vervolg Istanbul

Op deze de frames, staan de namen van Allah, de profeet Mohammed, de 1ste 4 kaliefen Aboe Bakr, Umar, Uthman en Ali, en de 2 kleinkinderen van Mohammed: Hassan en Hussain gegraveerd. Deze vind je terug in alle moskeeën.

Ik maak de keuze voor 2 moskeeën per pagina

De moskee

kennen we allemaal al is het maar van naam. Hier een beetje achtergrond van de opbouw. Er is uiteraard genoeg te vinden op het net. Je vindt ook heel wat werkstukken van scholieren op het net.

De Moskee is in 1ste instantie de gebedsruimte van moslims die net als de kerk voor Christenen midden in de gemeenschap der gelovigen staat.

Meer en meer vervult de moskee naast zijn godsdienstige taak ook een sociale taak. 

De kernfiguren uit de moskee zijn de voorganger (imam of hodja genaamd) en het bestuur. 

Imam betekent degene die laat bidden. Degene die de Koran het beste kent en het meeste weet. Behalve de gebedsruimte heeft de moskee nog andere ruimtes als ontmoetingsruimte, leslokalen en bibliotheek. De moskeeën worden voor het grootste deel door de gelovigen zelf gefinancierd.

De moskee wordt zo gebouwd dat de richting waarin men bidt de 'Kibla' is, gericht naar de 'Kaa' ba (heilige steen). Deze bevindt zich in de geboorteplaats van de heilige profeet, Mekka. In de kibla muur, bevindt zich een versierde gebedsnis (mihrab betekent oorlog, slagveld) hier vindt een strijd met het eigen ik plaats.

Op vrijdag tijdens het gezamenlijk gebed bevindt de Imam zich hier.

Bij de ingang van de moskee bevindt zich een aparte plaats meestal aan de rechterbinnenkant van de hoofddeur. Deze plaats vaak door een traliehek gescheiden van de rest, noemt men ´muezzin mahfeli´, de gebedsomroepers-plaats. Van hieruit wordt de ´kaamet´, de tussentijdse gebedsomroep gedaan door de gebedsomroeper (Muezzin betekent degene die de ezan roept, tot het gebed oproept).

De oproep tot het verplichte gebed, noemt men dat wat vanaf een hoge plaats met luide stem zingend geroepen wordt tot de moslims in de omgeving om hen te waarschuwen dat het tijd is voor het gebed. 

De toren waar vandaan de oproep tot het gebed gedaan wordt, noemt men de ´minaret´. 

In de Islam is het verplichte gebed 1 van de zuilen van de aanbidding. 

5 keer per dag op vastgestelde tijden.

Op de kalender staan de tijden van de verplichte gebeden aangegeven.

Tijdens de Byzantijnse tijd werd de exonarthex (hal met toegangsdeuren naar) gereserveerd voor degenen die nog niet was gedoopt.

De wasruimte

Een ´abtesthane´. De naam komt van het woord ´abtest´. Dit is de benaming van het speciaal wasritueel (verplicht) voor het bidden. Volgorde;

  • Eerst je behoefte doen
  • De handen brandschoon gewassen, 
  • dan gezicht en armen wassen; 
  • vervolgens het hoofd met natte handen schoonwrijven en 
  • dan voeten wassen. 
  • Ondertussen mond, neus en tanden spoelen en oren en nek bevochtigen.

Aya Sofia 

Of Hagia Sofia dit is Turks voor ‘heilige wijsheid’ zijn we als eerste.

Dit is een monument van macht en geloof. Het is ook een symbool van het Byzantijnse rijk. Het heeft een zeer lange geschiedenis. Ruim 1500 jaar geleden bouwden de christenen de eerste Aya Sofia en hebben hier gebeden tot ongeveer 1000 jaar later de moslims de kerk ombouwde tot moskee.

Deze indrukwekkende moskee werd in opdracht van keizer Justinianus in 532 opgetrokken door 2 architecten die met hun koepelbouw geschiedenis zouden schrijven. De moskee is gedeeltelijk opgebouwd in een zachtroze kleur en bevindt zich op het Sultanahmetplein. Na de verovering van de Osmanen, Mehmet II, in 1453 werd de kerk omgedoopt tot een moskee.

 24 juli 2020

Hagia Sophia na 86 jaar weer in gebruik als moskee

 

Voor de kerk bevond zich vroeger een zuilengalerij met een klokkentoren. 

Deze toren was in het bezit van 24 deurtjes en hieruit verschenen om het uur automatisch figuurtjes

 

Diverse marmeren blokken van de 2e kerk waaronder de reliëf beeltenis van 12 lammeren die de 12 apostelen apostelen voorstellen op de westelijke binnenplaats. Verder graven werd gestopt uit angst afbreuk te doen aan de integriteit van het gebouw.

 

 

 

De ingang

Boven de ingang naar het schip is een mozaïek van keizer Leo de Wijze. Het is een tronende Christus met in zijn linkerhand een bijbel met Griekse tekst (vertaald: “Vrede zij met u, ik ben het licht van de wereld”). Met zijn rechterhand maakt hij een zegenend gebaar naar de knielende keizer Leo IV de Wijze. In de medaillons staan zijn moeder Maria en de aartsengel Gabriel

De deur die leidt naar het schip ( afmeting van 78 bij 72 meter) heeft men de keizerlijke poort genoemd. Deze zou gemaakt zijn van het hout van de ark van Noah en afgewerkt met de delen van de sarcofaag van de Heilige Irene

Vanaf de ingang van het gebouw tot midden in het bouwwerk neemt de hoeveelheid licht en schittering gradueel toe. Dat effect wordt veroorzaakt door de 30.000.000 mozaïektegels (7.570 m²) die het binnenvallende licht op de betoverende wijze weerkaatsen. De muren en koepel waren bekleed met mozaïeken van zuiver goud. Helaas is een groot deel hiervan verloren gegaan door de kruisvaarders en de Osmanen.

De grote ruimte; de hal, is de basis van de moskee ook wel de sahn (warmte) hier wordt samen gebeden.

 

De huidige koepel

(deze is tot 2 x toe ingestort) is 65 meter hoog en heeft een doorsnede van 31 meter en overvloedig beschilderd met goudverf. Deze rust op 4 pijlers die boven met 4 bogen met elkaar verbonden zijn. De ruimte tussen de bogen werd opgevuld (pendentieven) zodat erboven een cirkel (tamboer) ontstond. Voordat de koepel geplaatst werd, werden er eerst 40 ribben met 40 vensters geplaatst. Hierdoor is de indruk gewekt dat de koepel los boven de hoofden van de gelovigen zweeft. De 18 meter hoge donkergroene pilaren zijn afkomstig uit de afgebroken Tempel van Efese, die als 1 van de 7 wereldwonderen worden beschouwd.

Aan de oostkant van de kerk, op een hoog punt in de apsis. Maagd Maria zittend op een backless troon versierd met juwelen met het kind Jezus op haar schoot. De aartsengelen Michaël en Gabriel zijn grotendeels verwoest.

Aan de pijlers in de kerk kwamen 8 grote ronde platen met Arabische teksten te hangen  Zie boven de tekst op deze frames.

 

Mozaïek

Alle muren en gewelven werden met mozaïek versierd. In de 6e eeuw waren dat abstracte afbeeldingen en kruizen,

vanaf de 19e eeuw werd er met figuratieve mozaïeken gewerkt.n Er zijn nu 3 engelen ontdekt.

 

In de moskee bevindt zich boven vaak een balkon. Dit noemt men ´mahfel´of de ´mahfil´, de galerij.

 

De Deesis

is een traditionele voorstelling van de Maagd Maria en de heilige Johannes de Doper, zij smeken Christus de verlossing van de mens. Dit mozaïek in de Hagia Sophia bevindt zich in de bovenste zuidelijke galerij, die teruggaat tot 1261. Van de details waren fotoreproducties  gemaakt. Deze heb ik gefotografeerd zoals ook het mozaïek. Dit toont de verbinding tussen de kerk en het rijk, de kerk als zetel van het keizerlijke ritueel.

 

De Sultans Lodge

De vroegere Lodge bevond zich op de apsis, maar Gaspere Fossati ontwierp de nieuwe Lodge in 1847 en verving het tegen de pier naar het noorden van de apsis. Deze werd gebruikt door de Sultan tijdens het deelnemen aan de rituelen zonder gezien te worden en het was ook om de Sultan te beschermen tegen mogelijke moordenaars. De roosters van de Lodge zijn uitgehouwen marmer in Turkse rococo stijl en dragers van de kolommen van de Byzantijnse Lodge.

De mimber

Bevindt zich aan de rechterkant van de gebedsnis het is een spreekstoel met treden. Vanaf deze plaats wordt op vrijdag en feestdagen een godsdienstige rede gehouden die een onderdeel van het gebed vormt.

Deze preek heet 'khutba' en komt van het zelfstandig naamwoord 'hibat'.

Kursu of zetel

Deze bevindt zich aan de linkerkant van de gebedsnis Deze plaats wordt gebruikt voor de kanselrede wordt gebruikt. 

De mihrab

in de absis. In de 16e eeuw, bracht Suleiman de Grote twee kolossale kaarsen uit Hongarije om te worden geplaatst aan beide zijden van de mihrab.

Een zeer vermoeiende klim naar boven (foto uit 2003) dit is een onderdeel van het tunnel-systeem.

 

De Marble Jars

Twee grote marmeren zuiveringswet-urnen werden meegenomen uit Pergamon tijdens het bewind van Sultan Murad III (1574-1595). De Marble Jars, bevinden zich op de begane grond in de kerk. Elke pot is gesneden uit een blok marmer. Deze bevinden zich aan beide zijden van de Noordelijker poort Tijdens de ottomaanse periode werd elk voorzien van een deksel en een kraan en gebruikt voor rituele wassing.

 

Kalligrafie

de kunst van het schrijven, was een van de belangrijkste kunst van de islam.

 

Nog even een paar mooie plaatjes

 

Tijdens de Byzantijnse tijd werd de exonarthex (hal met toegangsdeuren naar) gereserveerd voor degenen die nog niet was gedoopt. Even fototoestel uit een hooggelegen raampje en klikken mooi plaatje toch?

 

De sjadirvan

De moskee-bron is een plek die meestal op de binnenplaats is gelegen en een ronde vorm heeft met daaromheen kranen waar men zich ritueel kan wassen voor het gebed en water kan drinken. Bij sommige moskeeën is er een gedeelte voor laatkomers met daarachter de binnenplaats en helemaal aan de buitenkant een binnenplaats met muren omgeven.

Op het moment dat wij in de Aya Sofia waren stond deze afgedekt ter renovatie. Daar ik hier in 2003 ook was en toen een foto heb gemaakt heb ik deze toegevoegd.

 

 Marmer

Hierover wordt het volgende gezegd;

  • het witte marmer van het eiland Marmara (Proconnenus),
  • groene marmer van het eiland Egriboz en de berg Tagetus nabij Isparta,
  • roze marmer uit Synada buurt Afyonkarahisar,
  • gele marmer uit Afrika en
  • het rood marmer uit Noord- Afrika naar Constantinople zijn gebracht.
  • Het geaderde marmer werd symmetrisch gesneden om de decoratieve patronen die de muren sieren maken.

Het beschreven marmer wordt het meest gevonden in de 2 zijbeuken. En met deze foto’s sluit ik de beschrijving van de Aya Sofia af.

 

We kozen voor dit bankje lekker in de zon, om even alle indrukken tot ons door te laten dringen En van hieruit hadden we; 

jawel uitzicht op de Blauwe Moskee en de Aya Sofia.

 

Blauwe Moskee

De Sultanahmet Camii in Istanbul, wordt ook wel de Blauwe Moskee genoemd vanwege de vele blauwe tegels die de buitenkant van de moskee bedekken. Het gebouw werd in opdracht van Sultan Ahmet I gebouwd tussen 1609 en 1616 en ligt recht tegenover de Aya Sofia.

 

De binnenplaats met in het midden de zeshoekige reinigingsbron is omgeven door een fraaie zuilengalerij met bogen en koepels en heeft de zelfde omvang als de gebedsruimte. Nadat we via de toegangspoort op de binnenplaats gekomen langs de reinigingsbron zijn is het moment daar. Schoenen uit in een plastic zakje een doek om en we mogen naar binnen.

 

Rond de moskee staan 6 minaretten, wat een groot aantal was voor die tijd. Met de hoeveelheid minaretten gaf de opdrachtgever aan hoe rijk hij was. De islamitische wereld was niet erg blij met de 6 minaretten rond de Blauwe Moskee, omdat de Kaaba Moskee in Mekka er ook 6 had. Sultan Ahmet I loste dit probleem op door de Kaäba een 7e minaret cadeau te doen. Ook de buitenkant van de moskee is deels bekleed met blauwe tegels uit het stadje Iznik.

 

De centrale koepel, is 23,5 meter in diameter en 43 meter op het centraal punt. Maar nog adembenemender zijn de meer dan 20.000 handgemaakte Iznik tegels, in meer dan 50 bloemen, bomen en abstracte ontwerpen, die de binnenmuren van de moskee versieren.

 

De 250 vensters die voor een fraaie lichtinval zorgen zijn beschilderd met bijna hypnotiserende ontwerpen, bloemmotieven en arabesken in fraaie kleuren. De moskee is 59 meter lang en 58 meter breed en geheel symmetrisch opgebouwd, waarbij alle aandacht gericht is op de centrale koepel.

 

Ook hier uiteraard weer een balkon deze konden we echter niet op zoals bij de Aya Sofia.

Het interieur van de moskee is versierd met ruim 20.000 met de hand beschilderde blauwe, groene en roodbruine tegels. Een leuk weetje is dat op de kroonluchters struisvogeleieren te vinden zouden zijn. Deze zijn daar geplaatst om spinnen en hun webben te weren.

 

De wekelijkse aanbidding in de vorm van een gebedsdienst door de moslim vindt plaats op de vrijdag (Cuma), direct na de middag. Voor dit gebed, waarbij door de hele gemeente tezamen het tweedelige gebed moet worden verricht, wordt een preek gehouden, die een onderdeel van het gebed vormt. Voor deze preek wordt in de moskee nogmaals tot het gebed opgeroepen. Deze oproep wordt alleen voor het vrijdaggebed gedaan, los van de oproep die vijf keer per dag vanaf de minaret wordt gedaan. De preek, die aan het verplichte vrijdaggebed voorafgaand door de imam wordt gehouden, is een rede in de vorm van een godsdienstige raadgeving. De preek hoort bij het gebed

 

En dit was dan de zeer indrukwekkende Blauwe Moskee. Maar wij zouden geen vrouw zijn als een bordje op de binnenplaats ons oog trok. Natuurlijk volgden wij dat bord (zie onder) En kwamen terecht aan de zijkant in een zeer lange rij wachtenden

Je hebt hem door denk ik. Dit was de andere ingang via het Hippodroom. Maar geloof het of niet nadat we uitgelachen waren (ja we zijn de Turkse taal immers niet machtig) kwamen we toch weer nieuwe dingen tegen.

 

Maquette 

Bijzonder mooi geheel afgedekt met een glazen omhulsel. Dit viel dan ook niet mee om te fotograferen.

Dit is de Moskee van de profeet of de Masjid an-Nawabi in de Arabische stad Medina. Deze herbergt het graf van Mohammed en wordt door de Moslims beschouwd als een van de belangrijkste plaatsen in de Islam.

De op de moskee in Mekka na grootstse ter wereld

 

Hoewel volgens de Islam vrouwen en mannen in dezelfde ruimte het verplichte gebed kunnen verrichten, is het de gewoonte geworden dat de vrouwen in de moskee in een, door een traliehek of gordijn gescheiden achtergedeelte of op de galerij bidden.

Deze gewoonte wekt de indruk dat vrouwen tijdens het bidden onherroepelijk gescheiden moeten zijn van de mannen; dat zij de mannen niet mogen zien en de mannen hen niet. De werkelijke reden; Vanwege de speciale bewegingen tijdens het verrichten van het gebed als het buigen voor de ´roekoe´ en het neerzinken in ´sadjdah´is het echter, vanuit verstandelijk en psychologisch oogpunt praktischer in aparte gedeeltes te bidden, ook al is dit geen godsdienstige noodzaak.

 

Uiteraard mag het frame met de namen niet ontbreken

en dan ook maar 1 van de deuren en vloerbedekking vast gelegd.

 

En dan staan we weer buiten wat een schitterend stukje wereld hebben we weer gezien

Dit was het wel voor vandaag nu lekker even rondbanjeren en een hapje eten.

vervolg  Terugblik