Gewoon mooi voor het Phnom Penh zoals t op mij overkwam
Gewoon mooi voor het Phnom Penh zoals t op mij overkwam

Siem Reap Terugblik  Thailand

Phnom Penh

een stad met een oorlogsverleden en een veelbelovende toekomst,  95% van de bevolking is boeddhist. Het is de levendige, bruisende hoofdstad van Cambodja. Het ligt, waar 3 rivieren samenkomen: de machtige Mekong, de Bassac en de grote Tonle Sap, wat ooit werd beschouwd als de 'Gem' van Indochina. Dit zorgt ervoor dat Phnom Penh omringd is door rivieren en meertjes.

Het ontstaan

De naam van de hoofdstad betekent de heuvel (Phnom) van Penh.

Volgens een legende uit 1372 was een oude non, Daun (grootmoeder) Penh, bij de Tonle Sap rivier hout aan het sprokkelen. In de rivier trof zij een Hibiscus boom aan. Na de boom aan wal gesleept te hebben, ontdekte zij in de holle boomstam 5 Boeddha beelden afkomstig uit een pagode in Laos aan, die door de Mekong aangespoeld waren. Mevrouw Ping nam de beelden mee naar de heuvel (Phnom) waarop ze woonde. Op een heuvel aan de oevers van de Tonle Sap bouwde zij een kleine tempel om de gevonden Boeddha beelden een thuis te geven. Deze tempel is Wat Phnom Daun Penh (Pagoda op de heuvel van grootmoeder Penh).

Recente Geschiedenis van Phnom Penh Cambodja

Deze is afschuwelijk, maar het is toch belangrijk om er iets over te weten wanneer je een bezoek brengt aan Phnom Penh. Nog veel sporen van de Rode Khmer tijd zijn terug te vinden in deze stad en verschillende bezienswaardigheden accentueren de ellende en harteloosheid van deze Communistische partij, die onder leiding van Pol Pot, miljoenen mensen op gruwelijke wijze om het leven heeft gebracht tussen 1975 en 1979.

Geschiedenis

Cambodja is gekoloniseerd geweest door Frankrijk waardoor ook in Phnom Penh nog vele Franse invloeden te vinden zijn, zoals oude koloniale gebouwen, restaurants en de boulevard.

Begin 1870 transformeerde Franse kolonisten Phnom Penh in een ware stad met de bouw van hotels, scholen, gevangenissen, kazernes, banken, overheidskantoren, rechtbank, ziekenhuizen en 300 stenen woningen voor de verkoop en verhuur aan Chinese handelaren. In 1920 werd een spoorweg naar Sihanoukvilleaangelegd en een luchthaven gebouwd. Op deze foto is ook goed de ligging van Phnom Penh te zien aan de rivieren. Dat is plek waar de rivieren samenkomen. 

De stadstour

Je ziet het is een stad die aardig in beweging is. Ook zijn er diverse bouwplannen ja zelfs voor de aanleg van nieuwe wegen.

En heb je vanavond een feestje? Geen probleem je zet de feesttent gewoon half op het trottoir en half op de weg zo hebben beiden nog passeermogelijkheden immers. 

The knotted gun monument

Het beeld is niet zo groot maar de betekenis ervan is wel groot. Dit staat voor geweldloosheid  in de wereld maar vooral nooit meer oorlog in Cambodja.

Het standbeeld werd opgericht door de regering in 1999, een paar jaar na het einde van de Rode Khmer. Het herinnert mensen aan het geweld in het verleden zowel burger- als de niet-burgeroorlog in de hoop dat het voorbij is. 

Ik moest de foto vanuit de rijfdende bus maken terwijl het megadruk was op de weg. Natuurlijk konden we hier niet stoppen maar de betekenis vond ik wel mooi vandaar.

 

Om Touk (Waterfestival)

Vindt meestal bij volle maan in November plaats. Wij hebben mogen genieten van de voorbereidingen want helaas we zijn weer onderweg als het feest losbarst.

Het waterfestival is 1 van de populairste feestdagen in Cambodja en markeert een natuurlijk fenomeen; het veranderen van de stroomrichting van de Tonlé Saprivier.

Tijdens de droge tijd vloeit er water het meer uit via de Tonlé Saprivier in de Mekong. Tijdens de regentijd is de waterstand in de Mekong echter zo hoog dat het water vanuit de Mekong via de rivier het Tonlé Sapmeer instroomt. Als de waterstroom van meer-in verandert naar meer-uit, hangen vele dorpen langs de grote rivier netten in de rivier om zo de vis te vangen die letterlijk het meer uitstroomt.

Veel mensen van overal uit de provincies in heel Cambodja kopmen dan ook naar de rivier om vis te vangen en te verwerken in vissaus t/m gefermenteerde vis toe.

Een popilair gerecht tijdens Om Touk is Ak Ambok gemaakt van rijst banaan en kokosnoot.

Er worden zeil- en roeiwedstrijden op de rivier gehouden. 's Avonds worden allerlei versierde boten tijdens een ceremonie (Bandaet Pratip) het water ingelaten. De rivier is bedekt met duizenden boten die elk op hun beurt een misniserie of overheidsinstelling vertegenwoordigen en zijn verlicht met flitsende lampen. 's Nachts wordt de maan begroet tijdens de Sampeah Preah Khae ceremonie.

Koninklijk paleis

Diversen rivaliserende opvolgers van de koning verplaatste de hoofdstad naar andere lokaties tot koning Norodom de eerste in 1866 Phnom Penh opnieuw de officiele hoofdstad maakte, en er zijn Koninklijke paleis bouwde. Het paleis werd ontworpen door architect Neak Okhna Tepnimith Mak. Dit ‘Royal Palace’ is tegenwoordig nog steeds het Koninklijk paleis. Het Koninklijk Paleis in Phnom Penh bestaat uit verschillende gebouwen. Het paleis van Cambodja is een soort weerspiegeling van het paleis in Bangkok alleen is dit paleis van minder kostbare materialen gemaakt. 

Het paleis heeft 4 poorten. 

  • De oostelijke Victory Gate leidt rechtstreeks naar de ingang van de troonzaal en wordt alleen gebruikt door royalty's en vips.
  • De noordelijke of begrafenispoort wordt pas geopend na de dood van een monarch. Nadat het lichaam van de vorst is gebalsemd, wordt het 3 maanden lang in staat gehouden in het paleis, met het gezicht verborgen door een massief gouden masker van één kilogram, voordat het via deze poort wordt verwijderd.
  • Het westen of de uitvoerende poort werd gebruikt door veroordeelde gevangenen die uit het paleis kwamen om te worden gedood.
  • De zuidelijke poort is gereserveerd voor gebruik door gewone mensen en het is via deze poort dat het publiek de Zilveren Pagode bereikt.

Op het terrein van het paleis zijn verschillende gebouwen: 

  •  de Troonzaal of Prasat Tevea Vinichhay, die wordt gebruikt voor kroningen, officiële recepties en traditionele ceremonies;
  • het Chan Chhaya Paviljoen wordt ook wel het Apsara Paviljoen genoemd. Hier liet de koning bij gelegenheid zijn apsara-danseressen optreden.
  • de Khemarin;
  • het Napoleon Paviljoen 

Regels zijn er natuurlijk altijd!

Op de top van de troonzaal van het paleis,  4 bleke, bijna clown-achtige gezichten, die de alziende koning vertegenwoordigen. De vlag van Cambodja en van het koningshuis en denk het wapen.

De spitsen altijd leuk. En tussen het groen zien we de Phnom Mondop Phnom Mondop is een kleine kunstmatige heuvel die de berg Kailassa symboliseert, bekroond door een schrijn met een grote Boeddha-voetafdruk. Het heiligdom is versierd met 108 Boeddha-afbeeldingen die de 108 vorige levens van Boeddha symboliseren. 

Aan de linkerkant van de troonzaal bevindt zich nog een klein gebouw. Het gedeelte beneden bevat een klein kledingdisplay, inclusief kopieën van de kleding die Sihamoni droeg tijdens zijn kroning. Aan de achterkant, let op de zeven mannequins die zeven dagen aan kleuren dragen.

Hier staan de belangrijkste gebouwen 

Hor Samrith Phimean Ook bekend als het 'Bronze Palace'. Repository voor de koninklijke regalia en attributen. Gebouwd in 1917. Momenteel huisvest het een tentoonstelling van koninklijke regalia en kostuums op de begane grond.

Phochani Pavilion Een open hal oorspronkelijk gebouwd als een klassiek danstheater. 

Chanchhaya-paviljoen Het huidige paviljoen is de tweede incarnatie van het Chanchhaya-paviljoen, gebouwd in 1913-14 onder koning Sisowath ter vervanging van het eerdere houten paviljoen gebouwd onder koning Norodom.

Phochani Pavilion Een open hal oorspronkelijk gebouwd als een klassiek danstheater. Het paviljoen wordt momenteel gebruikt voor koninklijke recepties en vergaderingen. Gebouwd in 1912.

Napoleon Paviljoen dit is in de renovatie

Khemarin Palace The Royal residence.Gesloten voor het publiek. De vlag hangt dus de koning is aanwezig.

We gaan naar de naast gegelegen tuin en zien;

Stupa van HM Koning Ang Doung 

Stupa met de as van de Koning Ang Doung (1845-1860), oprichter van de huidige dynastie en de betovergrootvader van koning Sihamoni.Gebouwd in 1908. 

Stupa van HM Koning Norodom 

Stupa met de as van de koning Norodom (1834-1904).Gebouwd in 1908 

Stupa van HM Koning Suramarit en HM Koningin Kossomak 

Stupa van de vader en moeder van voormalig koning Sihanouk (r: 1955-1960), grootvader en grootmoeder van koning Sihamoni.

Stoepa van prinses Kantha Bopha 

Het herdenkingsheiligdom van de geliefde dochter van de voormalige koning Sihanouk. Prinses Kantha Bopha stierf in 1952 op vierjarige leeftijd en kreeg de dood voor leukemie. De stoepa werd gebouwd in 1960.

Ramayana Fresco's 

Het interieur van de pagode samengestelde muren is bedekt met muurschilderingen met verhalen van de Reamker, dat wil zeggen de Khmer-versie van het klassieke Indiase epos, de Ramayana.

Standbeeld van HM Koning Norodom

Ruiterstandbeeld van de koning Norodom (1834-1904). Voltooid door de Franse kunstenaar Eude in 1875 in Parijs en geplaatst op het pagodeterrein in 1892. De overkapping werd toegevoegd door koning Sihanouk in 1953 ter ere van koning Norodom in het licht van de nieuwe onafhankelijkheid van Cambodja. De stupa ten noorden van het beeld bevat de as van koning Norodom.

De Wat Preah Keo (beter bekend als de Zilveren Pagode) 

die zijn naam te danken heeft aan het feit dat deze tempel bestaat uit 5000 zilveren vloertegels.  Stupa of Princess Kantha Bopha. Nog een lust voor het oog wanneer je hier bent: in de Zilveren Pagode ligt de Gouden Boeddha, die gemaakt is van 100% goud en is bedekt met meer dan 1500 diamanten. Binnen mag niet worden gefotografeerd maar geloof me het was heel mooi.

Bibliotheek 

Kleine bibliotheek naast de belangrijkste vihear met de heilige boeddhistische teksten (Boeddha's Tripitaka, dat wil zeggen "Three Baskets") en bevat ook een afbeelding van een heilige stier genaamd Nandin en verschillende Boeddhabeelden. Het Nandin-beeld is van metaal (voornamelijk zilver) en er wordt gezegd dat het van oude oorsprong is. Het standbeeld werd gevonden in de provincie Kandal in 1983. Waarzeggers werken binnen het heiligdom. Als je wilt kun je je hier voor een kleine bijdrage de toekomst laten voorspellen.

Dhammasala 

Een open hal gebruikt voor boeddhistische monniken om teksten te reciteren en ook als een koninklijke receptie.

 

We hebben genoten we lopen langs het gebedshuisje langs de muur met vele groten der aarde die hier een bezoek hebben gebracht. Kijken nog even in de Royal showroom en bij de White elephant en verlaten dan langs de muziekanten het complex van het koninklijk paleis.

Dit zag ik in het gras in de tuin voor het paleis. 

Dat zoeken we thuis even op dacht ik;

Dankzij een crowd-sourcing-campagne onder leiding van grassroots-kaartontwikkelaars Urban Voice Cambodia, hebben bewoners van Phnom Penh nu toegang tot een kaart die gebieden met overstromingsgevoeligheid in de hoofdstad tijdens het regenseizoen herkent.

Het doel van het project is het minimaliseren van overstromingen en schade door lokale regenval in de hoofdstad van Phnom Penh door het drainagesysteem te verbeteren en te voorzien in noodafwateringswerkzaamheden.

Nationaal museum

Het Museum (SarakMuntee) heeft een prachtige historische collectie Khmerkunst. Het museum werd in 1920 door koning Sisowath geschonken aan het Cambodjaanse volk. Bijzonder zijn de vele afbeeldingen van Boeddha die u hier kunt vinden, zowel uit de bloeiperiode van Angkor als uit latere periodes. Het Nationaal Museum is nabij het Koninklijk Paleis. De ingang bevindt zich op de hoek van Street 13 en 178. Vlakbij de koffie shop van de Nederlandse Paul waar we na afloop ook even een lekker bakkie hebben gedronken. In het museum mocht niet worden gefotografeerd. Oké maakte 1 foto de Chinezen deden het ook echter, wij werden op onze vingers getikt ja erg vreemd haha.

Weer een leuke stadsrit nu door een ander deel van de stad richting het restaurant. Foto's zeggen genoeg. 

Vooral die laatste ja kijk maar goed hij zit werkelijk tussen de vissen op zijn bromfiets niet te geloven je snapt dat we enorm gelachen hebben. En dan gaan we nu over naar het gedeelte van de reis dat ook bij Phnom Penh hoort.

Het Toul Sleng Genocide Museum

is gevestigd in de voormalige S-21 gevangenis van de Rode Khmer. Tot 1975 was dit gebouw een middelbare school. In 1975 werd het echter omgevormd tot de S-21 gevangenis die onder leiding stond van Kaing Guek Eav. Iedereen die hier terecht kwam, werd als een gevaar voor de staat beschouwd. Veelal waren dit intellectuelen zoals docenten, journalisten, artsen of simpelweg mensen die een bril droegen ook vrouwen en kinderen. Zij werden net zolang gemarteld tot zij een `bekentenis’ aflegden. Nagels werden uitgetrokken, alcohol werd in neusgaten gegoten tepels werden afgeknepen en ratten werden bij vrouwen ingebracht enz.

Vervolgens werden zij nadat zij hadden bekend (iedereen `bekende’),  met vrachtwagens getransporteerd naar Choeung Ek alwaar zij werden geëxecuteerd. Het Toul Sleng Museum ziet er nog net zo uit als toen de S-21 gevangenis in 1979 verlaten werd door de Rode Khmer. Onder meer foto’s van slachtoffers zijn de stille getuigen van deze afschuwelijke periode in de Cambodjaanse geschiedenis.

In deze periode zijn 20.000 mannen, vrouwen en kinderen in het gebouw gevangen gehouden en gemarteld. Slechts zeven mensen hebben het overleefd.  Deze mensen waren op persoonlijk bevel van Pol Pot gespaard gebleven omdat het beeldhouwers en schilders waren, die belast waren met het maken van beelden en portretten van de grote leider.

Van alle gevangenen werden foto`s gemaakt. Alles werd goed gedocumenteerd. Gevangenen met een speciale gave werd een iets langer leven gegund. 

Ik zet zo min mogelijk tekst de foto's geven een duidelijk beeld van al wat hier gebeurd is.

Het schoolplein

Je komt binnen bij de plek waar 14 doodskisten staan. Deze waren voor de laatste 14 slachtoffers, die de Vietnamezen in de ondervragingskamers hebben gevonden toen zij de stad in 1979 veroverden. Een grote Lotus om wierook te branden staat aan de rand. Aan de andere zijde staat de galg en een paar grote kruiken waarin gevangenen werden gedood door ze te verdrinken. 

De school bestaat uit 3 gebouwen

In de voormalige klaslokalen vind je de cellen waar soms een bed staat en de ondervragingskamers

vind je in het eerste gebouw met bed en handboeien. Op de muur in elke kamer een foto van het slachtoffer, dat daar gevonden is.

Deze cellen hebben een afmeting van 1 x 3 meter zij zijn naderhand verstevigd met ijzer, anders zouden de stenen muurtjes omvallen. Je loopt door de gang en dan zie je in een hoek een glazen bak staan met kledingstukken.

In het laatste gebouw zijn meer foto's en teksten over de achtergrond van de revolutie. Er zijn ook foto's van mannen, die zich aansloten bij de Rode Khmer. Hier zie je de White Lotus Room een gedenkplek voor hen die gevallen zijn. Een pauw op de muur van het plein bekijkt de bezoekers op zijn gemak.

Wat zich hier heeft afgespeeld, moet gezien worden. De slachtoffers moeten gehoord worden, opdat het nooit meer gebeurt. Tuol Sleng, waar ooit kinderen onderwezen werden, werd Security prison 21, de geheime gevangenis van Pol Pot. Hier lieten duizenden mensen het leven alvorens ze in een anoniem massagraf gestort werden. Vandaag de dag hebben ze niet alleen een gezicht, maar ook een verhaal.

Deze foto's ter afsluit van het Museum. Wie is deze man? Dit is de laatst nog in leven zijnde van de gruwelijkheden.

 

Aansluitend rijden we naar de Killing Fields

Vanuit de hectiek van de stad komen we in de rust van het platte land

 

Choeun Ek Memorial
Choeun Ek Memorial

 Khmer Rouge Killing Fields/Choeun Ek Memorial

Onder het schrikbewind van de Khmer Rough werd in 1975 Phnom Penh geëvacueerd, 2 tot 3 miljoen bewoners van Phnom Penh werden tijdens de ‘mars des doods’ naar het platteland gebracht om op de rijstvelden te werk gesteld te worden. Mensen met een opleiding, politieke opositie en ‘luilakken’ kwamen terecht in de voormalige school Tuol Sleng alwaar velen de dood vonden aan gruwelijke martelpraktijken zie boven. Het meerendeel van deze ‘vijhanden van de staat’ werd geexecuteerd op Choeung Ek (Killing fields), 15 km buiten de stad.

Choeung Ek, ook wel de killing fields of velden des doods geheten, is een agrarisch gebied ten zuiden van Phnom Penh in een boomgaard. Vroeger was dit een Chinese begraafplaats en een weeshuis. De Rode Khmer maakte er een executieplaats van. Alle 20.000 gevangenen uit de S-21 gevangenis werden hier geëxecuteerd. In totaal liggen er in Cambodja meer dan 300 van dergelijke killingfields, ieder met een eigen verhaal, maar allemaal gekenmerkt door bijna onmenselijke wreedheden.

Gevangenen van Tuol Sleng werden hiernaartoe gebracht en omgebracht.

In de handen van de gevangenen werden gaten geslagen waar men touwen doorheen trok, zodat de gevangenen aan elkaar vast kwamen te zitten. Om kogels te sparen sloegen de Rode Khmer kinder en dood door ze tegen bomen aan te slingeren of bij ouderen door hun hoofden met de achterkant van geweren in te slaan. Andere gevangenen werden met hakmessen afgemaakt Ook doodbloeden werd veel toegepast. Minimaal 20.000 mensen zijn hier omgebracht tussen 1975 en 1979. 

We lopen langs de route de tekst spreekt voor zich.

Uit een deel van de in totaal 129 massagraven waren in 1980 bijna 9000 stoffelijke resten geborgen. Er zijn nog altijd 43 massagraven ongeopend."

We zien ook bij elkaar geraapte beenderen en kleding zoals je ziet. De boom van wreedheden wordt behangen met mooie kleurige bandjes wat alles een heel klein beetje verzacht.

Dan gaan we naar het monument ter nagedachtenis aan de duizenden vermoorde mensen. De met schedels gevulde stupa. Als je dit ziet gaat er toch heel wat door je heen en is elk woord te veel. Ans en ik doen een kleine donatie krijgen een bloem en zetten deze bij in de vaas. Hier sluiten we de bijzondere indrukwekkende middag af.

Morgen verlaten we Phnom Penh en gaan naar Siem Reap.

 

Siem Reap Terugblik