We verlaten Swakopmund en vervolgen onze weg door een rots- en woestijnlandschap naar Khorixas. Onderweg brengen we een bezoek aan rotsformaties en tekeningen van de San in Twyfelfontein. De prehistorische rotstekeningen die we hier vinden beelden veelal dieren en jachtscènes uit en zijn vermeld op de Unesco werelderfgoedlijst. We sluiten de dag af in Damaraland
We rijden aan de andere kant dan dat we gekomen waren, Swakopmund uit we zien ook hier weer de nodige industrie langs de weg.
Reggie zet de bus aan de kant.Jullie mogen uitstappen en naar het touw lopen maar er niet overheen stappen. Ik ga iets halen om jullie te laten zien.
Korstmossen-velden
Dit stukje kwetsbare aarde lijkt kaal zonder plantaardige levensvormen. Korstmossen (samenlevingsvormen van algen of cyanobacteriën (blauwwieren) met een schimmel), groeien in grote diversiteit op west tegenover elkaar liggende hellingen en oppervlakken waar zij vocht halen uit de mist. Korstmossen zijn het resultaat van de symbiotische betrekkingen tussen algen en schimmels. Ze groeien uitermate langzaam maar stabiliseren het grondoppervlak en voorkomen bodemerosie, waardoor ze een essentieel onderdeel van de Namib-omgeving zijn. Korstmossen dienen ook als voedsel voor een verscheidenheid van ongewervelden en zelfs de springbok in droge tijden. Zie ook wat een drupje water doet met de korstmossen. Geschat wordt dat sommige van de velden van de korstmossen in de Namib woestijn honderden of zelfs duizenden jaren oud zijn, ze kunnen lange droogteperiodes overleven. Echter, zij sterven als ze verstoord worden. Off-road rijden is een ernstige bedreiging voor korstmossen-velden, zodra ze zijn beschadigd, zal het tientallen jaren duren voor ze terugkomen.
Het ministerie van jeugd, de nationale dienst Sport & cultuur en het ministerie van milieu & toerisme, hebben een project gestart om de korstmos-velden te beschermen En tevens een Project gestart om de ontwikkelingen te stimuleren en zorg te dragen voor het voortbestaan van korstmossen-velden. Meer weten over Korstmossen? Juist even klikken.
Skeleton Coast
Alhoewel voorheen de hele kustlijn van Namibië de Skeleton Coast werd genoemd beperkt deze zich tegenwoordig tot het gebied tussen de Ugab Rivier (ca. 80 km ten noorden van Cape Cross) in het zuiden tot de Kunene rivier op de grens van Angola en Namibië in het noorden.
Geologisch gezien hoort het grootste deel van deze kustlijn met een ouderdom tot 1,5 miljard jaar tot de oudste gesteenteformaties op aarde. De combinatie van mist, een heftige branding en onberekenbare stromingen (de Benguelastroom ) maakten de kuststreek van oudsher gevaarlijk voor de zeevaart maar ook voor walvissen. De Skeleton Coast is bezaaid met duizenden scheepswrakken. Zeelui die de kust levend wisten te bereiken hadden in de woestijn geen kans om te overleven. Oorspronkelijk komt de naam Skeleton Coast (geraamtekust), van de botten die op de stranden achtergebleven zijn door walvis operaties en de zeehondenjacht, maar een aanzienlijk deel van deze botten was wel degelijk van mensen afkomstig en de tocht langs deze kust werd door menig zeeman terecht gevreesd.
Zandvlakten van de hel
'Het land dat God in woede schiep' noemen de oorspronkelijke bewoners de Skeleton Coast. 'De zandvlakten van de hel' doopten Portugese ontdekkingsreizigers de kuststrook in het noordwesten van Namibië. Het zijn geen flatteuze namen. Toch, hoor je er naast angst ook ontzag in door. En terecht. De Skeleton Coast, ofwel Geraamtekust, is één van de onherbergzaamste, maar ook fascinerendste streken van Namibië.
Skeletten
Het was einde oefening als je in het verleden met je boot strandde op de mistige oevers van de Skeleton Coast. De resten van het desastreuze verleden zijn nog steeds te zien op de stranden langs de Atlantische Oceaan.
Roestige geraamten van vergane schepen liggen verspreid tussen de skeletten van walvissen, zeehonden en scheepsdrenkelingen. Al zijn de meeste botten onder de kurkdroge woestijnlanden verdwenen.
Koffie/ toilet/ EN tankstop
Het is weer tijd voor een toiletstop met koffie op de parkeerplaats van hieruit kon ik een foto maken van de diamantberg nee daar mochten we niet komen. Kijk dan hier zit een Hererodame in traditionele kledij popjes in traditionele klederdracht te maken voor de verkoop. Je snapt hier worden foto's geknipt haha. En wat helemaal leuk was haar mandje was leeg toen wij weer in de bus stapten ja zij had een beste dag. Uiteraard, kreeg zij ook een bakje koffie uit onze thermoskan.
Bij de toiletten, zaten nog 2 dames met eigen gemaakte dingen maar dat sprak niet zo heel erg aan. Hier troffen wij bij de damestoiletten een hele doos met doosjes condooms aan gratis mee te nemen. Nee bij navraag bleek er bij de heren niets te staan. De achtergrond van deze groep mensen
Herero
In het zuiden van Namibië wonen de Herero. Dit van veeteelt levende volk heeft het zwaar te verduren gehad. Bij de slag om de Waterberg, onder de zwarte leider kapitein Hendrick Witbooi (die nu alle bankbiljetten siert als nationale held) met de Duitsers, zijn er zeer veel Herero's om het leven gekomen. Ook de Namibische genocide tussen 1904 en 1908 heeft een groot gedeelte van het volk uitgeroeid. Momenteel leven er zo'n 100.000 Herero in Namibië. Zij die wisten te overleven en zijn massaal de Kalahari ingevlucht. Tegenwoordig woont de grootste groep Herero's dan ook in het oosten van Namibië.
Hererovrouwen zien er zeer statig uit, met lange victoriaanse jurken (met meerdere lagen waarbij 12 meter stof voor een jurk nodig is!). Tegenwoordig is deze manier van kleden hun traditionele stijl, daarbij niet te vergeten dat deze manier van kleden geïntroduceerd is door missionarissen omdat deze niet tegen de halfblote lichamen van de Herero's wilden aankijken.
De typische klederdracht van de Herero-vrouwen, is dus ontstaan onder druk van de Duitse vrouwen, die vonden dat de bijna naakte verschijning van deze vrouwen hun mannen op verkeerde gedachten zou brengen.
Brandberg
Vlakbij Uis ligt het Brandberg Massief. Hij is ruim 2.600 meter hoog en daarmee de hoogste berg van Namibië.
Voordat je bij Uis uitkomt, zie je het landschap langzaam veranderen van vlak naar een steeds hoger wordend gebergte. De Brandberg ligt noordelijker. De berg heeft zijn naam te danken aan de vurige gloed die kan oplaaien als de zon er aan het einde van de middag ondergaat. Het bergmassief is erg onherbergzaam maar zeker een bezoek waard. Niet alleen de natuur is bijzonder, maar zijn er vooral heel veel rotstekeningen te zien. Naar schattingen zijn er meer dan 43.000 tekeningen op de Brandberg aangebracht door de San, zo'n 2 - 16 duizend jaar geleden. Bekendste van deze rotstekeningen is de White Lady.
(Om bij deze tekening te komen, moet je een wandeltocht van 1 uur maken. Wij zijn hier niet geweest op een rondreis moeten keuzes gemaakt worden ook zou dit gezien de temperatuur niet verstandig geweest zijn).
Ruig Damaraland
Het kan echter nog ruiger. Dat blijkt in Damaraland, meer landinwaarts. Snikheet strekt het oranjegele landschap zich daar voor je uit tot de aan oneindig verre horizon.
Er is niets dat je zichtveld breekt, behalve de bergen, gescheurde grond en wat bomen. Er valt in het gebied praktisch nooit meer dan tien millimeter regen per jaar - zeventig keer minder dan in Nederland. Asfaltwegen zijn er niet. Zo af en toe zag je een bouwval van wat een huis of winkel geweest moest zijn, geraamtes van voertuigen, hutjes die waarschijnlijk nog bewoond worden, een lampje van Damara's en koeien, ossen en geiten die op hun gemak rondlopen op zoek naar eten maar aan het lijf te zien is er niet veel! Of even heerlijk onder een boom liggen.
Twijfelfontein
De vallei dankt haar naam aan een bron die soms wel, soms geen water geeft - bewoners twijfelden telkens weer of er nu wel of geen water zou zijn. Een boer die in 1946 in het gebied een boerderij begon, wist niet of de waterbron genoeg water zou geven en hij noemde het Twijfelfontein. In 1971 heeft deze boer plaats moeten maken voor de Damara, die er tot op de dag van vandaag nog steeds wonen. De fontein ligt ten westen van Khorixas en ten noorden van de Brandberg. Hoewel de lokale bevolking al lang van het bestaan af wist, werd Twijfelfontein voor het eerst door Westerlingen 'ontdekt' in 1921. Slechts een klein deel van de rotstekeningen is toen ontdekt, de echte schoonheid van het gebied zou jaren laten pas ontdekt worden.
Een bijzonder stukje aarde. Wij hebben in het restaurant van de Lodge een hapje gegeten. Dit restaurant ligt in een kalkbron, op vier kilometer afstand van de oeroude rotstekeningen.
Rotstekeningen
De tekeningen en gravures komen van de hand van San-mensen en zijn soms duizenden jaren oud. Zeker 2.500 inscripties en enkele duizenden tekeningen telt het totaal aan rotsblokken in de ouderdom van 300 voor Christus tot de 19e eeuw. De meeste graveringen laten dieren zien zoals gemsbokken, leeuwen, olifanten en bokken. Sommige laten sporen zien en geometrische figuren, waarvan gedacht wordt dat deze verwijzen naar drinkwaterplaatsen.
Twijfelfontein is zo uniek omdat dit één van de weinige plaatsen is waar zowel rotstekingen als inscripties in zulke grote hoeveelheden aanwezig zijn. Een goede verklaring voor het grote aantal is er eigenlijk niet. Rotstekeningen werden meestal door de sjamaan gemaakt die veranwoordleijk was voor de verbinding tussen hemel en aarde. Om die reden zijn er vaak elanden te zien. Dit dier belichaamde voor de Bushman, Nama en Damara het hemelse. De rotsgravures beelden naast mensen en diverse wilde dieren ook een paar zeeleeuwen uit. Op zich is dit verwonderlijk omdat verondersteld wordt dat de San (Bosjesmannen) vroeger nooit in de buurt van de oceaan hebben gewoond. De tekeningen van Twijfelfontein kunnen door sjamanen zijn gemaakt, maar evengoed kunnen de rotsen als oefenterrein hebben gefungeerd voor ondermeer kinderen, of misschien als een cultureel centrum waar mensen voor hun plezier schilderden en etsten.
Het is niet mogelijk om de rotstekeningen op eigen gelegenheid te bekijken, maar u wordt ingedeeld om op onder leiding van een gids een route langs de tekeningen te lopen.
Weer op weg een klein half uur later stoppen we weer. Waar komen we nu terecht een mooie grote steenmassa dat wel.
En kijk wat er achter die massa schuilgaat een dorp. Het dorp van ;
De Damara's
- Behoren tot de oorspronkelijke bevolking van Namibië.
- Zij praten niet met klanken maar door middel van klikgeluiden.
- De Damara bevolking woont tegenwoordig voor het grootste deel in Windhoek of andere steden, oorspronkelijk komen zij echter uit het noordwesten.
- In het gebied tussen Skeleton Coast en Etosha wonen tegenwoordig ongeveer 80.000 Damara's.
- In Herero taal worden zij Ozonduka genoemd en de blanken noemden hen indertijd smalend de 'Klipkaffers'.
De ruim 100.000 Damara of Bergdama behoren eveneens tot een van de vroegste bewoners van Namibië. Naast jagen en verzamelen als middelen van bestaan, bezaten ze ook kuddes en bedreven ze op kleine schaal tuinbouw. Tevens wonnen zij ijzer en koper uit erts. De meeste Damara leven van veeteelt, werken op boerderijen of in mijnen. In de steden schoppen ze het vaak tot leraar, hogere functionaris of ambtenaar. De meest welbespraakte politici zijn afkomstig van de Damara.
De Damara zijn een van de oudste etnische bevolkingsgroepen in het land met een roerige geschiedenis. Ongeveer twee eeuwen geleden werd de Damara verdreven uit hun woongebied en veelal verkocht als slaaf of afgeslacht. Rond 1870 werd het leefgebied teruggegeven aan de Damara. In de jaren ’70 kocht de Namibische overheid het laatste stuk voormalig grondgebied van de Damara op van de Europese kolonisten en gaf dit terug aan de stam. Khorixas werd het administratieve centrum. De Damara leefden als jagers en verzamelaars en later ook met kudden vee en waren een van de eersten die het land bewerkten om pompoenen en tabak te verbouwen. Tegenwoordig leven de meeste Damara als boer en verdienen geld met de veeteelt en steeds meer Damara vinden werk in de stedelijke centa en mijnen. De Damara is vandaag de dag een zeer gerespecteerde bevolkingsgroep in Namibië.
Onder zie je dan de huizen waarin ze leven. De huizen van de Damara zijn gebouwd met gemalen termietengrond (we zagen dit onderweg) en golfplaten, de vloer bestaat uit klei en kenmerkend zijn de kleine deuropeningen. Dit zal op t land zo zijn maar in de dorp zagen we hout en riet.
Zij hebben vaak ronde, volle gezichten en kleden zich vrij ingetogen met beige jurken en tegenwoordig vaak normale kledij als een shirt en jeans. Ja en hoe kan het ook anders genieten van die kontkrumels die zich prima vermaken. Ook de rest van de bewoners maken de indruk zich nergens druk over te maken
We hebben hier natuurlijk de nodige uitleg gehad, zoals het maken van vuur, het bewerken van de dierenvellen en hoe maken we medicijnen met natuurlijke producten. En hoe gaan we praktisch met onze materialen om
Ook zingen de Damara zingen heel graag en als ze dat doen, is het met een hoge falset-stem. Ze worden ook wel eens de “zigeuners van Afrika” genoemd omdat ze vaak met ezel en kar rondzwerven.
Petrified Wood,
Het gebied rondom Khorixas in Namibië is vooral bekend geworden door het Petrified Forest aan de weg van Khorixas naar Palmwag. Ver weg van de kust ligt hier een stille getuigenis van een stormvloed zoals in mensenheugenis niet voorgekomen is. Was het een aardbeving? Een meterorietinslag? We zullen het nooit weten, maar driehonderd miljoen jaar geleden werd de kust van Angola getroffen door een mega vloedgolf. Bomen van tientallen meters hoog knapten als lucifershoutjes af, werden meegesleurd en honderden kilometers zuidelijk op het strand gesmeten. Bedekt met slib werden ze geconserveerd tot de dag van vandaag, het versteende woud, het Petrified Forest nabij Khorixas is een top bezienswaardigheid op je weg naar Damaraland of tijdens je rondreis naar andere gebieden in Namibië.
We worden rondgeleid door een lokale gids die ons meeneemt op een korte wandeling in de heuvels. Overal liggen stukken versteend hout tot zelfs hele boomstammen toe. Zo gevormd doordat ondergronds alle organische mineralen werden vervangen door kwarts terwijl de structuur van het hout behouden bleef. Zo krijg je rotsen die er uitzien als hout. Onze gids gaf zo uitdrukkelijk aan dat er niets meegenomen mocht worden dat ik het niet gedaan ja er zijn grenzen. (stukje quartz uit de twijfelfontein ligt wel in de tafel hoor).
Welwitschia mirabilis (De afrikaanse naam is “Tweeblaarkanniedood”).
Brokstukken van dertig meter tot enkele centimeters liggen nu verspreid in een savannegebied van enkele honderden vierkante meters. Daarbij hebben ze gezelschap gekregen van een levend fossiel:
Welwitschia mirabilis;
Je hebt een vrouwelijke- en een mannelijke variant. Plat op de grond liggen bladeren als brede, leerachtige groene linten. Met een lange wortel kunnen ze net voldoende water opzuigen om het honderden jaren uit te kunnen houden in deze dorre omgeving. Ze hebben genoeg aan de dauw van de mist die hier elke nacht en morgen is. De plant heeft slechts 2 bladeren, die door de oryx en struisvogels in flarden wordt getrokken. Daardoor lijkt het alsof de plant meer bladeren heeft. De meeste van deze bijzondere planten worden 500 tot 600 jaar oud, sommige exemplaren zouden naar het schijnt zelfs 2000 jaar oud zijn. Mooi zijn ze niet, maar merkwaardig wél. De Namibische woestijn is overigens de enige plek ter wereld waar deze plant voorkomt.
We maken nog even een stop bij jawel de benzinepomp was leuk. En dan rijden we door naar onze volgende Lodge. Het was een leuke dag
