Kursiu Nerija Nacionalinis parkas ofwel de Koerse Schoorwal
Kursiu Nerija Nacionalinis parkas ofwel de Koerse Schoorwal

Litouwen

Klaipeda

Koersche Schoorwal. Kuršiu Nerija

De Koerse schoorwal (een lange, smalle landtong) ontstond 5000-6000 jaar geleden. Voor de kust lagen een soort eilanden uit de laatste IJstijd (circa 15.000 jaar geleden). Het zand dat de wind met de golven aanvoerde werd afgezet in de openingen tussen de eilanden. Alleen de opening bij Klaipeda bleef open door het uitstromend water van de rivieren, waaronder de Nemunas. Opvallend is dat de kustlijn aan kant Oostzee recht is en aan lagunezijde doorsneden is met baaien en kapen. Dit komt doordat zand in het water waait.

Direct achter de Koerse schoorwal ligt het Koerlandse haf, een meer van maximaal 5 meter diep. Een haf is een groot strandmeer, direct gelegen aan zee maar daarvan afgesloten door een schoorwal. Het verschil tussen haf en lagune is dat in de laatste geen rivier uitmondt. 

 

De Koerse schoorwal is een landtong (schiereiland) van 98 km lang en maximaal 2.8 km, minimaal 380 meter breed en de duinen zijn ongeveer 60 m hoog De ene helft 46 km ligt in de Russische exclave Kaliningrad, de andere helft 52 km in Litouwen. (van internet geplukt) Hier is dus ook heel duidelijk te zien dat de landtong in Rusland vastzit en je bij Klaipeda echt over moet steken met een ferry.

 

De Koerse Schoorwal staat dan ook als cultureel erfgoed sinds 2000 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Aan beide kanten van de grens is het een nationaal park: het Litouwse Nationaal Park Koerse Schoorwal en het Russische Nationaal Park Koerse Schoorwal. Voor beide parken geldt dat bestuurders van motorrijtuigen toegangsgeld moeten betalen.

Sinds 1992 is het gebied een Natuurreservaat.

Tijdens de Russische bezetting was het de Koerlandse schoorwal als grensgebied niet voor bezoekers uit het westen geopend.

De groei van de duinen werd gestopt door het ontstaan van voorduinen langs de Oostzee en het aanplanten dennenbos ervoor. Het hele gebied valt nu onder de gemeente Neringa. De toegang tot het Nationaal Park is beperkt tot 2000 bezoekers per dag. Er loopt slechts één landweg van de punt in het noorden tot aan de Russische grens.  

Smiltynė

Een veerpont verbindt het dorpje Smiltynė op de landtong met de havenstad Klaipėda.

In de haven, die 9 km lang is en waar een enorme bedrijvigheid plaats vindt ligt de ferryboot op ons te wachten. Als de boot vol is gaan we naar de overkant.

Omgeving aankomstdorp Smiltynė 

Op 4 mei 2006 ontstond er door blikseminslag brand op de Hagenas hill. Het vuur -van tientallenmeters hoog- vernietigde 235,66 ha bos. Nederland stuurde een blushelikopter. Het is een bizar gezicht al die dode bomen en nog maar weinig laaggroei zo'n 5,5 jaar na dato. Om dit soort branden in de toekomst te voorkomen, zijn brandvrije zones gecreëerd: er zijn stroken bos weggekapt, waarop nieuwe aanplant niet meer mag plaatsvinden en waarop laaggroei wordt verhinderd staan er kunstwerken van wilgenteen in het Koerse Haf. De laatste foto heb ik geleend van internet hoor want wij stopten niet.

Heksenberg in Juodkrante (Raganų kalnas),

Sinds oude tijden, werd Joninės (Feest van Sint Jan) gevierd op de heksenheuvel. Een heuvel aan de rand van Juodkrantė. Of beter gezegd, een duin. Ooit was hij onbegroeid en kon je vanaf de top de zee zien. Nu niet meer, maar dat maakt niet uit. Tegenwoordig, zie je lopend op het pad, een unieke openlucht tentoonstelling. De beeldententoonstelling  werd in 1979 opgezet door beeldhouwer S. Šarapovas en architect A. Nasvytis. Er staan 71 beeldhouwwerken uit eikenbomen gesneden tijdens de zomers van 1979 tot 1981 door 49 Litouwse volkskunstenaars. Elk beeld is v een Litouwse overboden aan een oude Litouwense legende of volksverhaal. In de zomer van 1988 werden nog eens 12 beelden bijgezet, voornamelijk met speelse elementen. Ook tijdens het symposium van 1999 tot 2002, werden nieuwe beeldhouwwerken toegevoegd aan de tentoonstelling, en oude beelden hersteld. Het was een leuke pittige tocht. Aan het eind van de trip konden we een boekje kopen met de afbeeldingen uit het heksenbos met omschrijving, natuurlijk hebben we dat gedaan.

 

Het verhaal achter dit alles?

Ooit leefde hier een jonge vrouw met haar twee broers. Op een dag, toen ze langs de zee liep, kwam er een slang uit het water. Hij zei tot haar: 'Kom met mij mee naar de bodem van het meer, meisje, ik zal je kinderen schenken en je gelukkig maken.' Blij verrast stemde de vrouw in met het voorstel van de slang en vertrok naar de bodem van de zee. Ze werd heel gelukkig met de slang en kreeg twee zoons en een dochter. Maar ze kreeg heimwee naar de oppervlakte. Zij en ook haar kinderen mochten  niemand vertellen hoe de slang heette, omdat hij altijd moest komen als iemand zijn naam uitsprak. Zij ging terug naar haar broers. Zij nog haar zoons gaven de naam van de slang als zij ernaar gevraagd werden. Maar het meisje vertelde haar ooms hoe vader heette. Die nacht gingen de broers in een bootje de zee op en riepen de naam van de slang. Toen de slang boven kwam, doodden zij hem. De moeder was zo verdrietig dat zij haar kinderen en zichzelf in een boom veranderde. Ze veranderde ze in een es, een eik en een appelboom. Veranderde zij in een dennenboom. Dit is de reden dat er zoveel bomen in Juodkrante staan. 

En ik dacht doe de slang om de boomstam maar bij dit verhaal is wel leuk

Broedplaats Aalscholvers,

tussen Nida en Juodkrante is er een stuk bos dat bewoond wordt door een van de grootste kolonies aalscholvers (2000). Door de zure ontlasting gaan de bomen dood, afgelopen 15 jaar al 10 ha. 

Nida in de natuur,

Rond 1890 raakte het rustige Nida in trek bij (vooral expressionistische) schilders. Er ontstond een kunstenaarskolonie met als middelpunt de herberg van Hermann Blode (1862–1934). Lovis Corinth, Max Pechstein en Karl Schmidt-Rottluff woonden en werkten allemaal enige tijd in Nida. Ook schrijvers als Ernst Wiechert en Carl Zuckmayer kwamen er graag. 

Tegenwoordig, is het een toeristisch plaatsje op het einde van de Koerse schoorwal. Nida is het bestuurlijke centrum van Neringa en gelegen op 48 kilometer afstand van Klaipėda. Ter hoogte van Nida is Neringa ongeveer 2 kilometer breed.

Het dorp telt slechts vaste 1650 inwoners, maar tijdens de zomer komen hier zo'n  50.000 inwoners bij. Het meest opvallende aan Nida is zijn prachtige natuur, gevormd door constante natuurlijke krachten zoals wind en getijde. 

23 juni Joninés

Bij Nida bevinden zich enkele hoge duinen. De opvallendste duin is de 52 meter hoge Urbas berg. In 1874 werd hier ter versteviging beplanting (voornamelijk naaldbomen) aangebracht door de inwoners. De locatie wordt ieder jaar gebruikt om op 23 juni Joninės (het feest van Sint Jan) te vieren. 

Parnidis Duin 

We gaan via een trap naar het duin op zo'n 53 m hoogte. Daar heb je een goed zicht op het Koerische Haf, en ook op de Oostzee.

Op de top van het zandduin staat een Zonnewijzer uit de tijd dat het animisme hoogtij vierde je ziet ook allerlei inscripties in het Litouws of in runetekens. Er staat een duidelijke verklarende tekst bij. Hij is niet helemaal origineel meer. Rondom de voet liggen brokstukken van de oorspronkelijke zonnewijzer. Ook buiten de rand van het trappensysteem staan er -op een voetstuk- nog een paar.

Thomas Mann 

Mann wilde journalist worden. Daarom volgde hij colleges over economie en geschiedenis. Maar hij veranderde zijn plannen en vertrok naar Italië. Daar begon hij aan zijn ‘Buddenbrooks’, dat in 1901 in Duitsland werd gepubliceerd.

Hij werd een van de grootste Duitse schrijvers. Met zijn roman ‘Buddenbrooks’ won hij in 1929 de Nobelprijs voor de Literatuur.

De Nobelprijswinnaar woonde in de zomers van 1930-1932 in Nida. Hij werkte er aan Jozef en zijn broers. Het zomerhuisje dat hij zelf heeft laten bouwen, staat niet aan het water maar op een heuvel en biedt een geweldig uitzicht tot aan de landzijde van het haf (door een architect uit Klaipėda toen nog de Duitse stad Memel) bestaat nog steeds; er is een klein museum ingericht over zijn werk en leven. Mann beschreef de bewoners als “niet echt knap, maar wel vriendelijk”.

Het stelt niet echt veel voor. Een aantal foto’s van Mann en zijn gezin in Nida (dat toen Nidden heette) en in zijn werkkamer is een silhouet van zijn schrijftafel gemaakt uit ijzerdraad en er staat een replica van de fauteuil die hier ooit stond. 

Als je daar rond loopt kun je je er iets bij voorstellen dat hij hier volledig tot rust en inspiratie kwam.

Windwijzers

Deze zijn symbolisch voor Nida. Ze vormen een traditie uit de 19e eeuw, toen vissers verplicht werden om zo'n windwijzer in de top van hun boot te hangen. De schippers konden tevens zien van welke kant de wind waaide. Zij sneden deze op de lange tochten of tijdens de lange winteravonden. Elk dorp had zijn eigen visgebied en door de windwijzer kon het schip gemakkelijker worden herkend. Aan elk dorp werd een eigen zwart-wit geometrisch symbool toegekend dat op de windwijzers moest worden aangebracht. In de loop der tijden werden de windwijzers steeds fraaier en kleurrijker gedecoreerd. Nu zie je ze aan huizen en op de boulevards langs de kustlijn. Ik vind ze erg leuk. 

Visserijmuseum

Het vroegere vissersdorp is nog duidelijk herkenbaar met zijn lage houten huizen in de karakteristieke kleuren bruin en blauw vlak langs het water, steeds met een stukje grond waar de netten konden uithangen. In een van deze huizen is een museum aan de geschiedenis van de visserij gewijd. 

De bewogen geschiedenis van de streek wordt met een zekere gelatenheid ervaren, te zien aan de foto's in het visserijmuseum. Buiten op de muur van deze woning, zien we het echte vissersleven zoals het zich vroeger afgespeeld moet hebben. 

De haven

In de haven liggen twee replica's van Koreaanse Kanen; We lopen nog even richting haven altijd leuk immers

Bij de overige voormalige visserswoningen zien we dure auto's in de tuin staan. De mastbekroningen die de vissersschepen vroeger sierden, worden echter gekoesterd, we zien ze overal op de huizen staan en in de tuinen. 

Wel het hele dorp is eigenlijk een vorm van museum kun je stellen het is leuk dit gezien te hebben. Want ook langs de boulevard is de expositie an de windijzers