Terugblik Sulawesi/Bali

Bali

Het meest westelijke eiland van de kleine Sunda-eilanden in Indonesie, heeft een oppervlakte van ca. 5.550 km², telt 3,2 miljoen inwoners, wordt begrensd door de Balinese zee en de Indische oceaan en ligt tussen de Indonesische eilanden Java en Lombok. Bali wordt ook wel 'Pulau Seribu Pura' genoemd, oftewel 'Het Eiland van de 1000 Tempels'

De Pura Besakih, de moedertempel die op de zuidhellingen van de 3142 meter hoge vulkaan ‘Gunung Agung’ is gebouwd, is nu niet geopend voor publiek.

De hoofdstad is Denpasar. Zo’n 90 % van de bevolking is autochtoon, het Hindoeïsme is de meest verspreide religie (93 %). Hier heerst een uniek kastensysteem, met 4 kasten. Ook dit eiland is zeer vulkanisch van aard, enkele ervan zijn nog actief, zoals Gunung Batur en Bunung Anung. 

Belangrijk voor je bezoek aan Bali!

Voor alle tempelbezoeken geldt dat je benen en schouders moet bedekken.

Religie

In tegenstelling tot het grootste deel van de rest van Indonesië, is de overgrote meerderheid van de Balinezen hindoeïstisch. Bali wordt ook wel ‘het godeneiland’ of ‘het eiland van de tienduizenden tempels’ genoemd. Naast de vele huistempels waar dagelijks wordt geofferd, vind je op dit eiland ook veel grotere tempels.

Als strandliefhebber

kun je aan de zuidkust terecht. Het bekende Kuta met Kuta Beach is in 50 jaar uitgegroeid naar een echte toeristenplaats. Vele winkels, uitgaansgelegenheden en activiteiten maken Kuta een bruisende bestemming. (Hier verbleven wij en we hebben ons prima vermaakt). De golven in de zee aan de zuidkust zijn flink, het is een erg populaire plek voor surfers.

Rust

Zoek je dat, dan is het nabijgelegen Sanur een prima plaats met goede hotels en strand. (Deel van de groep heeft hier de laatste vakantiedagen doorgebracht).

Rustige zee

Vind je aan de Noordzijde van Lovina Beach met een veel rustigere zee met koraalriffen en stranden van zwart lavazand. Hier kun je met een boot enkele kilometers uit de kust op zoek gaan naar dolfijnen of gaan snorkelen boven één van de koraalriffen.

Excursies

Eenmaal op Bali aangekomen is er geen programma meer wij hebben vanuit Nederland een paar excursies geboekt om niet alleen aan het strand te liggen maar ook nog iets van het eiland te zien. We werden netjes opgehaald met een auto van de organisatie en naar het kantoor gebracht.We moesten vroeg op pad oeps nee he, jawel het regent maar was gelukkig niet voor lang. Toch maar even vastleggen die mannen in de open laadbak haha.  Je ziet het is best een mooi pand dat kantoor en de koddig was prima!  Hier kwamen ook de andere reizigers die de excursie geboekt hadden dus we kwamen toch weer een paar groepsgenoten tegen. Als eerste gaan we naar de Barong Dance daar heb ik ook die bloemen en het bos gefotografeerd.

Dance Barong en Keris

Barong-dans beschrijft de strijd tussen "Deugd" tegen "Harm" dit is een drama

Barong is een schepsel van de mythologie dat "Deugd" afschildert en Rangda is de krachtigste die "Onwaarheid" beschrijft.

Het is dus een ceremonie van goed tegen kwaad. De goden worden dan ook uitgebeeld. Tijdens de dansen dagen zij elkaar uit voor een gevecht. De dans wordt uitgevoerd door de leeuw-draak Barong (het Goede) en Rangda de heks (het Kwaad) zie boven.Er worden mudra's (handgebaren) gebruikt.  Begeleid door gamelanmuziek trekt Rangda (het Kwade) zich meestal terug. De maskers en de kostuums zitten vol met symboliek. Op Bali heeft elke dans een sociale en religieuze achtergrond. 

Het verhaal speelt zich af in een bos. 

Leuk om te weten is dat de groep bestaat uit mensen uit het dorp. Na de voorstelling gaan de kostuums uit tot de volgende dag voor een nieuwe voorstelling en worden zij weer gewone dorpelingen.

Wij hadden natuurlijk een groepsticket maar fotootje van de stoel voor ons en we hebben ze ook toch?

Pura Tirta Empul (tempel van het heilige water)

is een Hindoetempel gewijd aan Hindoegod Vishnu in Tampaksiring in het gelijknamige District Tampaksiring. De tempel ligt in een vallei omringd door heuvels en is gebouwd in 962 na Chr.op een grote bron/ geiser van Tampaksiring in de tijd van de Warmadewa-dynastie (10de tot 14de eeuw).

Deze legende vertelt het verhaal van een machtige koning; Mayadenawa, die meer dan 1000 jr. geleden een groot deel van het hedendaagse Indonesië domineerde dus ook Bali.

De tempel ligt in het midden van het eiland, aan de bron van de rivier de Pakrisan en is vooral bekend om zijn heilige bronwater.  Men verondersteld dat de bron rechtstreeks wordt gevoed door 1 van de grote vulkanen en niet opdroogt zelfs niet in tijden van extreme droogte. Dit heilige water wordt gebruikt door Hindoe-mensen die op zoek zijn naar zelfreiniging.

Het complex is in 1964 geheel gerestaureerd. 

De entree van het complex is een typisch Balinese gespleten poort.

Verder zijn er 3 binnenplaatsen een heilige tuin en er zijn paviljoens waar goden zoals Shiva, Vishnu en Brahma worden vereerd.  Zo ook de god Indra, die volgens de legende de bron heeft geschapen door in 962 na Chr. een steen te doorboren voor het magisch water. Hij deed dit om zijn vergiftigde leger weer tot leven te wekken.

Nog steeds worden magische en helende krachten aan het water toegeschreven zoals verjonging en zelfs onsterfelijkheid. Het wordt gezien als het meest heilige water van Bali en voor veel ceremonies gebruikt. 

Van het hele eiland komt men hierheen om zich onder te dompelen in dit heilige water.

Via de grote stenen Balinese deuropening kom je op de centrale binnenplaats van de tempel. Het was hier behoorlijk druk.

Traditionele Tempelkleding

Vrouwen dragen een batik sarong aan de zijkant geknoopt. Daarop een kanten kabaja (bloes met lange mouwen en een hele rij knoopjes aan de voorkant) en een gekleurde sjaal om het middel. Ze zien er mooi uit, met make-up, opgestoken haar en gouden sieraden. De mannen (vaak bruine of blauwe) batik sarong aan voorkant geknoopt voor meer bewegingsvrijheid, soms is er nog een kortere sarong overheen gebonden

De Jaba Pura

De centrale binnenplaats van Tirta Empul is een grote open geplaveide ruimte met versleten stenen. De plaats is aan drie zijden omgeven door hoge muren. Aan de rechterkant is een groot openluchtpaviljoen. 

Toeristen mengen zich in kleine groepen rond de binnenplaats en lokale verkopers bieden kleine bananen aan aan de toeristen. Aan het einde van zijn twee grote deuren ingebouwd in de muur. Als je door deze deur loopt kom je op de binnenplaats. Hier kregen we ook allen een sarong om.

Jaba Tengah

Dit is het beroemdste deel van de Tirta Empul-tempel. Dit gedeelte bevat de twee reinigingsgroepen. Het water in de poelen komt uit de waterkruiken die de baden voeden. Lokale Balinese en hindoe-aanbidders stonden in de rij in de baden te wachten om met hun hoofd onder de waterkruiken door te gaan. Zodra ze zich onder de eerste kruik hebben gereinigd, voegen ze zich bij de volgende rij. Dit proces herhaalt zich bij elk van de waterhozen die de twee zuiveringsbaden vullen. 

Elke kruik die water in het bekken giet, zou verantwoordelijk zijn voor een specifieke taak, die taken moet ik je Hellas schuldig blijven wie weet vind ik het ooit nog op t net oid maar hier wel de indeling per bad;

• Bad met 13 fonteinen, gebruikt als heilig water voor crematie of dode ceremonie (zei onze gids ook)

• Bad met 8 fonteinen, gebruikt als water voor symbolische reiniging (spirituele zuivering), wanneer een persoon ziek is, wordt aangenomen dat hij is besmet met immaterieel vuil.

• Bad met 5 fonteinen voor heilig water gebruikte mensen van buiten komen bidden.

Voordat Balinezen zich reinigen met het heilige water in het bassin, brengen zij eerst een bezoek aan de hoofdtempel waar zij de goden offers brengen. Vervolgens betreden zij het bassin om te bidden en zich te reinigen. 

Het is bijzonder om te zien hoe de Balinezen in hun kleurrijke sarongs zich in de waterbassins reinigen met het heilige water. 

Melukat ceremonie

Dit is een belangrijk ritueel dat bij deze tempel in Tampaksiring plaats vindt. Deelnemers aan deze ceremonie dienen een bad te nemen in de drie meest heilige waterbronnen van Bali, waaronder de waterbron van Pura Tirta Empul. Na de rituele reiniging verzamelen de deelnemers zich op de binnenplaats, waar zij tot de goden bidden en rijst en heilig water ontvangen. 

De offers in gevlochten mandjes aan de rand van het bassin maken het plaatje helemaal af. 

Jeroan (De heilige bron)

Het laatste deel ligt achter de zuiveringsbaden De Jeroan, is een mooie plek om te bezoeken na de drukte van de zuiveringsbaden. 

Hier komen de mensen om te bidden. Het voorste deel van de binnenplaats wordt gedomineerd door de grote waterbron die de zuiveringsbaden voedt. De waterbron wordt ook geassocieerd met het irrigatiesysteem rond het gebied, want het verzorgd honderden hectares rijstvelden van Tampaksiring tot Pejeng-gebieden. De lente is gevuld met groene algen en kleine vissen zwemmen tussen het riet.

Hier zien we ook veel beelden staan en diverse kleine tempels en mogelijkheden om te offeren en te bidden

The Koi-pool

De bron voedt diverse baden en vijvers. De spectaculairste is een uit steen gehouwen bassin met kristalhelder water waarin koi-karpers zwemmen. Dit gedeelte van de tempel is aan alle vier zijden afgeschermd van de rest van het complex, waardoor het een kalme en ontspannen sfeer heeft. Dikke koi zwemmen lui in de vijver te wachten op hun volgende maaltijd van de toeristen.

En met deze 2 foto's sluit ik het indrukwekkende bezoek aan de tempel af.

In Kintamani

We gaan weer op weg naar ons volgende doel van deze excursiedag en dat wordt Kintmani. Hier gaan we straks hopelijk genieten van een mooi zicht op de vulkaan Mount Batur aan de rand van het Lake Batur.

Op weg hierheen hebben we eigenlijk weinig schokkends gezien het was rustig. Er lag een grote kei met eentekst geschreven in gouden letters ja vraag me niet wat er opstaat maar was wel een mooi plaatje. En toen kwamen we in de buurt van de vulkaan. Het Kintamani-gebied is heel vruchtbaar en is dan ook een topproducent van groenten en fruit op Bali. Dit hooglandgebied ligt op ongeveer 400 m boven zeeniveau. Ook is het gebied bekend als de grootste bamboeproducent op het eiland. De gigantische 'petung'-soort bamboe die hier wordt geoogst, wordt veel gebruikt voor het maken van traditionele meubelstukken. 

Vulkanen en bergen

Er zijn diverse vulkanen (waaronder diverse actieve) en bergen op Bali. Ze zijn bijna allemaal te beklimmen, de bergen verschillen vaak flink in kenmerken.

• De Mount Agung (3,142mtr) - het uiterlijk van een maanlandschap. Aan de voet van Agung ligt de heilige tempel Besakih, een van de belangrijke moedertempels van Bali.
• Mount Batur 1717 mtr is meer begroeid en heeft een groot kratermeer waar je langs kunt wandelen. Batur is de meest toegankelijke actieve vulkaan van Indonesië.
• Andere grote bergen op Bali zijn Mount Bratan (met drie kratermeren) en Mount Merbuk in het westen van het eiland.

De Mount Batur

en zo stonden we dan op de kraterrand van de ene vulkaan te kijken naar de andere aan de overzijde van het meer.

Beste zicht op de Batur  is op een heldere dag, zodat je ook het hele Kintamani gebied en het Baturlake kunt zien, de grootste krater op het eiland. Bij aankomst was het niet echt helder na het eten was het iets beter al was het niet echt helder maar we hebben de Mount Batur en het meer de belangrijkste irrigatiebron voor een groot deel van Bali wel gezien.

De Mount Batur is sinds 1800 24 keer uitgebarsten, waarbij iedere keer het omringende landschap vervormd werd.

Het gebied van Batur is ontstaan door een geweldig grote vulkaanuitbarsting, ongeveer 30.000 jaar geleden. De krater, die deze uitbarsting achterliet, was zo'n 13, 5 x 10 km breed.

In deze kom (krater), die achterbleef zijn tegenwoordig dorpen en een mooi, blauw meer Danau Batur. Aan de rand van de kom zijn enkele hoge pieken, zoals de Gunung Abang (2153 meter) in het oosten en Gunung Penulisan (1745 meter) in het noordwesten met hierop de tempel Pura Puncak Penulisan.

Mount Agung

Afgelopen jaren hebben er zich geen aardbevingen en uitbarstingen meer voorgedaan, maar omdat flink wat bergen op Bali actieve vulkanen zijn kan dit maar zo veranderen. Zo stond op internet te lezen.

Nou zoals je weet is daar inderdaad verandering in gekomen in 2017.

• In september 2017 nam de seismische activiteit toe bij Mount Agung. Ruim 100.000 inwoners die in de directe omgeving van de vulkaan woonden werden per direct geevacueerd. Omdat het een heilige berg is, liet niet iedereen zich evacueren.

Wij hebben de Agung later nog gezien toen hij redelijk rustig was. Toen mochten de bewoners buiten een straal van 5km weer terug naar hun woning. maar vlak nadat wij vertrokken zijn is hij dan toch uitgebarsten en menig toerist zat even vast het vliegverkeer werd stil gelegd. Deze uitbarsting is een enorm grote klap voor het eiland daar zij eigenlijk volledig afhankelijk zijn van het toerisme. De foto's van de uitbarsting heb ik uiteraard van internet gehaald

26 nov. 2017 in TELEGRAAF

Op Bali is de vulkaan Agung uitgebarsten. De vulkaan heeft inmiddels een rookpluim met as en stoom van zes km hoog uitgespuwd.

Tweede excursiedag

Een nieuwe dag een nieuwe excursie. Deze brengt ons naar Ubud. Dit was niet geheel volgens de beschrijving en zou ik dan ook een ieder sterk afraden maar je moet er het beste van maken je kunt toch niet meer terug immers. Lukt ons wel hoor!

Dit zou dan steenhouwers aan het beitelen zijn. Wel dit was dus gewoon 1 van de vele tentjes lans de weg waar je een aankoop kon doen. Geen steenhouwer gezien hoor, wat ook geen verkoper trouwens. We mochten even rondlopen. Zaten wel mooie dingen tussen maar nee niet om mee te nemen in het vliegtuig naar huis haha. Dan maar wat fotootjes gemaakt.

Traditioneel Balinees huis

deze worden rond één of meer binnenplaatsen en daar omheen een muur. Dit geeft een  veili­g gevoel. De toegang een poortje, met aan weerszijden een nis voor offers. Net voorbij het poortje staat een aling-aling (privacymuur), die het huis be­schermt tegen blikken van buitenaf en de boze geesten tegenhoudt, omdat die geen bochten kunnen maken.

Bij de toegang van de ruimtes zie je wel beeld staan om een offer te geven voor het betreden van.

Op het binnenterrein staan kleine paviljoens om te offeren. De paviljoens worden geplaatst volgens het hindoeïstisch-boeddhistische idee. We zagen hier; De familietempel, het bed voor de "zieke" ja geheel onafgeschermd. We zien ook de keuken, de waterput, de toegang tot de slaapkamer het meubilair is vaak alleen een bed en een kast of een tafel. Een ruimte waar hout bewerkt wordt, een ruimte waar de materialen liggen voor de offerande. Ja zelfs de was hangt te drogen op het op rek. En we zien 2 kalenders, familiefoto's aan de muur en afgescheiden van dit al zien we 2 egels heerlijk languit liggen in hun hok. De vrouw des huizes was druk met haar offerande bezig en keek niet op of om.

Ook hier zie je de  traditionele houtverbindingen dus geen spijkers, maar houten wiggen. Deze zorgen voor flexibiliteit tijdens aardbevingen: de gebouwen zwaaien dan heen en weer en storten niet zo gauw in. Door de klei­ne ramen of de afwezigheid ervan kan het binnen tame­lijk donker zijn.  De daken werden vroeger bedekt met ge­droog­de graszoden, maar tegenwoor­dig ge­bruikt men vaak lemen dakpannen.

Ubud

Dan gaan we naar ons laatste stop het centrum van Ubud. Als we uitstappen zegt de gids zij die in Kuta verblijven hebben hier niet echt veel aan. Wij kijken elkaar aan oooooo en nu? Enfin aan de parkeerplaats lag een tempel dus hebben we maar even rond gekeken. We mochten niet naar binnen maar door het hek heen was het ook de moeite waard. Pura is een Balinese woord voor de Balinese hindoetempel. Dalem Puri  betekent een grote tempel 

In Bali gelooft men in reïncarnatie dus dat een persoon na de dood weer terugkeert in een menselijke gedaante. Om hergeboorte te garanderen en de ziel los te maken van het lichaam is het in Bali van belang dat een overleden persoon wordt gecremeerd. De crematie is het meest complexe Balinese ritueel waar vele dagen overheen gaan. Niet alleen het lichaam maar ook de waardevolle rituele zaken die speciaal voor de gelegenheid zijn gemaakt worden verbrand. Doordat een crematie veel tijd en kosten met zich meebrengt kan het echter maanden of zelfs jaren duren voordat de daadwerkelijke lijkverbranding plaats vind. De meeste overledenen worden in doeken gewikkeld en begraven in de tussentijd. Doordat een crematie duur is zijn de meeste crematies van meerdere personen tegelijk. Tijdens het hele gebeuren wordt er geen traan gelaten om de overledene, omdat anders de ziel moeite heeft om te vertrekken. Een aantal dagen na de verbranding vinden er nog zuiveringsrituelen en offers plaats om het geheel af te sluiten.

In de open ruimte het cultureel-centrum nemen de muzikanten tijdens het proces plaats. Daarnaast het crematieplateau geheel begroeid met gras. Ook hier geldt hoe meer mensen aanwezig zijn des te meer geluk voor de doden. 

Het centrum

Het nationale park met de apen wat in Nederland op het overzicht stond behoorde in Bali niet tot deze excursie dus mocht ook niet uitgevoerd worden. (Mocht er iets fout gaan niet verzekerd) Ach wij hebben de aapjes immers in de vrije natuur al op Sulawesi gezien en dat was fantastisch. Nadat we het tempelcomplex bezocht hadden zijn we maar wat gaan slenteren door de hoofdstraat van Ubud. kopje koffie die ons prima smaakte trouwens. We liepen door de winkelstraat naar boven. Bij een van de kantoren zijn we even naar binnen gelopen op uitnodiging van de beveiliging die voor het pand stond kijk maar even rond ja zo kan het ook gaan natuurlijk. Op de markt was het een drukte van heb ik jouw daar en er was werkelijk alles te koop. Wat een vrolijk geheel. Op de parkeerplaats waar ons busje stond zagen we dat ze aan het bouwen waren. De boom die vlakbij het bouwwerk stond moet geweldig zijn geweest toen hij bloeide. Maar nu was het ook leuk al die rode bloempjes op de berg met grijze steentjes.

Je ziet het is een schitterend plaatsje waar je wel een paar uur kunt verblijven en dan zie je nog veel meer uiteraard.

Kleed om de heiligenbeelden

Zwart / Wit

Het Poleng motief bestaat uit zwarte en witte vlakken en wordt toegepast in heilige doeken voor de vele ceremonies die het Hindoeïstische eiland Bali rijk is. Zwart en wit zijn daarbij symbolen die elkaars tegenpolen voorstellen waarbij zwart niet zonder wit en wit niet zonder zwart kan bestaan. Zwart en wit zijn gelijkwaardig en waar de witte en zwarte banen elkaar kruisen, ontstaat het grijze vlak van het equilibrium. Die tegenpolen kom je overal tegen. 

Geel

Ook geel zien we veel dit wordt in het Hindoeïsme gezien als de kleur van kennis en lering. Het symboliseert ook rust en vrede (shanti). Het is ook de kleur van geluk. 

 De excursie zit er op we rijden weer terug richting kantoor waar we halverwege overstappen in auto's die op ons wachten om naar het hotel te brengen. Een personenvoertuig kan iets makkelijker door het drukke verkeer dan een (mini)bus scheelt een hoop tijd uiteraard.

Een dagje anders op het eiland met zijn vieren in de taxie en hij brengt ons naar mooie plekjes hopen we.

Tirta Gangga Waterpaleis

Tirtagangga betekent letterlijk "water uit de Ganges". Het ligt ten noordwesten van Amlapura in de gelijknamige plaats. Het paleis is gebouwd op de plek van een heilige bron. De bron ontspringt in de grond bij de heilige boom. De lokale bevolking heeft de boom de naam "Rijasa" gegeven.

De laatste koning van Karangasem gaf hiertoe de opdracht.

Zijn volledige naam is: Ida Anak Agung Anglurah Agung Ketut Karangasem (Ida, kind van Zonnekoning Anglirah, kind en zoon van het dorp Karangasem). Het was de laatste radja van Karangasem. Waar de inspiratie vandaan kwam?

Na een rondleiding door het Versaille-paleis in Frankrijk, raakte de Radja geïnspireerd om een waterpaleis in de bergen te creëren met uitzicht op zijn koninkrijk . 

Watertuinen bouwen, inclusief het ontwerpen en het werk op de arbeidsplaats, was een favoriete hobby van de Radja. Hij werkte zelf mee met zijn arbeiders en stond tot aan zijn knieën diep in de modder tijdens het graven van de gracht.

De koning en zijn familie gebruikten het waterpaleis als rustoord en later werd het ook gebruikt voor het ontvangen van belangrijke gasten. 

Bij de ingang van het paleis staan diverse kraampjes waar je o.a voer voor de koikarpers kunt kopen om ze te voeren heel leuk om te zien trouwens. De tuinen en het restaurant worden geleid door een van de kleinzonen van de laatste koning.

• Het terrein van de watertuin (ca. 1,2 ha), bestaat uit 3 afzonderlijke complexen met vijvers en veel sculpturen.
• Het complex op het laagste niveau heeft twee grote vijvers en een watertoren. 
• Op het 2de complex (middelste niveau) van het waterpaleis van Bali bevinden zich de zwembaden. 
• Het 3de niveau herbergt het hoofdcomplex met het landhuis van de voormalige Raja.
• Er werd een bad gebouwd voor zijn 10 vrouwen en
• Een bad voor zijn 16 kinderen.
• het 3e en 4e bad was bestemd voor zijn koikarpers en goudvissen. Hier zwemmen dan ook vele koikarpers van soms wel meer dan 70 centimeter.
• Dit alles ligt in een fraai onderhouden tuin. Van een echt paleis is eigenlijk geen sprake.
• Het uitzicht is er geweldig.
• De watertuin een combi van Balinese- en Chinese stijlen.
• De baden, vijvers en fonteinen worden van water voorzien door de heilige bron.
• Een reservoir op het terrein ontvangt het bronwater en hier vanuit dit wordt drinkwater via een leidingsysteem naar de stad Amlapura gebracht.
• Er is ook een ondergronds leidingsysteem dat naar het bovenste zwembad leidt, waar het tevoorschijn komt door de monding van een raksasa (een demonenstandbeeld) staat op een hoek van het zwembad. Hier stroomt het water over in een zwembad op een lager niveau. Vanuit dit zwembad op het laagste niveau stroomt het in een paar kleine visvijvers en vandaar in de rijstvelden die aan de tuinen grenzen.

Het grondwater van Tirtagangga is altijd als heilig beschouwd en mag alleen worden gebruikt voor tempelfestivals of voor ceremonies. Met belangrijke vieringsdagen is Tirtagangga de bestemming van kleurrijke processies met paraplu's, vlaggen en andere hommages. Onder leiding van de plaatselijke tempelpriesters worden ceremonies in de lente gehouden, begeleid door chanten en de muziek van de 'Beleganjur', een gamelangroep met kleine gongs waarbij elke muzikant een specifieke, toon op de muzikale toonladder slaat, alles in overeenstemming en harmonie. Moet toch nog eens terug in de lente. haha

1ste Niveau

De koikarpers en het voeren van de dieren geweldig

Enne... zijn de eigen mensen zo slim dat zij buiten eerst even aas uitgooien voor een paar visjes voor de Koikarpers? 

Een greep uit de vele sculpturen en de waterspuwers ja over de stenen in het water mocht je lopen heel apart

Waar water is zijn bruggen uiteraard!

2de Niveau de baden

zij worden tegenwoordig gebruikt de lokale bevolking om te baden en te zwemmen. Er staat nog een klein gebouw onder de Banyan boom. Tegen een kleine vergoeding kun je baden in de tweede vijver, waar vroeger het personeel van de koning mocht zwemmen. Ech er was geen vrouw te bekennen en dat hebben we maar zo gelaten ondanks aandringen van de hoe noem je de man badmeester? Nee hij ving alleen geld en alles wat je aanraakte stond leek een prijs op haha. Maar goed wij vrouwen gingen niet in het blauwe water Danny wel. Wij gingen om de hoek wel lekker met de voetjes in het water. Zou dit het bad voor de vrouwen geweest zijn zo lekker in de schaduw?

Er wordt gezegd dat als je bij volle maan in de wateren van Tirtagangga baadt, je gezegend zult worden met een blijvende jeugd en je ziektes zullen verdwijnen.

3de Niveau

Achter de baden kun je naar boven klimmen natuurlijk doen wij dat! Een heel aparte palmsoort staat met de voeten in het water mooi stukje natuur. Dan zien we een poortje en daardoor gekomen komen we op een plateau waar eveneens weer beelden staan maar dit heeft wel een heel andere sfeer. Je hebt hier een schitterend uitzicht zoals je ziet. Ook zien we hier de

3 beklangrijke elementen voor Hindoeisme  in mozaïek gelegd.

Yin-Yang 

Chinese begrippen die verwijzen naar twee tegengestelde principes of krachten waarvan alle aspecten van het leven en het universum doordrongen zin. Hun energie is voortdurend in interactie met elkaar en in het ultime geval zijn ze in evenwicht met elkaar.

Samsara

het wiel is hindoeïsme (en boeddhisme) de cyclus van dood en wedergeboorte zonder begin en schijnbaar zonder eind, onder invloed van begoocheling en karma en vol met lijden

de vissen

staan oorspronkelijk voor de rivieren de Ganges en Yamuna in India, maar zijn nu een algemeen symbool voor rijkdom, voorspoed en universele vrijheid. Ook dat men niet bang hoeft te zijn om te verdrinken in de oceaan van lijden, en zich vrij kan bewegen als vissen in het water.

Goden in rood 

We vinden nog een kleine tempel op het terrein. Hier zien we dat de beelden (De goden) gedrapeerd zijn met een roodgeblokt kleed. We zagen het al eerder.

Zij in rode kleden zijn krachtig, beschermend en in staat om het kwade te vernietigen.

De kikker

is het symbool van voorspoed, rijkdom, vriendschap en overvloed in vele culturen en een symbool van vruchtbaarheid in andere. We zagen hem boven op de poort die toegang gaf tot prive-terrein.

De lotus

zij staat voor zuiverheid en symboliseert veel aspecten van het spirituele pad:

zij groeit vanuit de modder (de kringloop van het bestaan) en verschijnt schoon aan het oppervlak (zuivering) en geeft een mooie bloem (de verlichting). De knoppen staan voor een ieders kans tot de verlichting

kijk ook eens op onderstaande site als het je interesseert

https://www.happywithyoga.com/overig/de-betekenis-van-de-lotusbloem/

De laatste foto was gewoon leuk om even vast te leggen.

Dat was een mooi stukje aarde en heerlijk bijna geen toeristen.

Lunchtime

we rijden nu naar een plek in de buurt van Candidasa om te lunchen. Niet verkeerd zo langs het water een heel mooi plekje. En weet je er is verder helemaal niemand alleen de eigenaar met zijn dochter en wij met chauffeur. Heeft wel wat.

Aan de rand van het water staat een bord;

"Ik ben er trots op dat ik mijn afval netjes in de daarvoor bestemde bakken gooi".

Tenganan

op korte afstand van de kustplaats waar wij net de lunch nuttigden, is een zeer traditioneel Bali Aga dorp. Rond het oude dorp staan versterkte muren die dateren uit de 11de eeuw.

Bewoners

Hier leven de afstammelingen van de oorspronkelijke Balinezen, zij leven nog volgens oude regels van het animisme van voor de opkomst van het Hindoeïsme. De bewoners worden geacht alleen mensen uit het dorp zelf te trouwen. Dit wordt langzamerhand een probleem maar er zijn hier creatieve oplossingen voor bedacht. 

Hoewel de Tenganan-gemeenschap input krijgt van de buitenwereld, zal het toch niet snel veranderen. De reden is dat de gewoonlijke dorps/awig-awig-regel een zeer belangrijke rol speelt voor de mensen van Tenganan Village. 

Het inkomen

van de dorpsbewoners van Tenganan is onduidelijk omdat er nog steeds gebruik wordt gemaakt van het ruilsysteem onder de burgers. Er zijn veel planten, rijstvelden, buffels die vrij rondlopen in de tuin van hun huis.

Eenmaal door de poort kom je in een andere wereld. Je voelt het de tijd staat stil. 

"welkom in het traditionele dorp Tenganan dauh tukad"

Het dorp

is langgerekt en bestaat uit een aaneenschakeling getrapte plateaus  (je voelt het in je kuiten). Het verschil in hoogte en het plaveisel van keien zorgen voor een goede afwatering. Auto’s en scooters mogen het dorp niet in, het meeste geluid komt van de kraaiende hanen.

De huizen 

Je vindt hier uitsluitend de traditionele huizen zij zijn allen identiek. Eigenlijk hebben de meeste mensen met een beetje aanzien in het dorp wel een poort die toegang geeft tot hun woning. Soms een soort van schuttingdeur die open staat mooi kunnen wij de creativiteit even vastleggen wie weet een idee voor thuis. Sommige daken zijn goden weergegeven.

De ‘Bali Aga’ zijn zeer behoudend en als je de tv’s niet meetelt, zou je je zo 100 jaar terug in de tijd wanen.

Het centrum

In het midden van het dorp zijn de openbare ruimtes hier speelt het echte leven zich af. Zoals de vele tradities, zoals rituelen Met name Mekare-kare of Perang Pandan (de strijd van Pandanus-bladeren), die slechts één keer per jaar plaatsvindt tijdens een festival genaamd Usaba Sambah een traditie van behoud (een bloedige massa hoor) en behoud van het milieu en de begrafenistraditie natuurlijk. De laatste drie foto's zijn eigenlijk gelijk aan de Tongkonan in Sulawesi hier worden ook alle familiezaken en erfenissen besproken.

Bad

Wat ook in de natuur gebeurd is baden en de was doen. Dit zijn heel oude baden en geloof me het pad er naartoe was niet makkelijk het was flink dalen zonder dat er een echt pad was! Op de eerste foto zie je het water naar beneden dus de baden een weg zoeken in het groen. Beetje gênant om de mens daar geheel ontkleed op de foto te zetten. Ja hoor je denken maar daar waar veel toeristen zijn kun je het bescheiden nog wel doen maar hier echt niet!!

Natuur

De bewoners van Tenganan gaan op een bewuste en duurzame manier met de natuur om. Misschien wel omdat ze zo’n grote diversiteit natuurlijke materialen nodig hebben voor hun rituelen en ceremonies. Jawel bloemen in overvloed. En wat dacht je van de honington die in de boom hangt? ALs de boom heilig verklaard is wordt hij uiteraard omwikkeld met het wel bekende geblokte kleed. Op de 1 na laatste foto zie je de carambola of stervrucht bijna niet te zien groen in groen. En dan tenslotte de plant wiens bladeren gebruikt worden bij de rituele gevechten (nee geen ananasplant iets zachter lijkt op Aloë)

Muziek

In dit Aga dorp wordt nog een oude variant van de gamelan bespeeld, de gamelan selunding tijdens de eveneens zeer oude dans de Rejang. Ook wordt de muziek gespeeld tijdens de vele rituelen zoals boven er werd een stuk voor ons gespeeld TOP.

De balustrade van het podium waar de muziekinstrumenten stonden was voorzien van vele voorstellingen als je dit allemaal naast elkaar zou zetten heb je het hele ritueel van geboorte, huwelijk en begrafenis. Ik heb maar een paar gefotografeerd het was bij elkaar denk ik zo'n 8 a 9 mtr lang iets te veel. Er stond ook nog een mooi altaar en op de poster kun je het gevecht zien waar ook de man die ons de rondleiding gaf aan meegedaan had. Ja hij had er littekens aan overgehouden maar het hoort bij ons leven aldus.

Het Geringsing-doek het dubbele Ikat

Hier staat het dorp echt om bekend. Bij deze techniek wordt voor zowel de schering- als inslagdraden gebruik gemaakt van draden waarop al een patroon is aangebracht met verf van natuurlijke kleurstoffen. Uiteindelijk ontstaat met de dubbel-ikat techniek een patroon met zachte overgangen. Dit vergt heel veel geduld kennis en tijd! 

De inwoners maken ook fijn gevlochten manden. 

Bewerkte palmbladeren

Ook staat het dorp bekend vanwege de kunstige afbeeldingen op palmbladeren, de zogenaamde lontarboeken. Met een pennetje worden krasjes in de bladeren gemaakt, die daarna met een soort was van macadamianoten worden gekleurd. Je kunt hier souvenirs kopen met afbeeldingen van verschillende goden en theatrale figuren of een Balinese kalender. De oudste geschriften van Bali zijn allemaal lontarboeken. Ik pluk hier wel een foto van van internet want het is heel dubbel wel fotograferen wat zij in de handen hebben maar niet kopen. Ja waar moet je het allemaal laten.

Nog een paar mooie plaatjes genomen in het dorp

Pura Goa Lawah 

is 1 van de 9 heilige tempels van Bali en de aangewezen heilige plaats om de God Maheswara te eren die op dit deel van het eiland woont en dateert uit de die eeuw. Omdat in deze tempel duizenden vleermuizen huizen, noemt men het ook wel "de Vleermuizentempel". De grot zou doorlopen tot de moedertempel Besakih. Ook zou er een rivier met geneeskrachtige wateren en een titanische slang (Vasuki) die een kroon draagt in de grot zijn.

Het verhaal gaat dat een prins uit het Mengwi-koninkrijk zich in de grot verborgen hield voor vijanden. Vervolgens doorliep en uiteindelijk weer buiten kwam bij de Besakih aan de voet van de berg Agung.

Volgens de lokale bevolking zou de grot naar 3 drie verschillende locaties leiden; Mount Agung (Besakih), Talibeng en Tangkid Bangbang. Er zijn ook berichten dat toen Mount Agung in 1963 uitbarstte as uit Goa Lawah tevoorschijn kwam.

Ontstaan van de naam

Volgens de Lontar (het heilige boek, gemaakt van palmbladeren zie boven), is de naam "Goa Lawah" gegeven door de Hindoe priester Dang Hyang Nirartha, toen hij op deze plek op Bali uitrustte tijdens zijn spirituele reis. Hij kwam in de voorkant van de grot waar veel vleermuizen (Lelawah) af en aan vlogen, onophoudelijk en een enorm geluid voort brachten. Het leek, alsof ze de schoonheid van de grot bezongen. Goa betekent "grot" en Lawah betekent "vleermuis". 

Boven op de grot groeiden bloeiende bomen die lekker roken. Dit voelde heel erg goed voor Dang Hyang Nirarta. Dus bleef hij een paar nachten op deze plaats. Vanuit de grot genoot hij van het mooie zwarte zandstrand, blauwe zee en dan was er ook nog het Nusa Penida eiland. Deze plek stemde hem tevreden.

Twee grote banyanbomen staan hoog bij de hoofdingang van Goa Lawah. Bij het betreden van de centrale binnenplaats van de tempel, ziet u drie baalpaviljoens in drie hoeken van het complex. Deze balen zijn meestal de plek waar fruitoffers worden geplaatst en waar gamelan bands spelen tijdens grote ceremonies.

Het middengedeelte

hier staan eeuwenoude heiligdommen die de hordes nectar vleermuizen (Eonycteris spelaea) hebben doorstaan, getjilperd in een uitzinnig gedreun rond en achter de heiligdommen bij de opening van de grot. Hier is ook een Shivaite-schrijn dat al duizenden jaren bestaat, samen met een baal versierd met de motieven van Naga Basuki, de mythische draak waarvan wordt aangenomen dat hij de kosmos op een evenwicht houdt.

We moeten hier ook in sarong gekleed. De beste tijd voor een bezoek is natuurlijk in de ochtend als de inwoners van de nabijgelegen dorpen komen voor hun dagelijkse gebeden. De middagen zijn echter ook aangenaam merkten wij, omdat de grote bomen schaduw bieden om de zwoele strandbries van de overkant af te koelen. 

Goa Lawah heeft in de loop der jaren een reeks renovaties ondergaan rond haar muren en de poorten in de buitenmuren.

Zoutfabriek

Iets ten zuiden van de Goa Lawah iets boven Padangbai staan enkele eenvoudige hutten aan het zwarte zandstrand. Hier maakt men zout van het zeewater.

Deze techniek van zoutwinning wordt echter met uitsterven bedreigd. De zoutboeren verkopen hun land, waar dan weer bungalows op gebouwd kunnen worden voor toeristen. Hun kinderen kijken vervolgens uit naar werkgelegenheden, waar ze meer geld kunnen verdienen. 

Een paar arme gezinnen blijven doorgaan met deze traditionele manier van zoutwinning. Die tijdrovender dan we denken.

Het proces:

• Men haalt twee emmers water tegelijk uit zee. Dat gebeurt met een soort juk over de de schouders
• Maak de bodem van de bakken schoon en glad
• Schep het zoute water in de bakken
• Laat alles 3 - 4 dagen alles verdampen
• Herhaal dit een paar keer
• Verzamel het zout. Nu heb je zeezout.
• Met een primitief irrigatiesysteem wordt alles verzamelt
• en door de vrouw des huizes in zakjes gedaan voor de verkoop.
• In totaal duurt het ongeveer 8-10 dagen om zeewater om te zetten in zout.

En ja dit hebben we wel meegenomen dit is zo'n mooi stukje handwerk maar deed wel pijn om te zien hoe moe die mensen waren het is echt zwaar geloof me! Loop maar met die bakken vol water door het mulle zand naar boven om het dan ook uit te gieten ppfff. Een mooie afsluit van onze dag nu weer naar ons hotel.

Hier dan nog wat foto's van een avondje strand geweldig die lucht bij zonsondergang 

Galungang/ Kuningan en Odalan

Het leven van een Balinees bestaat voor een groot deel uit offers uitbrengen. Het is dan ook niet weg te denken uit hun dagelijks leven. Je ziet ze overal op straat, onder de bomen, in auto’s, winkels, en bij heildigdommen.

Een Canang Sari (bakje) gemaakt van bananenblad gevuld met koekjes en rijst mooie kunstwerkjes om te zien, dienen om de geesten en goden gunstig te stemmen.

Je kunt rustig zeggen dat een gemiddeld Balinees huishouden minstens de helft van zijn inkomen aan diverse offers besteedt. Dit is een blijk van dankbaarheid

Een van de belangrijkste Hindu feesten op Bali is de viering van Galungang de viering van de terugkeer van de Balinese goden en voorouders naar Bali.

Balinese families verwelkomen en vermaken de goden met gebeden, offers, en het houden van ceremonies, waarbij de innerlijke en uiterlijke energie op het eiland wordt gereinigd en weer in evenwicht wordt gebracht.

Galungan  duurt 10 dagen, waarbij ook Barong dansen van tempel naar tempel in de verschillende dorpen worden gehouden. De oorsprong van het feest is een mysterie, maar in principe symboliseert het feest de overwinning van het goede op het kwade. Tijdens het festival staan op het hele eiland lange bamboestokken genaamd “Penjor” – meestal versierd met vruchten, kokos bladeren en bloemen staat altijd aan de rechterkant van elk huis. Bij elke ingang zal men ook een klein bamboealtaar plaatsen.

Met de viering van Kuningan, op de laatste dag van Galungan, wordt Galungan afgesloten. Op deze dag herdenken de Balinese families de terugkeer van hun voorouders naar de hemel, na een verblijf van tien dagen op aarde.

Zij bedanken de Goden voor hun genade aan de menselijke rassen. Ieder dorp in Bali viert Kuningan in grootse stijl, met bijzondere gerechten, speciale offers van gele rijst en kleurrijke versieringen van de tempels.

Tijdens Odalan wordt de geboorte/oprichting  van de tempel gevierd volgens de Pawukon (de 210 dagen tellende Balinese kalender).

Er zijn veel reinigingsrituelen in de tempels en de gelovigen komen samen in de tempel om dit te vieren. 

Belangrijk voor maart/april

Wil je in deze periode naar Bali weet dan;

• Jaarlijks wordt er Nyepi Day op Bali gevierd. Dit is het hindoeïstische nieuwjaar en wordt ook wel de 'Dag der Absolute Stilte' genoemd. Volgens het Balinese geloof komen op deze dag de kwade geesten naar Bali. Om hen te misleiden, blijven de Balinezen binnen, wordt er er geen licht gebruikt en ook geen geluid gemaakt. De kwade geesten denken dan dat er niemand op het eiland is en gaan weer weg, om pas het volgende jaar in maart/april bij de eerste nieuwe maan weer terug te komen. Datum wordt bepaald door de Lunar kalender en de stand van de maan. In 2018 zal Nyepi op Bali op 17-03 plaatsvinden.

Gevolg voor toerist

• Je mag het resort niet verlaten mag wel mits zo stil mogelijk gebruik maken van faciliteiten van het  resor
• Je mag het strand niet op.
• De luchthaven is de hele dag gesloten
• en er mogen geen transfers en excursies worden uitgevoerd.

Dus zowel voor de Balinezen als voor jou is het een dag van absolute rust, een bijzondere ervaring. 

oktober

Dan wordt Nyepi Laut gevierd, de dag van de stillte op zee. Deze ceremonie is alleen op de eilanden Nusa Lembongan, Ceningan en Penida. Op deze dag is er geen bootverkeer toegestaan en dien je op je resort te verblijven. 

Terugblik Sulawesi/Bali