District Marowijne, Terugblik  Suriname

District Commewijne 

Direct ten oosten van Paramaribo, aan de andere kant van de Suriname rivier, ligt het groene district Commewijne. In dit oudste cultuurgebied van Suriname zijn tal van overblijfselen van oude suiker-, koffie- en tabaksplantages te vinden.

Het district staat hierom bekend. Namen als Meerzorg, Peperpot, Mariënburg, Frederiksdorp en Werk en Lust zijn namen van maar enkele van de plantages die in dit district hebben gefunctioneerd. Helaas zijn de meeste plantages niet meer in gebruik, maar je kunt de restanten nog wel bezoeken. Er wonen ook nog steeds mensen op deze plantages. Verder zijn er nog kleine vissersdorpen aan de monding van de Suriname- en Commewijne rivier. In het district wonen met name Javanen, Hindoestanen en Creolen. 

Het hoofdmiddel van bestaan is landbouw.  De meeste landbouwondernemingen voornamelijk plantages kwamen uit dit distrikt.Voornamelijk koffie en citrus plantages.

De hoofdstad

van Commewijne is Nieuw-Amsterdam. 

Bij dit dorp ligt een oud fort dat nu een museum is, het Fort Nieuw Amsterdam. 

De monding van de Surinamerivier

hier zwemmen dolfijnen, die u het best kunt zien in de namiddaguren. Volgens de lokale bootsmannen is het beste moment om de dolfijnen te zien, rondom het eerste kwartier van de maan.

Frederiksdorp:

Deze oude plantage is in ere hersteld door de eigenaar en fungeert nu als hotel/restaurant. Je kunt hier overnachten en tot rust komen. Je kunt er ook alleen lunchen of het avondeten nuttigen. Het enige nadeel is dat er in de ochtend- en avonduren aanvallen van muggen kunnen plaatsvinden.

De plantage 'Rust en Werk'

hoort samen met de plantages 'Lust en Rust' en 'Einde Rust' bij een complex van drie plantages. Deze drie plantages liggen aan de Commewijne-rivier. Vaak worden alle drie plantages onder de naam 'Rust en Werk' aangeduid. Die plantages werden in 1750 door Wigbold Crommelin, de latere gouverneur van Suriname gesticht. 

Peperpot:

Een oude plantage die niet meer in gebruik is. Als u een fietstocht maakt door de Commewijne is het zeker een aanrader om hierlangs te gaan en een kijkje te nemen op het terrein, over een mooi natuurpad te fietsen en de nabijgelegen Kampong te bezoeken waar de (ex)-arbeiders wonen.

Johanna Margaretha 

ook dit vissersdorpje kun je op vele verschillende manieren ontdekken

We verlaten Paramaribo, rijden met de bus naar Leonsberg en stappen dan op de Tentboot naar Fort Nieuw Amsterdam.

Fort Nieuw Amsterdam,

ligt op een strategisch zeer belangrijk punt, precies waar de Commewijnerivier en Surinamerivier, vlak bij de oceaan, samenvloeien.

Fort Nieuw Amsterdam is opgezet als verdedigingswerk voor de achterliggende plantages aan de bovenloop van beide rivieren. Het is een royaal opgezet aarden fort, een vijfhoek (polygoon) met 5 bastions.

Het Fort heeft als verdedigingswerk een weinig succesvolle historie. Tweemaal viel het zonder slag of stoot in de handen van de Engelsen. Op 1 februari 1907 werd het Fort Nieuw Amsterdam officieel als verdedigingswerk opgeheven en tot bestuurscentrum van het district Commewijne verklaard. 

“Alle schepen die vroeger Suriname aandeden, waren verplicht eerst het fort aan te doen. Daarna voeren zij door naar Paramaribo. Voor de migranten was het fort het eerste wat zij zagen van Suriname. 

De opdracht voor de bouw werd gegeven door de ‘Geoctroyeerde Sociëteit van Suriname’ opgericht in 1683.

In 1734 is begonnen met de aanleg  van het Fort. In 1747 grotendeels klaar, waren de kosten al verdubbeld tot ruim 1 miljoen Nederlandse guldens. In de periode daarna liepen de kosten nog veel verder op. Er waren grote vertragingen en allerlei tegenslagen;

• Ter plaatse gebakken bakstenen waren van een te slechte kwaliteit. (Uit deze tijd dateert de bepaling dat zeilschepen uit Nederland, die de slaven uit Afrika haalden, verplicht waren bakstenen als ballast mee te nemen).
• De uit Holland overgekomen vaklieden en ingenieurs hadden weinig inzicht in de plaatselijke omstandigheden.
• De Kruithuizen bleken veel te vochtig voor het goed opslaan van het kruit
• De andere gebouwen, bruggen en houten verblijven voor de manschappen en officieren kregen te maken met snel verval als gevolg van de tropische omstandigheden, zoals de vraatzucht van de houtluis.
• Om het fort in stand te houden moest onophoudelijk gerepareerd en vervangen worden.

Amerikaanse kanonnen

Vanwege de strategische ligging is het Fort Nieuw Amsterdam tijdens de 2e wereldoorlog door de Amerikanen gebruikt als verdedigingspunt voor de bauxietwinning in het bovenstroomgebied van de Surinamerivier. Deze waren tijdens de oorlog erg belangrijk voor de productie van aluminium voor vliegtuigen. De schootsafstand van de kanonnen reikte tot de monding van de Surinamerivier.

Kruithuis 1740

Dit is één van de oudste gebouwen van het voormalige fort. Het is in 1740 afgebouwd. Na dat jaar heeft het diverse ingrijpende wijzigingen ondergaan. Omdat het te klein was en door zijn constructie als kruithuis ook slecht voldeed, werd een tweede Kruithuis gebouwd. Kruithuis 1740 kreeg daarna, in 1782, een nieuwe bestemming als artillerie laboratorium.

Verhalen van Oud-strijders en Ex-militairen Suriname. De collectie van de Federatie van Oud-strijders en Ex-militairen in Suriname, wordt getoond.

Bij deze tentoonstelling hoort het boek "Teken en zie de wereld; oorlogsveteranen van Suriname, van auteur Jules Rijssen.

Koetshuis

De koetsen stammen uit het begin van de 19e eeuw en zijn tot de jaren 60 van de vorige eeuw gebruikt. De zwarte(zonder ruiten) werd Nani of Lanti genoemd en was bestemd voor de armen. Er mocht geen lijkstoet achteraan lopen. De witte, de Anitriwagen, was voor de rijken en daar mocht wel een lijkstoet achter. De brandweerpomp werd bediend door tot brandweer opgeleide slaven die zich “vrijwillig” hadden aangemeld.

Cultuurtuin

Titus van Asch van Wijck, die vanaf 1891 gouverneur van Suriname was, liet bij Fort Amsterdam een cultuurtuin aanleggen met planten uit Indonesië. Er staan anno 2011 nog steeds grote mango- en tamarindebomen. Er is een vijver vol lelies en een enkele lotus. Nergens te achterhalen waar de kunstwerken vandaan kwamen maar het was wel leuk.

Tentoonstelling plantage-verleden van Commewijne

In de bloeiperiode van de plantage-economie telde Suriname meer dan 600 plantages. Maquettes van gebouwen van 12 plantages geven een beeld van de bouwstijl uit die periode.

De hier in miniatuur gepresenteerde gebouwen zijn nog op de plantages te bezichtigen.

In 2 cellen worden deze maquettes tentoongesteld. Ook is een korte informatieve documentaire te zien over de genoemde plantages.  Maquette bouwer is José Kamps en de technisch tekenaar Guillermo Samsiran. De tentoonstelling is grotendeels gefinancierd door de Nederlandse ambassade. Te zien zijn:

• Alliance, Frederiksdorp, Reynsdorp, Rust en Werk, Alkmaar, Katwijk, Leliëndaal, Mariënburg, Peperpot, Spieringshoek, Wederzorg, Zorgvliet.

De tentoonstelling ‘Het Slavenschip Leusden

Het verhaal wordt verteld van één van de grootste, maar onbekendste, scheepsrampen uit de Nederlandse geschiedenis, de laatste reis van slavenschip Leusden.

De tentoonstelling heeft een moderne opzet en is vooral gericht op ‘beleving’. In het Scheepvaartmuseum in Amsterdam is de tentoonstelling te zien geweest onder de naam ‘De Zwarte Bladzijde’. De tentoonstelling is gebaseerd op het boek ‘Het slavenschip Leusden’ van historicus Leo Balai en met zijn hulp ontwikkeld. Deze is beschikbaar gesteld door de Nederlandse ambassade

Boven nog een paar foto's van een tegel ter nagedachtenis aan een suikerplantage, de klok van Hollandse makelij die voor het cellenblok stond, zicht op hoe kan het anders moet toch wel aanwezig zijn de politiepost en ja of die boot ooit nog zal varen?  Ook de plantage-woningen mogen niet ontbreken in het geheel. Tijd voor een beker met vocht en dan natuurlijk een verzoek aan de bezoeker.

Commandeurs-woning

is het oudste gebouw en een monument van Suriname. Deze woning is in 1750 gebouwd als huis van de commandeur van het fort in de kenmerkende koloniale stijl van de 18e eeuw. Het werd tevens door de districtscommissaris gebruikt als woning. In de negentiger jaren raakte het in verval

 Samen met de Amerikaanse ambassade wordt de commandeurs-woning gerenoveerd. In 2013 was de hoogste top bereikt. Nu 2016 was de woning nog steeds niet bewoonbaar.

Telecom museum

Het museum is bedoeld om de historie van de telecommunicatie in Suriname te belichten. Telesur directeur Dirk Currie zegt dat het idee al langere tijd bestond alleen werd nog naar een geschikte locatie gezocht. De keuze is gevallen op Commewijne omdat er een vervallen monumentaal gebouw beschikbaar was.

Dit museum staat pal naast het Openlucht museum, aan de overkant van het districtscommissariaat.

De opening was op 16 augustus 2013

In het Telecom museum is de geschiedenis van de telecommunicatie in Suriname van 1915 tot heden te zien. Er staan apparaten en er zijn foto’s te zien. In de toekomst kunnen in de gloednieuwe filmzaal documentaires worden bekeken. Op het tijdstip dat wij er waren was deze mogelijkheid er nog niet. Het beheer van dit Telesur gebouw is in handen van het Openluchtmuseum. De toegangskaart voor het Openluchtmuseum is tevens geldig voor een bezoek aan het Telecom museum. 

Het  onafhankelijkheidsplein

Free Sranan

aangeboden aan het volk van Suriname-Commewijne in verband met 35 jaar onafhankelijkheid, 25 november 2010. De tekst op het monument luidt: Alle geïmporteerde mensen uit Afrika, China, India, Indonesia, Bland ... Berustend in het lot van het leven, gekozen voor dit mooi land: Switie Sranan, een vrije en welvarende toekomst strevend, vrij van alle katibo, mi lobi wang.

Op weg naar de steiger zagen we nog een brandweervoertuig op het terrein staan. Eenmaal aan boord vertrok de boot weer. Na ongeveer een uur varen legden we aan bij de steiger van de Plantage Frederiksdorp, ons onderkomen voor de komende 2 nachten.

Geschiedenis

Frederiksdorp is sinds 1747 een plantage geweest. 

De eerste eigenaar was een Duitser uit Pruisen, Johan Friedrich Knoffel aan wie de plantage tot op heden zijn naam te danken heeft. Oorspronkelijk was het vooral een koffieplantage maar al in 1760 wilde de eigenaar overstappen

op suiker, plan is nooit doorgezet.

In 1775 werden 92 hectare voor koffie bestemd, de plantage moet toen een waarde gehad hebben van 370.000 guldens en er werkten bijna 200 slaven op de plantage! 

Vanaf 1873 werkten er bijna 100 Javaanse en Hindoestaanse contractarbeiders op Frederiksdorp, in die tijd werd ook de productie naar voornamelijk cacao verlegd. In datzelfde jaar ontstond de politiepost.

Het hele complex bestond daarnaast uit het commissariaat, een gevangenis (de cellen zijn nog in tact) de woning van de districtscommissaris en 7 ambtenarenwoningen.

Vanaf 1976 tot 01 april 2016, was de plantage in het bezit van Ton Hagemeijer die de eerste jaren veel heeft moeten investeren om de totaal verwaarloosde plantage weer rendabel te maken. 

Door zijn unieke verzameling historische gebouwen, zijn fraaie ligging aan de oever van de Commewijne en het erachter gelegen zwampgebied (waardoor je een leuke boottocht kunt maken) en het Matapicastrand met zijn unieke zeeschildpadden die daar hun eieren leggen, is Frederiksdorp voor velen een must in hun verblijf in Suriname geworden.

ACHTERGROND 

Ton Hagemeijer ( Onze bootsman Albert is zijn zoon) heeft  ‘zijn’ Frederiksdorp per 1 april 2016 verkocht.

Van een klein exclusief oord wordt Frederiksdorp het komende halfjaar omgetoverd tot een groot en luxe resort. Nieuwe aandeelhouder is o.a. Sirano Zalman, directeur van Access Suriname Travel en eigenaar van Danpaati River Lodge (1 januari 2014). Een gesprek met de oude en nieuwe eigenaar van een van de mooiste historische plekken in Suriname.

Meer achtergrondinformatie lees; van-kleinschalig-landgoed-naar-groot-resort/

Zoals gezegd een mooi stukje aarde. Laten we hopen dat het zijn rustige en ongedwongen sfeer blijft behouden en het niet zo'n massaproductie gaat worden. Het is een ook mooie uitvalshoek om de omgeving te leren kennen

Je gaat naar Suriname je hebt interesse? kijk even op de website van Plantage Frederiksdorp

Daar kwam onze boot enne NEE ons Harvey zit er niet op, alleen Albert. Harvey is nog bij zijn moeder zei hij met zo'n grijns op zijn gezicht dat wij hem spontaan geloofden 🙃. Maar goed we hebben alle vertrouwen in onze gids van vandaag dus geen enkel probleem. Op de punt van de boot, vaart een klein vogeltje een stukje met ons mee. We krijgen nog wat achtergrond informatie terwijl we in de richting  van de vissers varen.

Voor ons is het vooral genieten bij het zien van de werkzaamheden van de vissers ik zou zeggen, kijk gewoon mee je ruikt nu niets gelukkig haha! Een beetje achtergrond bij de werkzaamheden.

De visserijsector

vormt de grootste sector in de Agrarische sector in Suriname met ruim 35 procent van de productiewaarde en een exporthoeveelheid die ligt tussen de 35% en 40% van de totale export. Binnen de sector werken ruim 5000 mensen.

Om de totale Kwalitieitszorg in het productieproces te garanderen bestaat er een opleiding Kwaliteitsmanager Visseriijsector die in samenwerking met het NATIN ( Natuur Technisch Instituut) wordt uitgevoerd.

Lokatie

De visserij vindt plaats in de ondiepe kustwateren van Suriname tot een diepte van ongeveer 33 meter en binnen de 18 meter contour. De visserij ligt binnen het Guyana-Braziliaanse grote mariene ecosysteem welke valt onder FAO statistisch gebied 31. 

Vismethoden

• De bodemsleepnetten worden altijd gebruikt op vlakke en gladde substraten, waardoor rock-hopper klossen niet nodig zijn. Dit betekent dat het vistuig relatief licht blijft.
• In de Surinaamse vloot wordt ook een kleine zogenaamde 'try net' gebruikt om snel en eenvoudig de potentiële vangst te bepalen, zowel voor als systematisch tijdens de vangst.
• Vier bodemsleepnetten (twee aan elke kant) worden tegelijkertijd getrokken.
• De netten worden getrokken vanaf de uiteinden van twee gieken, aan bak- en stuurboord.
• De netten worden gesleept door een enkele ketting die eindigt in een kraaienpoot.
• De gieken zijn op 20° en 30° horizontaal.

Er zijn verschillende redenen om twintig sleepnetten te gebruiken, zoals: 

1. hogere efficiëntie; er wordt meer gevangen dan met een enkel sleepnet met vergelijkbare weerstand;
2. een grotere maaswijdte is mogelijk met minder weerstand;
3. meerdere sleepnetten werken beter op de bodem dan één groot sleepnet;
4. vier kleine sleepnetten zijn makkelijker te manoeuvreren (en te sorteren)

We varen verder, er zijn nog bananachicps de zak gaat van hand tot hand. De boor die langs vaart kan.mag 6 weken op open water vissen. We zien de rode Ibis, een havik, een blauwe reiger en voor ons op bakboord een blauwe- en een witte reiger. We varen langs mangrove, hier hebben de watervogels het prima naar t zin. We zien inhammen die naar de plantages gaan De stellage werd vroeger gebruikt toen de visserij nog georganiseerd werd door een overkoepelend bedrijf nu varen de vissers merendeels voor zichzelf.

En zo komen we vanzelf bij ons volgende doel; Plantage Werk en Rust we gaan aan wal.

Wat gaan wij hier doen?

Wij gaan op de tractor over de plantage was al wat wij wisten. Eenmaal aan wal ja met onze koelbox die gaat altijd mee is het eerst tijd voor een stuk Patia (watermeloen) heerlijk verfrissend.  Wij zijn net boven en zie daar de SMS-boot Commewijne: De SMS-boot is een boot waarmee bewoners van Suriname zich over het water verplaatsen naar hun dorpen. De boot  vertrekt ‘s ochtends om 7.00 uur van de Waterkant in Paramaribo en vaart dan de Commewijne rivier af en is om 17.00 uur weer terug in de stad. We wachten op de tractor. En zie wat daar aankomt! Ja lachen een tractor met een enorme grote aanhanger. Daar mogen we allemaal opklimmen. Een deel van de groepsgenoten die nog beneden staan kijken en vragen zich af of ze wel naar boven willen maar uiteindelijk zijn we allemaal boven en kan het feest beginnen.

Rust en Werk

Een koffieplantage aan de Commewijnerivier in het district Commewijne op de rechteroever van de Beneden- Commewijne.

• 1750 is de plantage  aangelegd door Wigbold Crommelin, die in 1749 als commandeur der troepen in Suriname was gearriveerd.  
• Ook de naastgelegen plantages Lust tot Rust en Einde Rust werden op hetzelfde moment door hem aangelegd. Stroomopwaarts liggen de plantages aan de linkerkant van de rivier;  Johannesburg, Lust en Werk, Lust tot Rust, Einde Rust en Pieterszorg.
• 1774 worden de plantages verkocht aan Pieter Constantijn Nobel, samen met de houtgrond Remoncourt
• 1808 overlijdt de weduwe van Nobel, Gülcher wordt de volgende eigenaar.
• 1821 werd op de plantages koffie en cacao verbouwd;  En er wordt deels overgeschakeld op katoen en Rust en Werk groeit uit tot één van de welvarendste katoenplantages in Suriname.
• 1863 de emancipatie 430 slaven komen vrij en stapt men over op contractarbeid.
• 1889 de plantage wordt na de dood van Pieter Constantijn overgenomen door neef Jan Marie deze richt de Cultuurmaatschappij Rust en Werk op en schakelt over op suiker.
• 1947 de plantages worden samen met Elisabeth's Hoop, Maasstroom, Berlijn, Johannesburg, Pieterszorg en Andrea's Gift tot één grote onderneming, de Verenigde Cultuur Maatschappijen N.V., samengevoegd met als doel cacaoproductie voor de Rotterdamse snoepfabrikant Jamin en zonen
• 1979 de plantages worden opgekocht door Armand van Alen. Hij heeft 8 aaneengesloten plantages heringericht als veeteeltbedrijf. Hij begon met ontbossing en herstelde de afwatering van het gebied. Op het weidse polderlandschap grazen nu honderden koeien, allen voor de slacht. Van Alen heeft een soort van Texas ranch met een heleboel paarden. 

Ik heb uiteraard weer op het net zitten spitten en echt onze bootsman heeft ons goede uitleg gegeven. Veel kon ik allemaal terugvinden in de Surinaamse kranten waar ook een interview met Van Alen stond

Een citaat van Van Alen;

"Overal lopen koeien tussen het paardengras en African Stargras door. Hij begon eerst met lukuntugras te planten. Dat verbrandde in de zon. Dan maar paardengras proberen. De stekken komen van de bermen langs de Highway. De koeien zijn zebu's. Ik kocht eerst rommel. Maar ik ben gaan selecteren en kruisen met brahma's. De afstammelingen kunnen goed tegen warmte en muskieten. Het zijn vleeskoeien".  

Van Alen is nu de grootste veehouder in Suriname. VCM beheert drie slagerijen in de stad Paramaribo.

Het huidige Rust en Werk en bestaat uit drie plantages met de klinkende namen: Rust en Werk, Lust en Rust en Einde Rust.

De huidige eigenaar van Alen inmiddels circa 78 jaar wordt alom gerespecteerd door de mensen van de plantagen maar ook de bewoners in de wijde omtrek spreken met diep respect over hem zo ook onze bootsman. Het is dan zeer indrukwekkend als je ziet wat deze man gedaan heeft voor de mens en de plantage.

Naast het succesvolle veeteeltbedrijf heeft hij tevens een aantal visvijvers aan laten leggen voor de kweek van garnalen. Ook kweekt hij de Rode Talapia vis. Het bedrijf heet Comfish: Commewijne Fish and Shrimp Culture Company, een experimenteel bedrijf voor het kweken van vis. Eerst was het tilapia die in de vijvers van Comfish rondzwom, maar omdat andere landen goedkoper konden produceren zakte de markt in elkaar. Daarom is hij overgestapt op de kweek van garnalen. Ook in die markt bleek de internationale concurrentie groot. De vijvers liggen er nu enigszins verlaten bij

Wonen op de plantage

De cacaoplantages Berlijn en Maasstroom van de Nederlandse snoepfabrikant Jamin, een stukje verderop aan rechteroever van de Commewijnerivier, deden het slecht.

In 1978 nam Familie Van Alen deze gronden over. 

Er werd een vergadering belegd voor de omwonenden. Op de vraag of zij er wilden blijven wonen of vertrekken, gaven vijftig gezinshoofden te kennen: "U bent nu de nieuwe eigenaar, maar we willen blijven want we hebben gezien wat u op Herendijk heeft gedaan." De behuizing van de mensen op Rust en Werk was vreselijk. De kanalen en dijken waren niet in orde, en bij hoog water sliepen de bewoners op tafels. Zo hielden ze droge voeten. „Het was een grote modderpoel, je zakte tot je knieën in de blubber. Van Alen heeft direct goede dijken aangelegd en zo 2.500 ha grond ingepolderd. Op Rust en Werk is er geen wateroverlast meer."

De bewoners van Rust en Werk zijn allen eigenaar van hun eigen perceel met woning.

Van Alen: "Tijdens de jaren van de revolutie heb ik tegen de mensen gezegd dat ze de grond konden kopen voor één Surinaamse gulden per vierkante meter. Zonder rente. Ze moesten dan wel zelf vanaf hun perceel een goede brug maken naar het hoofdpad. Via een deal met Bruynzeel Suriname kon ik aan hout komen voor de woningen.

Alles is ondertussen aan mij afbetaald."

Bij de sluis, opgetrokken uit Nederlandse bakstenen, werden vroeger veel produkten verkocht. Amerikaanse en veel Nederlandse schepen meerden hier aan. Een drukke enerverende tijd. Ook werden hier bij de sluis, onder de tamarinde boom de slaven geslagen met de tamarinde takken. Daar word je wel even stil van.

Oké, een foto van ons terwijl we naar boven klimmen. Je ziet het is aardig hoog. Dit heeft als voordeel dat je mooi zicht hebt op alles.buiten de visvijvers het vee en de huizen zagen we natuurlijk ook veel bloemen een paar heb ik hier bijgevoegd ja ook de katoen. Bij de sluis zijn ze nog aan het werk. Hoe vind je dat fietsenhok dan? En ja die insecten zaten buiten tegen het dak van een overkapping. Deze waren echt gevaarlijk dus we hebben ze maar met rust gelaten.

Het is tijd om het water weer op te zoeken want we moeten immers nog dolfijnen spotten?

Sotalia Guianensis

In de Commewijne-rivier zwemmen de Guinese dolfijnen oftewel de Sotalia Guianensis. Deze dolfijnensoort is zeer honkvast. Het is een ondersoort van de Sotalia fluviatilis. Ze kunnen makkelijk een jaar lang in hetzelfde gebied blijven. Guinese dolfijnen houden van brak water en zijn blauwgrijs. Ze zijn regelmatig te vinden op de modderbanken van de rivier en eten er vis en garnalen. 

We hebben 2 uur lang rond gevaren en we hebben de dolfijnen gezien. Maar.... leg dat nu ook nog maar eens vast dat is verre van makkelijk ze zijn zo snel. Het is 2x redelijk gelukt verder waren het elke keer de vinnen haha. Dus ik bespaar jullie het zoekwerk zoals je ziet. Ze waren wel lief hoor en ja we hoorden ze ook zingen.

 Johanna Margaretha,

ligt aan de rechteroever van de Commewijnerivier, met circa 80 woningen voor zo'n 300 á 400 mensen.

Eens een dorp dat arbeiders leverde aan de suikeronderneming Mariënburg. Een woongemeenschap waar de mensen proberen middels zwampvisserij het hoofd boven water houden.

Onder het huis, o­nder bomen en zinken afdaken wordt gevangen of gekochte vis verwerkt. Hier bij de steiger zijn wij op- nou nee in de boot gestapt op weg naar de zwamp om op zoek te gaan naar de Kaaiman

Terwijl we op de steiger wachtten op Albert, hadden we gezelschap van de "Great Kiskadee" die op de electradraden aan het genieten was van het zonnetje. In Johanna Margaretha aangekomen zagen we van die smalle moerasbootjes liggen. Nee he??? Ja, we moesten erin. Geloof me het was doodeng. Heel smal en we mochten vooral niet bewegen! Op de bodem lag een laagje water nou als dat maar goed gaat. Gewoon voor je kijken en opzij en verder genieten van de rust. Kijk op die een na laatste foto zie je in de verte een brug over het water. Wel toen we dichterbij kwamen gilde de bootsman "BUKKEN", het volgende moment lag Bas als eerste achterover een domino effect haha. Dat was maar goed ook want dat had ander echt verkeerd afgelopen.

Denk je dat we er zijn? Mis!! Na nog even te hebben gevaren gebeurd er iets waar ons rikketik even een slag extra maakte. De waterweg houdt op. We schieten met een noodgang op een steigertje en staan stil. Eruit roept de bootsman en als een paar makke schapen "ja dat voor ons eigengereide Hollanders" stappen we uit de boot op de steiger. "Aan de zijkant niet op het midden"

Om je duidelijk te laten zien dat er echt geen andere mogelijkheid was heb ik de boot die achterons aankwam ook maar op de foto gezet terwijl deze uit t water de steiger op schiet. Dan moet er gesjouwd worden want de boot moet natuurlijk over de steiger heen de andere kant weer in het water. "Ik ben fotograaf haha" Op die combifoto zie je dat de bootsman niet een van de vrolijkste was. Hij moest met een schepje water onder de boot gooien zodat de boot beter kon glijden over het hout. Je ziet dat het beeld aan deze kant van de steiger volledig verandert.

Zwamp

In Suriname spreekt men van een zwamp (het Engelse woord voor moeras is 'swamp').

Een moeras is een overgangsgebied tussen water en land. Het is een type drasland.

Het wordt gekenmerkt door bijzondere plant- en diersoorten

Dit was een stukje natuur dat moeilijk te omschrijven is het is kijken en genieten

Op zoek naar

De duisternis is ingevallen, wij zijn helemaal lek geprikt ondanks de DEET. Voor je het moeras in gaat wordt je geadviseerd om heel erg goed te smeren met anti-muggenmelk, want ’s avonds in het moeras stikt het van de muggen. Ik denk dat we zeker 20 minuten stil hebben gelegen in de zwamp. Hadden we nu maar een sigaret gehad, hadden de mugjes ons niet gewild maar helaas we zijn ooit gestopt. 

Je kon geen hand voor ogen zien (wel een enorm grote en mooie sterrenhemel). Ik kon wel blijven kijken.. maar we moesten natuurlijk ook op de rode ogen van de kaaimannen letten. De bootsman scheen met zijn zaklantaarn over het water op zoek naar..... Alleen de bootsmannen mogen nu hun licht aan hebben. Het viel niet mee het duurde en duurde en duurde enne het jeukte het jeukte en toen na tig keer de bebossing in te zijn gevaren ..... ja daar is er een.

De bootsman heeft een tak met een speciale lus er aan om de kaaimannen pijnvrij en gemakkelijk te kunnen vangen. Vervolgens bind hij een elastiek om zijn bek (eigenlijk best zielig). We varen weer naar een oevergewas. Daar werd hij getoond een ieder mocht hem vasthouden. Nee dit keer heb ik niet mee gedaan ik had er toch een beetje moeite mee dat dier zo te zien ook Ans heeft hem niet in handen genomen. Wel heb ik foto's gemaakt. En dan gaan we weer terug en ja hoor ook in het donker moest er weer geklommen, gesjouwd bij de steiger en platgelegen worden bij de brug. In Johanna Margaretha stond Albert ons weer op te wachten en samen gingen we weer terug naar Frederiksdorp. Het was een hele belevenis geloof mij!

Weet je wie er op de boot zat? Jawel onze gids Harvey is weer terug! We varen naar plantage Meerzorg aan de overzijde van de rivier. En daar nemen we afscheid van Albert sniksnik. Hij heeft goed voor ons gezorgd we zullen hem missen. Vandaag gaan Ans en ik naar Galibi dat ligt in in het district Marowijnen. Je ziet de vele vlaggen staan op de wal met de stok in het water. Dit is een symbolische verbinding. Immers de Hindoestaan wordt in India gecremeerd nabij de heilige rivier de Ganges en vervolgens hierin gelegd?  We rijden ook langs een Javaanse begraafplaats lees de naam! Veel van de graven zijn nog open immers de overledene krijgt pas na 1000 dagen van rouw een eigen huis of grafsteen. Hier zien we dus ook de huisjes.

Meerzorg

Oorspronkelijk was het een plantage, en daaraan ontleent de plaats zijn naam. De plantage Meerzorg werd bekend door de Franse bezetting in 1712 en door de eerste export van koffie.

Om vanuit Meerzorg in Paramaribo te komen moest men vroeger met een veerpont over de Surinamerivier maar na het gereedkomen in 2000 van de Jules Wijdenboschbrug heeft Meerzorg zich snel ontwikkeld.

Er is onder andere een Art deco-bioscoop in houtbouw te Tamanredjo, een nieuw zwembad en een internetcafé. De meerderheid van de bevolking hier bestaat uit Hindoestanen.

We zijn overgestapt we gaan samen naar Galibi. Onze gids heeft een mooie lange naam maar afgekort is het Tio, die houden we erin (oom in het Papiamento). Het wordt een lange rit. Alsmaar rechtuit op de Oost-Westverbindingsweg. Deze is aangelegd in de 60tiger jaren en loopt van Nieuw Nickerie naar Albina. We zien met name veel groen allerlei gewassen die soms ook net uitgezaaid zijn de mensen werken op het land rondom hun huis er is niet veel er is geen Electra. Ja je leest het goed elk dorp heeft met een beetje leuk een paar uur stroom in de avond. Ook wij zullen daar in Galibi mee te maken krijgen zegt Tio, wij kijken elkander aan waar zijn we in terecht gekomen????? Enfin laat maar over je heen komen we kunnen toch niet meer terug. En dan rijden we over een brug en parkeert Tio zijn auto.

Stolkertsijver/Wriedijk

De plaats is genoemd naar de plantage Stolkertsijver, die vroeger bekendstond onder de naam Courcabo, destijds eigendom van Jeronimo Clifford. De in circa 1670 ingerichte plantage was al in het begin van de negentiende eeuw verlaten. . Wried was al eigenaar van plantage Wriedijk aan de boven-Commewijne. De plantage werd aangelegd als een koffieplantage.

Ik heb eerst een overzichtsfoto geplaatst. Hierop is de weg die wij gaan duidelijk te zien en er staat ook nog een kleinen beschrijving van de dorpjes bij. Je ziet dat we zo het District Marowijne binnen zullen rijden. Voor deze verbondsweg bestond was hier een veerpont met Albina.

Op dit plein Staat een controlepost. Deze heeft als doel controle van de voertuigen op goederen/drugs enz  die met name vanuit Albina het binnenland inrijden.  Er is immers maar 1 weg en in Albina kom je ook vanuit Frans Guiana aan land. Dus paspoort gereed houden. Deze post mocht niet gefilmd worden verder mochten we alles op de foto zetten. Er stond een bijzonder mooie boom met een enorm wortelgestel dat over de weg liep. Ook leuk om nu even een mooie foto van de brug te maken. 

En hier zie je dan de kraampjes waar van alles te koop was. Ke ziet er lag een heel grote vogel in de vriezer en die visjes waren ook niet klein, En dan zie je de flessen met een andere inhoud dan op het etiket te lezen is. Dit zie je veel in Suriname laten we het maar hergebruik noemen. De inhoud is natuurlijk voor allerlei kwaaltjes van verstopte neus tot potentie verhogend ja hier is alles te koop. Het gaat vanuit de fles in een klein potje is ook weer een vaste maat en vervolgens wordt het in een plastiek zakje gedaan dan reken je af en is het jouw eigendom leuk om te zien.

We stappen weer in de auto en rijden langs de controlepost we worden geobserveerd zeggen gedaan in jawel het Hollands natuurlink en we mogen doorrijden op naar het volgende district!

District Marowijne, Terugblik. Suriname