Varadero  Terugblik  Cuba   Ook  leuk

Santa Clara ook wel stad van Ché Guevara

hoofdstad van de provincie Villa Clara in Cuba, is een gemeente en stad in centraal Cuba gelegen aan de westelijk voet van het Sierra del Escambray-gebergte. Santa Clara de vijfde grootste stad van Cuba, is een verkeersknooppunt en een universitair en agrarisch centrum. De stad, ligt op de plaats van de indiaanse nederzetting waarnaar het land (volgens één van de lezingen) genoemd werd: Cubanacan. Santa Clara wordt wel de stad van Che Guevara genoemd en het is met name de geschiedenis van de plaats die een bezoek de moeite waard maakt. Het centrum zijn wij niet in geweest dus ga ik dat ook niet verder beschrijven.

Wij zijn wel bij de volgende bezienswaardigheden geweest die zeer indrukwekkend waren;

• de Tren Blindado 
• het monument van Che Guevara 
• El Che de los niños 

Che Guevara, een levende legende

Ernesto Guevara, beter bekend onder de naam Che Guevara, was een Argentijns marxistisch revolutionair en Cubaans guerrillaleider. 

• Geboren: 14 juni 1928, Rosario, Argentinië, (niet zeker, zijn ouders zouden geboortedatum hebben gemanipuleerd om te verbergen dat Celia al voor ze trouwde met haar man drie maanden zwanger was.
• Overleden: 9 oktober 1967, La Higuera, Bolivia
• Echtgenotes: Aleida March (geh. 1959–1967), Hilda Gadea (geh. 1955–1959)
• Kinderen: Aleida Guevara, Celia Guevara, Camilo Guevara, Hilda Guevara, Ernesto Guevara
• Ouders: Ernesto Guevara Lynch, Celia de la Serna y Llosa
•  redelijk goede jeugd. Vader is architect en een aardig inkomen.
• Al in zijn jonge jaren leest Che Guevara veel, onder meer boeken van Freud, Baudelaire, Marx en Boccaccio.
• Rond zijn negentiende (1947) besluit hij geneeskunde te gaan studeren aan de universiteit van Buenos Aires, de hoofdstad van zijn geboorteland.
• in 1951 maakt hij samen met zijn vriend de biochemicus Alberto Granado een motorreis door Latijns-Amerika onder meer de landen Colombia, Chili, Peru en Venezuela. Hij wilde als vrijwilliger gaan werken in een leprozenkolonie in Peru.
• Guevara studeert in 1953 af als arts en vertrekt opnieuw. Ditmaal bezoekt hij de landen Bolivia, Peru, Ecuador, Panama, Costa Rica, Nicaragua en Honduras.
• Komt hier in contact met enkele overheidsfunctionarissen en bezoekt een groep Cubaanse bannelingen en is in deze periode van dichtbij getuige van de succesvolle staatsgreep die in Guatemala plaatsvindt 
• Hij verblijft enige tijd in de Argentijnse ambassade in Guatemala en vertrekt dan naar Mexico.
• Hier sluit hij zich aan bij Cubaanse ballingen die hem voorstellen aan Raúl Castro, de jongere broer van Fidel Castro die hij enkele weken later ontmoet. Guevara wordt al snel lid van de guerrilla-beweging van Castro genaamd; Beweging van de 26ste juli.
• Deze beweging probeert op 25 november 1956 een revolutie in Cuba op gang te krijgen. Een mislukte poging.
• 12 leden van de 82 Cubaanse strijders, waaronder Guevara en de broers Castro overleven en hergroeperen in de bergen.
• Zij komen daar op krachten en rekruteren nieuwe leden, waaronder vooral boeren en intellectuelen. Guevara wordt in deze periode benoemd tot ‘Commandante’, de hoogste rang, en is daarmee een van de belangrijkste vertrouwelingen van leider Fidel Castro.
• In 1958 weet Guevara met zijn troepen de stad Santa Clara te veroveren. Dit leidt uiteindelijk tot de vlucht van dictator Batista uit Cuba.
• Op 1 januari 1959 neemt Fidel Castro de macht over in Cuba.
• Guevara behoort hiermee tot het selecte gezelschap grondleggers van het huidige Cuba en wordt een prominent lid van de nieuwe socialistische regering. De geboren Argentijn krijgt op 9 februari 1959 de Cubaanse nationaliteit.
• In 1965 maakt Guevara opnieuw een rondreis. Ditmaal China, Egypte, Algerije, Ghana en Congo.
• Als hij op 14 maart terugkeert in Havana verdwijnt hij alweer snel. In april verdwijnt Guevara spoorloos.
• Er wordt zowel in Cuba als in het buitenland wild gespeculeerd over de vraag waar ‘el Commandante’ zich bevindt, vooral omdat velen hem zien als de plaatsvervanger van Castro. 
• In een brief aan Fidel op 03 oktober 1965, dient de geboren Argentijn zijn ontslag in voor alle regeringsfuncties en doet hij afstand van de Cubaanse nationaliteit en gaat naar Congo.
•  8 oktober 1967 werd hij door verraad in de buurt van de plaats La Higuera wordt hij overvallen. Tijdens een kort vuurgevecht wordt Guevara in zijn been geraakt (zo kon hij immers niet meer weglopen) en overmeesterd.
• 9 Oktober 1967, wordt Guevara naar een oud schoolgebouw in La Higuera gebracht. Hier wordt hij geëxecuteerd. Waarschijnlijk door de Boliviaanse sergeant Mario Teran. De opdracht kwam van de Boliviaanse president Barrientos die handelde op bevel van de Amerikaanse CIA
• juli 1997 wordt zijn stoffelijk overschot overgebracht naar Cuba en bij gezet in het Mausoleum in Santa Clara
• De bijnaam Che kreeg hij gedurende zijn verblijf in Guatemala. In Latijns-Amerika wordt de kreet "Che" gebruikt om iemands aandacht te trekken; vrij vertaald wordt dit 'vriend' of 'maat'. "Che" wordt ook gebruikt als bijnaam voor iemand uit Argentinië.

Maart 1967 gaat het fout inmiddels aangekomen in Bolivia, ontstaan er schermutselingen. De CIA stuurt enkele instructeurs en helpt bij het opzetten van ondervragingslocaties waar Bolivianen die er van worden verdacht samen te werken met Guevara kunnen worden ondervraagd. Het leger slaagt er met behulp van de CIA in de guerrilla’s van Che terug te dringen. Halverwege 1967 loopt een groot deel van de mannen van Guevara in een hinderlaag van het Boliviaanse leger. Che Guevara blijft in de jungle achter met een groep van veertien man. Hij heeft te weinig mannen tot zijn beschikking om nog een vuist te kunnen maken tegen het Boliviaanse leger en bovendien wordt er fel op hem gejaagd. Als een guerrilla-deserteur Guevara verraadt, wordt hij op 8 oktober 1967 in de buurt van de plaats La Higuera overvallen. Een dag later (9 oktober 1967) wordt Guevara geëxecuteerd.  

De dood van Guevara wordt door de Boliviaanse overheid al snel wereldkundig gemaakt en daarmee start de mythe-vorming. Het levenloze lichaam van Guevara ligt twee dagen in een washuisje in Vallegrande en honderden Bolivianen trekken er langs. Ze zien een dode Guevara die zijn ogen nog open heeft. Als de Boliviaanse regering merkt dat veel Bolivianen de overleden Argentijn bewonderend gadeslaan, hem zelfs vergelijken met de van het kruis gehaalde Messias, wordt besloten dat het lichaam moet verdwijnen. Het stoffelijk overschot van Guevara wordt op een onbekende locatie begraven. Tot 30 jaar na zijn dood.

Dit was het leven van Ché in notendop.

Het mausoleum van Che Guevara.

Bijna 30 jaar later (1997), vinden experts resten van Ché en die van 6 andere rebellen. De stoffelijke overschotten worden overgebracht naar Cuba. In juli 1997 zijn de overblijfselen van Guevara en zes van zijn kameraden naar Cuba overgebracht en in oktober 1997 met militaire eer bijgezet in een mausoleum in Santa Clara. Naast het mausoleum is een museum  ingericht, met allerlei voorwerpen, foto’s, documenten, uit Che's leven. Foto's mochten absoluut niet gemaakt worden. Sterker nog ook dit keer moesten alle tassen e.d. in de bus achterblijven en gingen we een aardig stukje lopen naar het mausoleum om na afloop weer terug te gaan naar de bus om onze camera's te halen want buiten bij het bronzen beeld mochten wel foto's gemaakt worden.

Hij kijkt naar het zuiden omdat hij ook daar de revolutie wou. Zijn arm zit in het gips: dit verwijst naar zijn verwondingen die hij opliep in Santa Clara in 1958. De twee stervormige fonteinen staan voor de ster die op zijn muts stond. De ster is de grootste militaire onderscheiding.

Carta del Che a Fidel/ Brief van Che aan Fidel

Fidel,

Op dit moment herinner ik me veel dingen, hoe we elkaar voor t eerst ontmoetten in het huis van Maria Antonia, hoe je voorstelde dat ik mee zou gaan, alle spanning van de voorbereidingen.

Op een dag kwamen ze langs om te vragen wie op de hoogte gebracht moest worden in geval van overlijden en die die mogelijkheid raakte ons allemaal. Later wisten we dat het waar was - in een revolutie, triomfeer je of sterf je (als het een echte is).Er werden veel kameraden achtergelaten op de weg naar de overwinning.

Vandaag heeft alles een minder dramatische klank, want we zijn rijper, maar de gebeurtenis herhaald zich. Ik voel dat ik het deel van mijn plicht dat me aan de Cubaanse revolutie bond, heb vervuld, en ik neem afscheid van jou, van de kameraden en van jouw volk, dat nu ook het mijne is. Ik leg formeel mijn functies binnen de leiding van de Partij neer, mijn positie van minister, mijn rang van bevelhebber, mijn status van Cubaans burger. Er is geen enkele wet die me aan Cuba bindt, alleen banden van andere aard die niet te verbreken zijn, zoals officieel benoemingen dat wel zijn.

Denkend aan mijn verleden geloof ik dat ik met voldoende eer en toewijding heb gewerkt om de revolutionaire triomf te versterken. Mijn enige zwakheid van enige omvang was dat ik niet meer vertrouwen in jouw capaciteiten als leider en revolutionair heb onderkend. Ik heb geweldige dagen beleefd en voelde aan jouw zijde de trots dat ik tot ons volk behoorde in de fantastische, maar droevige dagen van de Caribische Crisis.

Zelden heeft een staatsman zo geschitterd als jij in die dagen. Ik ben er ook trots op dat ik jou zonder enige aarzeling heb gevolgd. me met jouw manier van denken heb geïdentificeerd en de gevaren en principes heb begrepen.

Andere landen roepen om mijn bescheiden inspanningen. Ik kan doen wat jouw plichten in de voorste gelederen van Cuba voor jou onmogelijk maken, en de tijd om afscheid te nemen is gekomen.

Besef dat ik dit doe met een mengeling van vreugde en verdriet, ik laat mijn zuiverste hoop als bouwer achter en de dierbaarste onder degenen die ik liefheb..... en ik laat een volk achter dat me als een zoon heeft opgenomen. Dat slaat een wond in een deel van mijn ziel. Ik neem naar nieuwe slagvelden het geloof mee dat jij me hebt gegeven, de revolutionaire geest van mijn volk, het gevoel dat ik de heiligste van mijn plichten moet volbrengen: de strijd tegen het imperialisme, waar het zich ook bevindt. Dat troost en heelt de diepste wonden.

Ik wil alleen nog zeggen dat ik Cuba vrijspreek van enige verantwoordelijkheid, behalve die welke voortvloeit uit zijn voorbeeld. Als mijn uur heeft geslagen onder een andere hemel, zal mijn laatste gedachte bij dit volk en bij jou zijn. Ik dank je voor je lessen en je voorbeeld waaraan ik trouw zal proberen te blijven tot de laatste consequenties van mijn daden. Ik ben altijd geïdentificeerd geweest met het buitenlandse beleid van onze revolutie en zal dat ook blijven. Waar ik ook terecht zal komen, ik zal de verantwoordelijkheid voelen van wat het betekend een Cubaans revolutionair te zijn en zo zal ik me ook gedragen. Aan mijn vrouw en kinderen, laat ik niks materieels achter en dat stemt me niet bedroefd. Ik ben blij dat dat zo is. Ik vraag niets voor hen, want de staat zal voor hun levensonderhoud en hun onderwijs zorgen.

Ik heb zoveel tegen jou en ons volk te zeggen, maar ik voel dat dat niet nodig is. Woorden kunnen niet uitdrukken wat ik zou willen overbrengen, en het is niet de moeite waard nog meer papier te vullen

Voorgoed op naar de overwinning!

Het Vaderland of de dood

Ik omhels je met al mijn revolutionaire hartstocht

Che

El Che de los Niños

 Aan de rand van Santa Clara, voor het hoofdkwartier van de lokale communistische partij staat een ander standbeeld van Che.

Een bronzen levensecht standbeeld van de commandante "Che Guevara" met een sigaar in de ene hand en het kind van de revolutie in de andere, gemaakt door de Spaans beeldhouwer Casto Solano Mamrroyo

We bekijken het beeld van dichtbij en zien dat er veel andere miniatuurtjes in gescalpeerd staan.

Er steekt een heuse symboliek in al die afbeeldingen de uitleg;

• Het kind op de arm staat voor de toekomst.
• Een geitje met een kindje. Het geitje refereert naar de bergen, het werkterrein van Ché. Een geit is het ideale vervoermiddel in de bergen omdat het zo goed bergop kan lopen. Het kindje symboliseert de rechtvaardigheid.
• Op zijn borst de oneindige tour van twee kinderen, een porta del sol, de andere de maan. In een oneindige pad zijn wij gelijk, we zijn verschillend.
• In zijn jas zit een denkend beeldje: dat stelt Ché voor als denker.
• De motorfiets. Hij maakte als jongeling samen met zijn vriend Alberto Granados een tocht door geheel Zuid Amerika.
• Een ander beeld refereert naar een lepralijder. Tijdens zijn tocht door Latijns Amerika heeft hij een lepra-instelling bezocht. Dat heeft een diepe indruk op hem gemaakt. Sindsdien heeft hij zich ingezet voor mensen waar niemand om gaf.
• Een vrouw uit de derde wereld kijkt hem aan. Ze voelt zich beschermd want ze zit onder zijn oksel.
• De massa mensen die uit zijn riem komen verwijzen naar de massa’s die hem volgden. De vrijheid na de revolutie en de repressie van het regiem van Batista
• De grote pas die Ché neemt is de pas naar alweer een ander land waar hijde revolutie wil ontketenen.
• De grote sigaar is een leuke anekdote: zijn dokter beval hem om minder te roken. Hij volgt diens advies; hij rookt inderdaad minder sigaren alleen nog grote.

Ik heb de meeste details even uitvergroot. En uiteraard ook een volledig beeld en de ster voor het partijgebouw toegevoegd

Ché als idool

Een doorsnee idool heeft een beperkte houdbaarheidsdatum, zeker in Europa. Meestal gaat hij niet langer dan één generatie mee. John Lennon, Mao Zedong, Malcolm X of James Dean, het zijn stilaan vage herinneringen uit het verleden. Niet zo bij Ernesto Guevara. Veertig jaar na zijn moord zit hij nog steeds verstrengeld in ons collectief bewustzijn.

De blijvende kracht van Che Overal kom je nog zijn afbeelding tegen: keuvel een uurtje in een drukke winkelstraat en je zal gegarandeerd een rits t-shirts met de afbeelding van Che erop zien passeren. En dan zwijgen we nog over gadgets zoals sleutelhangers of pins, tattoos, posters en zijn afbeelding op bierflesjes, sigarendozen, kousen, zakdoekjes, lippenbalsem tot en met condooms. Dat het om veel meer gaat dan commercialisering van een hip figuur, blijkt uit het feit dat het weekblad Time hem een plaats gaf in de top honderd van meest invloedrijke figuren van de twintigste eeuw. Ja ik doe gewonnen beetje mee met die gekte  hoor Hij heeft in mijn huis ook een mooi plekje gekregen. Juist op de geiser in de keuken.

En dan krijg je nu nog een paar foto's van wat we onderweg  tegen kwamen. Je ziet ook een paar dorpjes waar de toerist waarschijnlijk zelden zal komen ook wij zijn er niet gestopt maar reden langzaam genoeg om een mooie foto te maken.