Het Boven Surinamegebied
Dit ligt paradoxaal in het zuiden van het land, waar de Boven Suriname rivier ontspringt.
Bijzonder huizenstructuur
Loop niet zonder gids door de dorpen. De huisjes zijn anders opgebouwd dan je waarschijnlijk gewend bent. Zonder het door te hebben kan je in iemands woonkamer staan.
Verschillende hutten vormen samen een huis. Meestal is er een slaapkamerhut, een kookhut een opslaghut. Ze worden gescheiden door een soort pleintje, de huiskamer.
Na het ontbijt pakken is het snel naar de cabines om de spullen te pakken. De beheerder is al begonnen om alles op te ruimen dus tassen gepakt en in het busje. We rijden langs het winkeltje om af te melden en gedag te zeggen. Ja leuk die brommers nee wij mogen er niet op in de bus blijven is het bevel haha.De chauffeur gaat ons een eindje op weg brengen en dan begint het wachten op de andere bus want hij mag niet doorrijden. Niet vragen dat zijn regels van het land. Zoals je ziet staan we gewoon ergens langs de weg op een kleine parkeerplaats. Hier wordt in de avonduren waarachtig ook een vorm van streetrace gedaan jawel bevestigd door de chauffeur. Een verzetje op zijn tijd heb je nodig!
Na een klein half uur komt dan de andere bus aanrijden. Oeps wij zijn niet meer alleen de bus zit al bijna vol maar we kunnen er nog bij dat was even slikken. Het waren diverse alleen-reizenden ook via KRAS die met ons samen de 2 dagen in Anaula doorgingen brengen. We komen uit in Brownsweg, waar een wat langere tussenstop wordt gemaakt. Hier is ook een tankstation, waar we lunchen.Die werd gebracht met een ander busje waar ook nog 2 personen in zaten die met ons meegingen. Ach hoe meer zielen hoe meer vreugd toch?
We rijden door een mooi gebied het was genieten en onderwijl natuurlijk kennismaken met onze nieuwe reisgenoten. Nou dat zit wel goed het wordt gezellig. We rijden ook weer langs een politiepost ja er zijn er heel wat in dit land. De reis door het steeds dichter wordende regenwoud gaat verder richting Atjoni. Daar aangekomen kan de bus niet meer verder, de weg houdt er simpelweg op, om over te gaan in de Surinamerivier. Dus de bus verlaten en wachten op wat komen gaat.
Atjoni de plaats waar de weg naar het binnenland ophoudt. Om verder te gaan, moet je de boot pakken. De bootjes uit het binnenland leggen hier aan, en vervoeren personen en goederen naar of van het binnenland. Gelukkig liggen er altijd genoeg korjalen klaar om de reizigers te vervoeren naar de dorpjes langs de rivier. Wat we hier zien is echt heel moeilijk weer te geven geweldig dit is echt kijken en genieten. We moeten toch nog wachten op onze korjaal. O we gaan er met 2, eerst wordt de bagage aan boord gebracht joch waar was dat eerder??? Haha onze groep moet wel bij elkaar in de boot 2 aan 2.
De Korjaal
Dat zijn houten boten, gemaakt van een uitgeholde en daarna uitgebrande boomstam, vervolgens voorzien van spanten, waaraan houten planken vastgemaakt. Achterop de korjaal monteert men een buitenboordmotor. De route begon ontspannen in Atjoni. Over een bochtige maar brede rivier trok onze bootsman de gashandel open en al snel waren wij in open water. Na een aantal snelle bochten en lange rechte stukken zien wij hier en daar wat rotsblokken in de rivier liggen.
Harvey gaf al aan dat er veel te weinig dan wel geen regen was gevallen. Je kon op de rotsblokken (wat lavagesteente is) zien hoe hoog het water normaal zou hebben gestaan. De bootsman deed zijn uiterste best met stokken waren hij en ook Harvey aan het aftasten hoe diep het was.
Moeten wij eruit? en dan? En ja hoor... Waar wij al bang voor waren gebeurt. Onze bootsman tuurt in uiterste concentratie over het water. Tuurlijk, hij moet wel een goede plek aan de wal vinden om ons af te kunnen zetten na een paar korte stoten opent hij de gashandel en stuurt volle bak op de wallenkant af... De boot kan niet meer verder met passagiers aan boord.
We mogen de spullen in de boot laten staan maar wij moeten er allen uit en wel 1 voor 1 en voorzichtig. Eenmaal op de kant wordt het klimmen en voorzichtig lopen over de rotspartijen naar de plek waar straks de korjaal weer aan kunnen leggen zodat we weer aan boord kunnen. Het viel niet mee dit zijn vrij rechte stukken zo te zien ja als je met handen en voeten loopt is er geen ruimte om ook nog een fototoestel te gebruiken die was veilig opgeborgen. We hebben het allen gered.
Zoals je boven ziet viel het nog niet mee om de Korjalen tussen de rotsen door te krijgen. Ze moeten uiteraard ook nog heel blijven niet alleen voor ons maar ook voor de bootsmannen, dit is tenslotte hun dagelijks brood.
Nadat we allen zijn ingestapt varen we rustig door naar ons resort dat ligt op een eiland in de Boven-Surinamerivier naast de Ferulassivallen. Hier aangekomen stappen we weer 1 voor 1 uit en wachten op onze tassen om dan naar boven te lopen. bij de grote hal aangekomen ons zwemvest ophangen en dan door naar het restaurant voor informatie Drinken staat er al.
De Luiaard
Terwijl we net aangekomen naar het restaurant lopen zien we een paar enorm grote palmen staan en zie daar wat er in de palm zit? Jawel een luiaard. Nou dat is een mooie binnenkomer. Hij is lang geleden door een van de bootsmannen van de weg geraapt. En sindsdien komt hij af en toe nog even langs. De luiaard wordt wel het traagste dier op aarde genoemd. Hun gedrag en bewegingen lijken continu alsof het in slow-motion gebeurt. Hun voedsel bestaat vooral uit bladeren, twijgjes, bessen en vruchten. In Suriname moet je geluk hebben om dit dier te zien, wel wij hadden dit blijkt
De Sula
ja schiet ons maar lek wij wisten ook niet wat dit betekende. Zorg dat je om 17:00 uur klaarstaat met zwemkleding en handdoek en waterschoenen. Nou wij stonden klaar (zonder waterschoenen) Bernard onze gids voor deze dagen stond ons op te wachten we liepen met hem mee. En toen wauw nee dat is niet waar...... maar het was wel waar!!! We moesten de rotsen overlopen en dan door de rivier naar de overkant lopen en dan zitten in de waterstroom. O ja natuurlijk de natuurlijke jacuzzi. Nou geloof me het was een regelrechte ramp. diversen zijn ook lekker aan de kant gebleven op de rots. Maar ja we wilden ons toch niet laten kennen Ans op haar slippers en ik toch op mijn blote voeten. We hebben de worsteling doorstaan we zijn aan de overkant. Je moest je met alle kracht vastklemmen aan een paar stenen als je die te pakken kreeg of je afzetten met je voeten. Nou het was weer leuk nu terug. Jakkes de stroomversnelling is krachtiger geworden hij sleurde je gewoon idee keer een stuk mee. Maar we hebben het gered en doen het geen 2de keer meer!! Het was wel een sensatie!!
De korjaal om kaaimannen te spotten.
Opnieuw in het aardedonker op een rivier in de jungle rond te varen. Vanwege het laagstaande water in de grote droge periode, mogen we er niet teveel van verwachten. en helaas we hebben er geen gezien maar we hadden vorige week geluk immers wel sneu voor de aangeschoven reisgenoten die hebben dus geen geluk gehad.
Nieuw Aurora
We stappen in de korjaal en varen naar de overkant. Daar stappen we uit verdwijnen tussen de bomen en komen in een heel klein plaatsje Tang Luku geheten nee we blijven niet we moeten naar Aurora maar het water staat zo laag dat de korjaal niet canons resort uit daar heen kan varen dus aan de andere kant van het bos lopen we naar de rivier en stappen weer in een korjaal. Ja zo gaat dat. We zagen wel de traditionele hutjes, we zagen een dode boom mooi afstekend tegen de blauwe lucht en een omgezaagde boom bijzonder mooi van kleur. Wat dacht je van de elfenbankjes op de ligende boomstam de vruchten in de boom en die vreselijke stekels op de stam van die boom bbbbrrr verlies je evenwicht niet want ze zijn keihard!
We stappen weer in een volgende korjaal en varen naar Nieuw Aurora.
Aurora
is een klein traditioneel dorp, het gaat over in het dorp Nieuw-Aurora. Aurora ligt in het district Sipaliwini, in het ressort Boven-Suriname, aan de Surinamerivier, op 71 meter boven zeeniveau. De toegangspoort tot het dorp is gemaakt van palmbladeren om kwade invloeden buiten te houden.
Rechtsbescherming
In 1980 werd door de International Labour Organization beslist dat inheemse bevolkingsgroepen hun eigen land en rechtspraak mogen behouden. Dit betreft ongeveer 30% van Suriname. De inheemse bevolking mag wonen op het land waar hun voorouders vroeger werkten.
Aurora is een traditioneel dorp bewoond door acht families. Iedere familie heeft een eigen stuk grond waarop ze de benodigde hutten of huisjes bouwen. Mocht er geen ruimte meer zijn, dan wordt er buiten Aurora gebouwd, zo is Nieuw-Aurora ontstaan. De bewoners zijn Samarracaansemarrons, zij stammen af van gevluchte slaven. De bewoners willen absoluut niet gefotografeerd worden tenzij uitdrukkelijk toestemming wordt gegeven. De Marrons geloven dat hun ziel wordt weggenomen als je een foto maakt! Je ziet hier dan ook alleen de kruiwagen staan vol met granen die de vrouwen aan het pletten waren. We mochten een foto van de keuken maken
De medische post
Het gezondheidscentrum beschikt over twee dokters, de ene is permanent op de post en de andere reist naar de andere dorpen. De vrouwelijke Nederlandse arts was op dit moment in Nederland om te bevallen. De kliniek was gesloten er waren een aantal conflicten over de financiën. Eerder heb ik al aangegeven dat alle klinieken een onderling samenwerkingsverband hebben met het ziekenhuis in Paramaribo. Wel wij vervolgen onze weg weer.
Vliegveld Ladoewani
In Ladoewani, vlak naast Aurora, is een medische post en een klein vliegveld. Iets verder is een vliegveld waar vliegtuigjes en helikopters op gras kunnen landen. Drie keer per week komt er een vlucht uit Paramaribo, hetgeen 45 minuten vliegen is. Het vliegveld wordt onderhouden door het Ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme. We zijn bij het vliegveld geweest je ziet het was enorm droog het gras was niet bepaald groen te noemen.
De burgemeester of kabiten
Zijn naam is Bernard. Zijn gebied heeft ruim 6000 inwoners, inclusief de bewoners van Aurora. Hij was in 2011 veertig jaar en had toen twee vrouwen van 25 en 27 jaar lees ik op het net. Nu 5 jaar later heeft hij er een derde vrouw bij maar op dit moment leeft hij alleen en heeft een mooi huis gebouwd waar ook kamers zijn ingericht voor de kinderen. Hier staat hij voor zijn woning. Zijn opvolger zal volgens hun traditie een man zijn uit de familie van zijn eerste vrouw. Zijn oom heet Reinier, hij wordt meester genoemd omdat hij dertig jaar les gaf. Samen bedachten zij het plan om van Anaula een resort te maken.
Een kabiten is op de gaanman na, de hoogste bestuurlijke functie onder de verschillende Surinaamse en Frans-Guyanese Marronvolkeren. De kabiten is de hoogste gezagdrager van een lo (een bundeling van matrilineair gebonden groepen binnen een Marron etnische gemeenschap) en van een dorp met de status van kondee, of hoogste gezagdrager van een Marronleefgemeenschap buiten het traditionele woongebied. De kabiten vertegenwoordigt zijn lo en dorp, of zijn leefgemeenschap buiten het traditionele woongebied, in het bestuur of traditionele gezag van zijn gaan-lo of nási (een etnische gemeenschap binnen de Marronsamenleving) waarvan het hoofd de gaanman is.
Kerk
In het oude dorp staat nu een stenen kerk van de Evangelische Broedergemeente (EBGS) op de plaats waar vroeger een houten kerk stond. Naast de kerk staat een zuiltje waarop aangegeven is tot hoe hoog het water kwam tijdens de overstroming op 7 mei 2006. Het hele dorp stond toen ruim een meter onder water.
De kerk dient ook als communicatiemiddel, naast de dienst worden ook mededelingen gedaan aangaande het gehele dorp.
School
Aurora heeft een lagere school. Alle kinderen die een lagere school in Suriname bezoeken, dragen een uniform: een spijkerbroek en een groen-witte blouse. De kinderen worden op kosten van de overheid met een korjaalboot uit hun dorpen opgehaald en teruggebracht. In het binnenland zijn geen middelbare scholen, kinderen die hier wonen moeten dan naar een internaat in Paramaribo.
Door de groei van het aantal kinderen in het dorp en omgeving bleek nog een school noodzakelijk te zijn. Op de school zitten nu ongeveer honderd leerlingen van Nieuw Aurora en omliggende dorpen en negen leerkrachten verzorgen lessen.
Op zaterdag 1 augustus 2015 is de openbare school officieel geopend maar hij was sinds 2013 al operationeel en telt negen lokalen. Ook zijn er ook 9 woningen wat voldoende is voor het aantal leerkrachten. (Je weet nog dat de overheid moet zorgen voor woonruimte voor die leerkrachten die net klaar zijn met de opleiding en dus moeten werken op een school in de binnenlanden) De bibliotheek staat tegenover de school, boven de toegangsdeur staat "Lesi da Sabi / Lezen is Weten".
Door de enorme droogte waren de scholen maar een paar uur open klinkt ons vreemd in de oren maar bedenk dat de kinderen dus ook het toilet niet konden gebruiken.
We lopen met Bernard door het dorpje. Hij verteld veel en welke vraag we ook stellen we krijgen antwoord (zo ook de vraag of de vrouw van de man mag scheiden). We zien veel groen veel vruchten en ja de vogelkooitjes met het vogeltje staat hier ook overal. Er is zelfs een clubhuis althans dat hebben bedacht want we konden niet binnenkijken bij STARCLUB. Dan midden in het dorp een paar reuze boomstronken wel heel erg mooi al zag ik het zelf. En daar vlakbij staat de bank. en kijk goed op het onderste deel van de foto want er zijn wel beperkingen gesteld aan de persoon als hij naar binnen wil. Wij mochten niet naar binnen maar ook alleen maar vanuit 1 bepaald punt een foto maken van het pand. We zien een papegaai die kennelijk gewend is daar bij te eten tussen de houten huisjes. En ja daar zien we dan de houten huisjes met rieten dak. Voordeel van dat onbewerkte hout is natuurlijk dat je boodschappen op de muur kan schrijven.
Na dat Bernard trots zijn huis had getoond vroeg hij of we het leuk vonden om cassavebrood gemaakt te zien worden. Dat wilden wij wel zien. Hij ging een van zijn vrouwen bellen om te vragen of het gelegen kwam. Dat was geen probleem! Dus lopen we die richting op. Ondertussen nog even stoppen bij een souvenirshop daar werd de officieel dracht van het eiland even omgedaan bij een man en vrouw uit de groep.Verder heb ik daar niets gekocht ik had al wat aan het begin van het dorp gekocht en daar was ik best blij mee dit was allemaal net iets meer gepolijst of hoe je het ook mag noemen.
We komen ook nog de open keukens tegen. Het karakteristieke van de vrouwenhuizen zijn de kalebassen en het aluminium vaatwerk aan de muren. Zichtbaar opgehangen voorwerpen moeten vlekkeloos ogen. Potten en pannen worden zorgvuldig van hun zwarte aanslag ontdaan. En kijk daar nou ja je ziet het goed zit gewoon een kip op zijn eieren met een jong erbij schitterend. Wat is het allemaal relax het kan gewoon. Zie dat doorkijkje dat is genieten.
Aan de achterkant van sommige huizen hingen kaakbeenderen van tapirs, en we zagen ook een tapirschedel op de grond liggen. Een jonge marron kan bewijzen dat hij een man is door een of meer tapirs te schieten en mee te nemen naar het dorp.
Rouw
Bij de dood van een dorpslid met een goede levenswandel wordt er minstens een week gerouwd, klaagliederen gezongen en gefeest. Uiteindelijk wordt de overledene met een boot naar de begraafplaats gebracht. Indien het een man betreft, mag de weduwe niet naar de begrafenis. Zij blijft in het dorp en moet een witte hoofddoek dragen, symbool van de geest van de dode. Na een respectabele rouwperiode mag de weduwe weer felle kleuren dragen en wordt zij wederom opgenomen in het sociale marronleven.
Wij hebben aangeschoven bij een groepje rouwenden zitten en drinken. En bij weggaan een donatie schenken voor de begrafenis. Heel apart
Cassavebrood.
Cassavebrood, ook bekend als Kasababrede, is afkomstig van zowel Marrons als de Inheemse bevolking in Suriname.
De cassave wordt eerst geraspt het in mamelijk een wortel dan diverse malen gezeefd voor het gebruikt wordt om brood van te maken. Cassavebrood kan op elk moment van de dag genuttigd worden, bijv. bij soep of met beleg.
Ze worden eerst gebakken op een ijzeren plaat en dan te drogen gelegd in de zon. Ze kunnen wel een halfjaar bewaard worden.
We gaan weer terug na Anaula dat houdt in eerst met korjaal naar het eerste punt om dan weer even door het dorpje Tang Luku te wandelen naar de andere korjaal die ons weer bij het resort afzet. Heel leuk was het dat we bij het instappen een paar oude bekenden tegenkwamen en wel de eigenaar en beheerders van Frederiksdorp die ook een uitje hadden. Na een paar woorden en een stevige omhelzing gingen we weer verder. Als we op het resort zijn aangekomen gaan we een hapje eten en hebben we een paar uur heerlijk tijd om niets te doen beetje zwembad hangen misschien?
We hebben ons prima vermaakt bij het zwembad. Maar de mannen waren samen met Bernard gaan vissen. Nou dan gaan we maar eens even bij ze kijken. Ze waren druk bezig en hebben toch nog aardig wat gevangen zoals je ziet. Dat zijn dan net van die dingen die het extra leuk maken. We gaan ons klaarmaken voor de wandeling ja dat houdt in veel deed longpijpen en lange mouw je weet maar nooit.
Boswandeling
De leerzame boswandeling laat je in contact komen met de best bewaarde geheimen van het tropisch regenwoud, zoals het lokale medicinale gebruik van planten en bomen.
Bernard verteld heel veel over de natuur. Ja logisch hij is hier opgegroeid. Maar zegt hij dat wil nog niet zeggen dat je ook alles weet want je moet je wel willen verdiepen in de natuur. Als je met een Marron door het oerwoud heen loopt dan is er een overvloed aan verhalen die verteld kunnen worden. Bij elke stap komt hij zoveel plantjes met interessante gebruikstoepassingen tegen dat je nooit voor het donker thuis zou komen als hij alles zou vertellen. Er zijn lianen waaruit je water kan drinken; de waterliaan, voor als je dorst hebt. Dat doen Marrons echter met beleid want als je de onderkant doorsnijdt gaat de hele liaan dood. Daarnaast zijn er lianen met medicinale eigenschappen waarvan waarschijnlijk de luango of luangotei de meest bekende is. Deze is goed tegen buikpijn, verkoudheid, hoest en vooral tegen menstruatiepijn. Daarnaast is er de knoflookliaan die sterk naar knoflook ruikt en de amandelliaan die een aroma van bitterkoekjes en amaretto afgeeft.
We zien hier hoe het palmblad hangt bij de toegang van de Marrondorpen en de mieren die met bloemblaadjes op de rug aan het lopen waren.
Telefoonboom
Wanneer een Marron onverhoopt de weg kwijt is geraakt dan slaat hij met een dikke tak driemaal op de onderkant van een lawaaiboom. Dit brengt een geluid voort dat vijf kilometer ver reikt. Hij doet dit om de minuut. Op een gegeven moment zal een andere Marron het geluid horen en het beantwoorden. De verdwaalde zal dan naast de boom blijven en om de minuut erop slaan. Mocht hij niet voor het donker wordt gevonden zijn dan maakt hij een slaapplaats in de lawaaiboom. Wanneer de avond gevallen is, maakt hij van een liaan en een aantal palen een verhoging tegen de lawaaiboom aan zodat hij boven de grond kan slapen. Van gevlochten palmbladeren maakt hij een afdak. Om dit te maken heeft een Marron enkel een kapmes nodig. Bij het krieken van de dag kan de zoektocht weer beginnen. Ondertussen voedt de verdwaalde zich met maripa´s, awarra´s en het jonge blad van de wenteltrapplant. Op medicinaal gebied kan van de bast van de lawaaiboom een thee worden gezet die helpt tegen maagzweer.
Culturele avond.
Als iedereen klaar is wordt de lange tafel waar het eten op wordt uitgeserveerd verzet zodat er voldoende ruimte is. En dan horen we geroezemoes in de lounge en jawel daar komen ze dan. Het is een groep jeugd uit het marrondorp waar of we vandaag rondliepen. De groep wordt eerst toegesproken door Bernard en dan breekt de muziek los en dansen we de Seketi en Bandambi op het ritme van een muziekgezelschap uit een naburig dorp.
Zoals je boven ziet hebben we ons prima vermaakt, heerlijk even laten gaan op de muziek leuke afsluiting van deze trip. Prima sfeertje en zij die zeiden we gaan naar onze kamer bleven toch nog maar even hangen.
De aap
De dag van vertrek. We hebben nog wel de hele ochtend dus dat is lekker! Na de koffie op de veranda, pakken we de tassen in op een paar dingetjes na en gaan richting restaurant voor het ontbijt. Eerst echter gaan we kijken of onze aapvriendjes weer in de bomen aan het spelen zijn dus een tros banaantjes van de schaal en daar gaan we.
Je ziet we hebben weer geluk wat een leuke dieren zijn het toch.
We gaan weer terug naar Paramaribo. Er zijn 3 alleenreizenden die nog 1 nacht blijven. De jongen heeft bedacht dat hij maar weer de hengel ter hand neemt. Je ziet hij was niet de enige. Het was een gezellige boel daar aan de waterkant, want ja ook de was moest gedaan worden natuurlijk en de dorpelingen moesten naar het werk. Dit waren een paar leuke kiekjes waard.
We zijn allen in de korjaal gestapt de bagage in de andere korjaal en daar gaan de bedrijfsleidster en nog een paar van haar personeelsleden in. En dan gaan we weer op water. Nou het water wordt steeds lager er moet echt iets naar beneden gaan vallen maar liever niet nu we op in die open korjaal zitten. We lopen vast en de mannen moeten eruit om de korjaal vort te trekken. We mogen weer. O het is al weer tijd om te klunen we zien de rotsen al. Ach nu weten we wat ons te wachten staat en daar gaan we weer. Dit keer iets verder lopen en dan daar is hij weer instappen aub.
Dan lijkt het alsof we in diep water zitten zo mooi strak is het oppervlak niets is minder waar maar we hebben het weer gered we zien de oever van Atjoni al en zie het is weer volop in bedrijf ja daar is he nooit rustig natuurlijk
Uitstappen tassen halen en de bus zoeken kijk die mensen eens werken bij dat busje. Nou ze doen d'r best maar wij gaan op weg weet je nog die Oost-West verbinding kijk zo mooi die weg is door het achterraam. Ja leuk he dan zo'n kleine brug.
Nu op naar Paramaribo naar onze koffer ja die staat weer in de opslag van het hotel.