Geschiedenis
Het district Brokopondo ontstond in 1958, door de afscheiding van een deel van het vroegere district Suriname. In het Noorden ligt district Para en in het oosten, zuiden en westen ligt het district Sipaliwini. De hoofdplaats van het district is Brokopondo gelegen aan de Surinamerivier, waar het kantoor van de Districtscommissaris is gevestigd.
Het district voor een groot deel bedekt met regenwoud werd gevormd naar aanleiding van de Brokopondo-overeenkomst tussen de overheid en Alcoa omtrent het bouwen van een stuwdam in de Surinamerivier.
Het stuwmeer dat zou ontstaan door deze dam zou voor voldoende energie moeten zorgen om de te bouwen aluminiumfabriek in Paranam te kunnen laten opereren. De overheid achtte het wenselijk om een bestuurlijke eenheid als een district op te zetten om deze grote ontwikkelingen in goede banen te leiden.
Uitdaging voor overheid
Naast de technische uitdaging om het stuwmeer te realiseren, was er nog een andere grote uitdaging: Het migreren van de bewoners van het gebied dat zou onderlopen als het stuwmeer was gerealiseerd. De bevolking bestond grofweg uit 5000 Marrons/boslandcreolen. Deze nakomelingen van gevluchte slaven hadden sinds de 17e en de 18e eeuw woongemeenschappen gevormd in het gebied. Elementen van de meegebrachte Afrikaanse culturen zijn onderdeel blijven uitmaken van het dagelijks leven.Dit gold ook voor de Hernhutters en Katholiken in dit gebied.
Begin 1960 begon het meer vol te lopen. Bewoners hadden geen andere keuze dan verhuizen naar de door de overheid aangelegde zogenaamde transmigratie-dorpen of langs de nieuwe weg die Paranam verbond met Afobaka, de plaats waar de dam werd gebouwd (hun geboortegrond verdween naar de bodem van het meer). Deze weg was door Suralco aangelegd om het materiaal dat nodig was om de dam te kunnen bouwen gemakkelijk naar Afobaka te transporteren. Naar aanleidingen van deze volksverhuizing ontstonden er nieuwe dorpen ten Noorden en Zuiden van het meer.
Gebruik
In 1965 werd aangevangen met het opwekken van energie en kon de aluminiumfabriek te Paranam in gebruik worden genomen. De aluminiumsmelter werd in 1999 echter gesloten en sindsdien wordt het overgrote deel van de energie in Paramaribo verbruikt.
De eerste vlindertuin van Suriname!
Op slechts korte afstand van de binnenstad van Paramaribo, kunt u, omringd door beeldschone Surinaamse vlinders, met volle teugen genieten van een leerrijke, maar bovenal gezellige dag in een mooie natuurrijke omgeving. Tientallen bontgekleurde tropische vlinders strijken in de vlindertuin onbezorgd neer op de nieuwsgierige bezoekers, de geurige bloesems en het tropisch fruit in hun idyllisch vlinderbos.
Het heet Vlindertuin echter wij vonden het meer een kweektuin in bredere zin van het woord.
Als we binnen zijn gaan we eerst naar de expositieruimtes waar we zoals je ziet heel wat vlinders in de vitrines zien . In de ruimte daar tegenover is een panoramahal, dit is een cirkelvormig kunstwerk van 3 mtr hoog, 40 mtr lang en een diameter van 14 mtr. Dit natuurpanorama, is geheel met de hand geschilderd en gecreëerd is door Wim Eriks, kunstenaar en vader van de oprichters van het Neotropical Butterfly Park.
Buiten gekomen lopen we samen met een gids die de nodige informatie geeft eerst door het bijbehorende stuk jungle van de vlindertuin. Wat een rust. Je hoort de vogels maar je ziet ze niet ook de wind gaat zacht door het gewas.
De vlinderkwekerij kweekt 20 verschillende soorten inheemse vlinders voor export naar vlindertuinen in het buitenland. Het hele proces van eitje naar pop tot vlinder is te aanschouwen
Schildpadden
Boven zie je de procedure van de schildpaddenkweek op de tweede foto is te zien hoe je het geslacht van de schildpad kunt zien. Huis aan de onderzijde. Ook lag er een ei dat nog uitgebroed moet worden. Het zijn leuke dieren
Boven het kweken van de tapijtslangen
En dan komen we nu in de vlindertuin, welk is aangelegd, compleet met idyllische watervalletjes, houten bruggetjes en bankjes, mooie rotspartijen en natuurlijk vlinders. Gewoon even rondlopen en genieten.
Het was leuk maar er is een duidelijk verschil met de Vlindertuinen in Nederland mocht je in Suriname komen bedenk je dat voor je naar binnen gaat. En op het moment dat we weggaan, worden we nog even uitgezwaaid zoals je ziet.
Het district Wanica
Het district Wanica werd ingesteld in 1983 en beslaat een deel van het district Suriname, dat toen veel groter was en het gehele stroomgebied van de Surinamerivier omvatte.
In 1958 werd het zuidelijk deel van het district Suriname afgescheiden, om er het district Brokopondo van te maken.
Toen in 1968 het district Para werd ingesteld, moest opnieuw het district Suriname een deel van zijn grondgebied afstaan voor het nieuwe district.
Bij de nieuwe districtenindeling van 1983 moest het district Suriname opnieuw een grote aderlating ondergaan en grote delen van zijn gebied afstaan aan Paramaribo, aan het district Commewijne en aan het district Para.
Het kleine deel dat was overgebleven kreeg toen ook een andere naam en werd herdoopt in het district Wanica.
Lelydorp
Het districts-commissariaat van Wanica is gevestigd te Lelydorp. Deze plaats was vroeger een klein gehucht, dat bekend stond als Kofidjompo, omdat op die plaats een slaaf Kofi zich op de vlucht in veiligheid had kunnen brengen door ter plaatse over een kreek te springen.
Toen in het begin van de 20e eeuw de spoorweg werd aangelegd van Paramaribo naar het binnenland, werd Kofidjompo een belangrijke halte op de route. En om eer te bewijzen aan de gouverneur die de spoorweg aanlegde (gouverneur Lely, de persoon die later als minister in Nederland de Zuiderzeedijk realiseerde), werd de plaatsnaam veranderd in Lelydorp.
Kofidjompo
Om de oude naam niet verloren te laten gaan kreeg in 1983 het plein in het centrum van het dorp de naam van Kofidjompoplein. De spoorbaan is verdwenen, maar Lelydorp is inmiddels uitgegroeid tot een klein stadje, met alle voorzieningen die daarbij horen, zoals gezondheidscentrum, politiepost, waterleiding, electriciteit, lagere scholen, V.O.J. scholen en zeer recent zelfs een V.O.S. school, bioscoop, sportvelden (w.o. het Brielle en het Singhstadion), een Volkshogeschool van NAKS en een markt.
Het district Wanica heeft een druk verkeer, dat zich vooral toespitst op de uitvalswegen van Paramaribo, die door het district lopen.
Warungs
In de jaren '20 werd er ook een nederzetting gevestigd van javaanse immigranten, die na afloop van hun contract zich als vrije kolonisten daar vestigden. De bevolking van Lelydorp nam mede hierdoor sterk toe. Hier hebben we eten gehaald voor straks bij de Dam.
In de Surinaamse keuken wordt gekookt op smaak en gevoel, kortom lekker genieten. De Surinaamse keuken is een smeltkroes van diverse internationale keukens, onder andere
- India (Hindoestaans), China(Chinees), roti kip,
- Indonesië (Javaans), nasi/bami,
- Afrika(Creolen), pom
- Bij de Hindoestaanse de bij de Javaanse de en bij de Creolen .
Houtsnijkunst
Met eten in de tasjes weer terug naar ons vervoermiddel en op weg naar Brokopondo. Toch nog even een stop bij een klein tentje. De mannen maakten werkelijk kunstwerkjes. Dus ja we zijn niet met lege handen weggegaan. Leuk geen verkooptactieken niks opdringen het was een waardevolle stop.
In de omgeving van Berg en dal zien we langs de weg een enigszins verlaten begraafplaats liggen. We wilden toch even plaspauze dus konden we ook even erheen lopen goed voor de doorbloeding van de benen toch?
Afobaka brug
Dit is een open stalen brug. Wij zijn uit de auto gestapt en hebben op e brug gelopen. Geloof me heb je hoogtevrees blijf er van af, want je kijkt echt recht naar beneden door die gaten dat had ik ook het liefst gedaan maar mijn nieuwsgierigheid won het natuurlijk weer eens van mijn angst. Je had ook een schitterend uitzicht op rivier en de dam dus je snapt m denk ik. Dit is 1 van de 4 bruggen die over de Surinamerivier liggen.
Bruggen
Anno 2016 zijn er 4 bruggen over de Surinamerivier:
- de Jules Wijdenboschbrug in Paramaribo (2000), in 2004 officieel geopend door de president die de opdracht tot de bouw van de brug had gegeven. De brug ontsluit het ten oosten gelegen deel van Suriname
- een stalen brug bij Afobaka,
- de Suralcobrug bij Paranam (2006) en
- een brug bij Carolina (2014) circa vijftig kilometer ten zuiden van Paramaribo, is er een houten brug over de rivier, die echter beschadigd is geraakt tijdens de Surinaamse burgeroorlog. Een betonnen brug op de plaats van de oude houten brug werd toen gebouwd, die echter zwaar beschadigd raakte in oktober 2007 bij een aanvaring door een zandboot. 5 kilometer verderop werd een nieuwe brug gerealiseerd in 2014.
De Brokopondostuwdam
De dam is 54 meter hoog en heeft een lengte van 1913 meter. Door het gemiddelde hoogteverschil van 40 meter in de waterstand tussen het meer en de rivier, wordt door de neervallende waterkracht elektrische energie verkregen. Er zijn 6 turbines in de dam met elk een vermogen van 30.000 kw. De energie wordt via meer dan 158 masten langs de Afobaka-weg naar Paranam getransporteerd. Het Brokopondostuwmeer (voorheen Prof. dr. ir. W.J. van Blommesteinmeer genoemd) heeft een oppervlakte van 135000 ha.
Het meer is niet diep. De Lawa-spoorweg werd door het ontstaan van het meer ingekort tot Brownsberg. De bomen in het meer zijn niet gekapt voordat het gebied onder water liep. De hoogste bomen zijn tot op de dag van vandaag nog te zien: ze steken uit boven het wateroppervlakte.
Overigens zijn 10.000 zeldzame dieren gered van de verdrinkingsdood middels “Operatie Gwamba”.
Een boeiende beschrijving van deze reddingsoperatie vind je terug in het boek;
"De tijd is kort en het water wast." schrijver Walsh, John & Gannon, Robert
Brokopondomeer
Naast de stuwdam ligt over de brug een uitkijkpost, vanwaar je mooi uitzicht hebt op het Prof. dr. ir. van Blommesteinmeer, zoals het stuwmeer officieel naar zijn ontwerper wordt genoemd. Het stuk Surinaams oerwoud met een omvang van 1560 vierkante kilometer liep dus in 1964 onder water
Gevolg voor het milieu
Veranderingen in de waterhuishouding van het rivierwater door het ontstaan van het meer leidden tot achteruitgang van de visstand. Alleen de sterkere vissoorten (piranha) konden overleven in het zuurstofarme water met geringe stroming, maar juist de waterhyacint tierde weer welig op het veranderde biologische evenwicht. Zodanig, dat de waterplant de energieproductie negatief beïnvloedde en chemisch moest worden bestreden.
De goede kwaliteit van tropisch hardhout wordt bewezen door de verdronken bomen in het stuwmeer. Na veertig jaar steken de kale toppen van de woudreuzen nog kaarsrecht boven het wateroppervlak uit. Juist de onzichtbare boomstammen vlak onder de waterlijn bemoeilijken het varen over het meer. Scherpe punten kunnen de boot makkelijk ‘boren’. Tochten op het meer per korjaal zijn onder begeleiding van een gids mogelijk. Neem je hengel mee, want de vissen bijten goed.
Surinamerivier
- is een 480 km lange rivier in het centrum en oosten van Suriname.
- De rivier ontspringt in de hooglanden onder de naam Gran Rioop de grens tussen het Wilhelminagebergte en het Eilerts de Haangebergte.
- Na het Brokopondostuwmeer stroomt de rivier langs Brokopondo, Berg en Dal, de transmigratiedorpen Klaaskreek en Nieuw-Lombé, Jodensavanne, Carolina, Ornamibo en Domburg, alvorens de hoofdstad Paramaribo op de linkeroever en Meerzorg aan de andere oever te passeren.
- Bij Nieuw-Amsterdam voegt zich de Commewijnerivier bij de Surinamerivier, (de 2 kleuren) en
- direct daarna mondt de Surinamerivier bij de zandtong Braamspunt uit in de Atlantische Oceaan.
De rivier is breed en ondiep en kent diverse stroomversnellingen. In district Brokopondo is hij voorzien van een dam: Afobakadam. Door de aanleg van deze dam is het Brokopondostuwmeer ontstaan. Het bovenstroomse deel loopt vrijwel geheel door het district Sipaliwini en het benedenstroomse deel loopt door of langs de districten Brokopondo, Para, Commewijne, Wanica en Paramaribo.
Afobaka
Aan het einde van de Afobakaweg ligt in de Surinamerivier de stuwdam die de aanleg van deze weg noodzakelijk maakte. Het weggedeelte tussen de aluinaardefabriek te Paranam en het plaatsje Afobaka werd aangelegd door de aluminiumgigant Alcoa ten behoeve van de bouw van de dam in de beginjaren zestig van de vorige eeuw. Het oorspronkelijke plaatsje aan de rivier heette Sara, maar werd omgedoopt tot Afobaka.
Het zit erop we gaan brug naar ons Hotel. Nog 1 nachtje slapen en dan gaan we weer naar huis