Tel Aviv-Yafo Caesarea – Daliyat al Carmel – Haifa – Akko.  Nazareth, Safed, Kapernaum, meer van Galilea  Kibboets, Golanhoogvlakte heiligdom Pan, Bentalheuvel, berg zaligsprekingen en tuin 7 bronnen Beit Alfa – Beit She’an - Jericho  Bethlehem- Yad Va Shem Jeruzalem Ein Gedi, Masada, Dode Zee, de Bedoeinen.  Terugblik Azië 

Algemene informatie

Israël (Hebreeuws: מדינת – Jisraël: Arabisch: دولة – Israïl) is een land in het Midden-Oosten (Azië) dat grenst aan Libanon, Syrië, Jordanië, Egypte en de Palestina. De hoofdstad van Israël is Jeruzalem. 

Israël staat bekend om de heilige stad Jeruzalem met o.a. de Klaagmuur, de woestijn, de eeuwig durende strijd en terreur, de moderne stad Tel Aviv en de mooie stranden waar je kunt zonnen, zwemmen, windsurfen, zeilen, waterskien en duiken. 

Je vindt in Israël veel historische gebouwen zoals tempels en kerken. Het land heeft ook Nationale parken (Natuurreservaten) waar je o.a. watervallen kunt vinden. In Israël leeft ongeveer 35% van de totale joodse bevolking.

Op 14 mei 1948

is Israël als zelfstandig land ontstaan toen de Joodse leider David Ben-Gurion klokslag 16:00 uur de onafhankelijke staat Israël uitriep. Een klein jaar later trad het kersverse land toe tot de Verenigde Naties. Israël beschouwt zichzelf als een Joodse staat, waarmee het de enige Joodse staat ter wereld is.

Zeg je Israël dan denk je al snel;  Jodendom, Beloofde land, Conflicten, Terreur en ga maar door. Ik ga hier niet dieper op in. Wel hebben wij ervaren dat we tijdens onze reis minder van de spanningen hebben gemerkt dan dat er hier in ons land over wordt gesproken. We voelden ons volkomen veilig.

Klimaat (info van internet)

is gevarieerd en wordt bepaald door de ligging en de hoogte van de streek. Toch kent bijna het gehele land twee seizoenen, namelijk een koele en regenachtige winter en een hete en droge zomer. De lente en herfst duren kort. Je kunt Israël het gehele jaar door bezoeken, maar de allerbeste tijd voor een bezoek aan Israël is april en mei of september en oktober.  

Het klimaatsysteem van Köppen deelt Israël als volgt in:

• De kustvlakte en het noorden heeft een Csa-klimaat, dat wil zeggen een Middellandse-Zeeklimaat met een droge zomer (de natste wintermaand heeft drie maal zoveel neerslag als de droogste zomermaand) en met ten minste een zomermaand die gemiddeld warmer is dan 22 °C.
• De eerder genoemde overgangszone zuid- en oostwaarts heeft een BSh-klimaat het steppe- en woestijklimaat
• Het midden en zuidelijk deel van de Jordaanslenk en de Negevwoestijn hebben een BWh-klimaat, dat wil zeggen een droog en heet woestijnklimaat.

Taal 

Er zijn 2 officiële talen in Israël: het (modern) Hebreeuws en het Arabisch. Het moderne Hebreeuws, ook wel Ivriet genoemd, wordt door vrijwel de gehele joodse bevolking gesproken.

Een aantal groepen immigranten heeft daarnaast hun taal van herkomst behouden.

De belangrijkste talen worden hierna in het kort beschreven:

Bijbels Hebreeuws

Het Bijbels Hebreeuws was van de 2e eeuw n.Chr. tot eind 19e eeuw een dode taal.

Modern Hebreeuws

De herleving van het Hebreeuws als een levende taal is te danken aan de Litouwse jood Eliëzer ben-Yehuda, die zich in 1881 in Jeruzalem vestigde.

Vanaf de invoering van het Britse mandaat was het Hebreeuws naast het Engels en het Arabisch een officiële taal. Nieuwe emigranten waren verplicht om een cursus modern Hebreeuws of Ivriet te volgen

Arabisch

Na de dood van Mohammed was Palestina een van de eerste gebieden die veroverd werd door de moslims, en in een snel tempo geïslamiseerd werd

Palestijns Arabisch

Het Palestijns Arabische dialect wordt gesproken door de in Palestina geboren Arabieren en door joden die zich voor 1948 in het heilig Land vestigden.

Engels, Frans, Russisch, Spaans, Jiddisch

In Israël worden nog vele andere talen gesproken door de in een andere cultuur opgegroeide immigranten.

Verkeersborden

Deze zijn in het Hebreeuws, Arabisch en Engels. In Palestina zien we dan weer alleen Arabisch en Engels.

Eten en drinken

Immigranten uit alle hoeken van de wereld hebben hun eigen gerechten meegenomen naar Israël. In de regel zijn de menu’s in het Hebreeuws en het Engels geschreven. 

Het diner bestaat als regel uit een voorgerecht, warme soep, een vlees- of visgerecht met groente of gekookte maïs, aardappelen of rijst, gevolgd door een nagerecht bestaande uit bijvoorbeeld pudding, yoghurt, vruchtencompôte, fruit of ijs. Vis wordt vaak gekookt geserveerd, met meel, ei en kruiden (‘gefillte Fisch’).

Koosjer voedsel

De meeste eetgelegenheden in Israël bieden ‘koosjer’ voedsel aan, dwz voedsel dat volgens de joodse spijswetten ‘rein’ is. Deze wetten staan omschreven in het boek Leviticus. Schaaldieren, varkensvlees, spek, sommige vogels en vis ontbreken in de schotels (onrein). Zomaar een greep

• Pita (een plat broodje) wordt gegeten met ‘humus’ (‘choemoes’),  gemaakt van kikkererwten kruiden en olijfolie. Men doopt stukjes brood in de schaaltjes met verschillende sausjes.
• Felaffel(falafel) is een opengesneden pita gevuld met sla, kruiden en gefrituurde balletjes van kikkererwtenmeel.
• Shoarma is een pita gevuld met warm schape- of rundvlees van het spit.
• Kebab is oorspronkelijk een Turks gerecht, bestaande uit geroosterd lamsvlees met stukjes tomaat en uien. Het geheel steekt men op een stokje.
• Sjasliek is geroosterd rund- of lamsvlees aan het spit.
• Bureka is een bladerdeeg gevuld met aardappelen en groenten.
• Tehina is een puree van tomaten, uien en gekneusd sesamzaad met peterselie.

Bevolking

Israël is een immigratieland. Joden uit tachtig verschillende landen stroomden in de loop der eeuwen naar het ‘Beloofde Land’. Zij hebben echter één ding gemeen en dat is hun geestelijke erfenis. De wijze waarop deze geestelijke erfenis in het dagelijks leven vorm krijgt is per gemeenschap verschillend en vaak afhankelijk van het land waarin de gemeenschap zich in de ‘diaspora’ bevond.

Asjkenazische joden

hebben  een socialistische wereldbeschouwing. Betekend letterlijk  ‘Duitsland’ in het Hebreeuws. Vestigden zich in de 4 heilige steden Jeruzalem, Tiberias, Hebron en Tsfat.  Herkenbaar aan de lange donkere jassen, de breedgerande hoeden met bontrand en de gekrulde zij-lokken (peyot) in het haar. De sterk antizionistische Natoerei Karta noemen zichzelf de ‘wachters van de stad’ en verwerpen het bestaan van de staat Israël.

Sefardische joden

Stammen oorspronkelijk af van de joden die in 1492 uit Spanje werden verdreven. Zij worden dan Sefardiem genoemd, wat letterlijk  ‘Spanje’ in het Hebreeuws betekent. Zij woonden zowel in de heilige steden als op het platteland in Galilea. Uit deze gemeenschap stammen veel bekende rabbijnen.

Oosterse joden

of oriëntaalse joden stammen meestal uit families die uit Arabische landen moesten vluchten en daar onderdrukt werden. In deze groep vinden wij een enorme diversiteit van afkomst

Karaïeten

oorspronkelijk uit Iran en Irak wonen o.a. in Ashdod, Beersheva en Ramla en vormden reeds in de 9e eeuw een hechte gemeenschap. Zij gelooft in de letterlijke onfeilbaarheid van de bijbel.

Samaritanen

Vind je rond Nabloes en Holon ca. 600 Samaritanen Zij houden zich alleen aan de voorschriften van de thora (vijf boeken van Mozes). Hun heilige berg is de Gerizim, . 

Israëlische Arabieren en Palestijnen

zijn de grootste minderheid in Israël De meerderheid woont in Haifa en in het noorden Onder de christenen in Israel,  is ook een grote groep Armeniërs.

Bedoeïenen

wonen in de Negev- en de Sinaïwoestijn. Aan het hoofd van iedere stam staat een sjeik. Leven van de teelt van schapen, dromedarissen en geiten. Door hun hele geschiedenis heen waren de bedoeïenen nomaden die in karavanen door de woestijn trokken.

Druzen

wonen in Galilea en op de Carmel zijn binnen de wereld van de islam een eigen sekte ontstaan in Egypte. De meesten zijn boer.  De inhoud van hun geheime leer is alleen bij ingewijde priesters bekend. Deze zijn herkenbaar aan hun rode hoofddeksel. De niet-ingewijden dragen een wit hoofddeksel. Opmerkelijk zijn de vele grote grijze containers die in het land van de druzen verspreid staan. ’s Winters verzamelt men in deze containers water; dit water gebruikt men in de zomer om de velden te irrigeren.

Bahais

in 1850 uit Perzië verjaagd. Gelijkheid en liefde zijn centrale begrippen. Boeddha, Mozes, Jezus, Mohammed en Vishnu erkennen zij als boodschappers van één en dezelfde God

Ethiopische joden

zeggen af te stammen van een groep joden die 4000 jaar geleden Jeruzalem verliet.

Het Jodendom

De godsdienst van de joden is het jodendom. Er is een wet waarin staat dat alleen mensen met een joodse moeder joods kunnen zijn. Maar volgens die wet kun je ook joods worden door je te bekeren. Na een leerperiode wordt er voor de bekeerling een speciale  bijeenkomst gehouden. Deze zogenaamde Beet Dien is een soort examencommissie die goedkeuring voor de bekering geeft, waarna de bekeerling een traditioneel bad krijgt en een zegenspreuk uit spreekt.

4 Belangrijke momenten

- de geboorte,

- het bereiken van volwassenheid,

- het trouwen en

- het sterven.

Voor elk van deze momenten bestaan er religieuze ceremonieën.

Er zijn 2 belangrijke richtingen in het joodse geloof. 

• Orthodoxe joden volgen nauw wetten en voorschriften op en dragen traditionele beetje ouderwetse kleding en hebben lange krulletjes langs hun gezicht.
• De liberale joden; wat moderner en willen geloof meer aansluiten bij deze tijd.

Belangrijke figuren;

Profeten, Koningen  en de rabbijn elke gemeenschap heeft een Rabbijn.

Wat is sjabbat

De 7de dag der week de rustdag 

Duur

van vrijdag kort voor zonsondergang t/m zaterdagavond als het donker is.

Voorbereiding

Stoppen met doordeweekse bezigheden.

Voor de sabbat begint huis schoonmaken en nette kleren aan.

Begin van de sjabbat

Aansteken van tenminste 2 kaarsen deze symboliseren vreugde en heiligheid. Meestal doet de vrouw of moeder dit. In sommige families wordt naast de gebruikelijke zegen ook een zegen voor het gezin uitgesproken.

Op sabbat

gezamenlijk aan een zo mooi mogelijk gedekte tafel. Gasten uitnodigen om de maaltijd te delen.

Regels

Op sabbat mogen een aantal dingen niet en dan hebben we het met name over de Orthodoxe joden;niet koken, geen vuur aansteken, geen elektrische apparaten gebruiken, niet schrijven, muziekspelen, reizen per auto, bus boot, trein, motor, vliegtuig of fiets. Zij zorgen dus van tevoren dat alles klaar is voor sabbat.

De tefillin En nu een leuke combinatie uit diverse hoeken

• Paul vertelde ons al dat het nu vrijdagmiddag dus tijd is voor de voorbereiding van de sjabbat; Jongelui binden tefillin aan, de riem met speciale gebedsdoosjes die dicht bij het verstand en dicht bij het hart dienen worden aangebracht.
• Op de terugreis zitten Fred en Gerda (groepsgenoten) in het vliegtuig naast een jongen uit Israel (Tel Aviv) deze vertelde van alles over joodse gebruiken en gaf ook een demonstratie van het gebruik van gebedsriemen. De 2 doosjes (Tefilin) waar lange leren banden aan bevestigd zijn worden aangebracht op de bovenarm (dicht bij het hart, zetel van het gevoel) en op het hoofd (zetel van de ziel).
• Laat André (ook groepsgenoot) nou een paar dagen langer zijn gebleven en daar een foto schieten van iemand langs de weg die de Tefelin in zijn geheel om heeft? Zie je de 2 kaarsen staan?
• De tefillin die op maat gemaakt wordt, wordt gedragen vanaf het moment dat een jongen Bar Mitswa (Zoon der wet) is geworden

Hoe is dit mogelijk zou je zegen ja inderdaad maar zo heeft dit hele stuk toch een leuk einde en een paar bijzonder foto's

Wist je dat…

je in ca. 4:35 uur van Schiphol naar Tel Aviv vliegt?

dit 3298,17 km is?

Israël het enige land ter wereld is met een Joodse bevolkingsmeerderheid?

je in de Dode Zee kan blijven drijven vanwege het hoge zoutgehalte?

het van vrijdag zonsondergang  tot zaterdag zonsondergang rustdag is in Israël? Eigenlijk al vanaf 16:00 uur. De zaterdag is de 7de dag der week den Sabbatdag

de nationale kleuren zijn wit - lichtblauw.

de nationale boom is de olijfboom.

de mobiele telefoon en de voicemail zijn uitgevonden in Israël?

de bankbiljetten in Israël braille bevatten?

de lijm achterop Israëlische postzegels rein is?

En deze 5 Israëlische uitvindingen kent iedereen

• usb 2000 is door het Israëlische bedrijf M-Systems ontwikkeld
• whatsApp en Messenger, 1996
• Computerprocessor  Israëlische nerds niet in 1979 met de Intel 8088 en in Haifa, waar in 1974 de eerste Intel-vestiging buiten de VS was
• epilator 1986 kibboets Hagoshrim
• rummicub een roemeense jood 1940